Semantik ve sözdizimsel süreçlerde çalışma belleğinin fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ile incelenmesi
Investigation of working memory during semantic and syntactical processes with functional magnetic resonance imaging
- Tez No: 872054
- Danışmanlar: PROF. DR. TAMER DEMİRALP
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Nöroloji, Psikoloji, Neurology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Functional magnetic resonance imaging, working memory, linguistics, neuroimaging, short-term memory The present work was supported by TÜBİTAK. Project No. 114E581
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Sözel çalışma belleğinde semantik ve sözdizimsel süreçlere yönelik farklılıklara ilişkin nörogörüntüleme bulguları kısıtlıdır. Bu çalışmada, semantik ve sözdizimsel sözel çalışma belleği süreçlerinde beyinde oluşan aktivasyonlar ve fonksiyonel bağlantısallık örüntüsü fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRG) ile araştırıldı. Semantik çalışma belleği sözcük sıklığı ve çalışma belleği yükü; sözdizimsel işlemleme ise bağlama ve taşıma sözdizimsel yapıları ile çalışma belleği yükü etkileriyle incelendi. 25 sağlıklı katılımcının verilerinden edinilen bulgulara göre, aktivasyonlar özellikle dorsal dikkat (DAN), kontrol ağı (CONT) ve görsel ağ (VIS) alanlarında gözlendi. Her iki ödev sırasında, olağan durum ağı (DMN) ve dikkat çekerlik/ventral dikkat ağ alanları deaktivasyon gösterdi. Öne çıkan aktivasyonlar, semantik çalışma belleği sürecinde bilateral inferiyor frontal girusta (IFG), sözdizimsel işlemlemede sol fronto-pariyetal alanlar, serebellum ve talamik yapılarda gözlendi. Semantik çalışma belleğinde, sözcük sıklık etkisi, bilateral DAN, CONT ve VIS alanlarında daha yüksek aktivasyona yol açarken, sözdizimsel işlemlemede bağlama sol IFG'de taşımaya göre daha yüksek aktivasyona neden oldu. Semantik ve sözdizimsel süreçler kıyaslandığında, sağ IFG aktivasyonu semantik koşulda sözdizime göre daha yüksekti. Ağ temelli fonksiyonel bağlantısallık analizi bulgularında özellikle DMN, DAN, CONT ve VIS düğümlerinin dahil olduğu bir yapı gözlendi. Bu farklı ağların düğümleri arasında semantik koşulda sözdizime göre artan bağlantısallıklar gözlenirken, sözdizimde DAN ve DMN'nin ağ içi hemisferler arası bağlantısallığının arttığı görülmekte ve sol temporo-pariyetal alanların bağlantıları öne çıkmaktadır. Bulgularımız, sözel çalışma belleğinde semantik süreçlerde bilateral IFG'nin rolünü ve kognitif yükle aktivasyonunda artış gözlenebileceğini belirtmektedir. Sözdizimsel süreçlerde dil ağı ile örtüşen sol fronto-temporo-pariyetal alanlar ve aktivasyonu değişmese de bazı ağların sağ hemisfer düğümleri artan bağlantısallık sergilemektedir. Anahtar Kelimeler : Çalışma belleği, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme, dilbilim, nörogörüntüleme, kısa süreli bellek Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. Proje No. 114E581
Özet (Çeviri)
There is limited neuroimaging evidence on distinguishing between semantic and syntactic domains in terms of verbal working memory (vWM). The current study investigated brain activations and functional connectivity patterns during semantic and syntactic vWM via functional magnetic resonance imaging (fMRI). For this purpose, semantic vWM was explored with effects of word frequency and load, whereas syntactic vWM with effects of load, and two syntactic elements, binding and movement. Data from 25 healthy participants revealed activation mainly in dorsal attention (DAN), control (CONT) and visual (VIS) networks. Default-mode (DMN) and salience/ventral attention networks deactivated during both tasks. Prominent activations were observed in bilateral inferior frontal gyri (IFG) during semantic, whereas in left fronto-parietal regions, cerebellum and thalamus during syntactic vWM. Word frequency produced increased activation in bilateral DAN, CONT and VIS in semantic vWM. Left IFG activation increased during binding condition compared to movement in syntactic vWM. Right IFG activation increased in overall semantic condition compared to syntax. Network-based statistics on functional connectivity revealed a configuration mostly among DMN, DAN, CONT and VIS nodes. These network nodes exhibited increased connectivity in semantic condition compared to syntax, whereas in syntax, compared to semantic, DAN and DMN showed increased within network connectivity across hemispheres. Also, left temporo-parietal regions were strongly involved. Our results indicate that bilateral IFG are involved in semantic vWM and showed increased activation related to cognitive load. Left fronto-temporo-parietal regions are involved in syntactic vWM and several right hemisphere nodes of networks exhibited connectivity alterations regardless of changes in activation.
Benzer Tezler
- Türkçede katılımcı rolleri kodlayan durum ulamının dizgesel ve dağılımsal görünümü
System and distributional view of the status subject coding participant roles in Turkish
SEVİM İŞBİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY SEBZECİOĞLU
- Türkçede gramerleşme: Gramerleşmiş zarf-fiiller
Grammaticalization in Turkish: Grammaticalized converbs
NURGÜL GÖKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM AHMET AYDEMİR
- A2 düzeyi üniversite öğrencilerinin Fransızca öğreniminde yanlış çözümlemesi
Error analysis of A2 level university students in French language learning
FERDA DİKMEN
Doktora
Türkçe
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN SARAÇ
- L'effet du paraphrasage sur le développement des compétences langagières dans l'enseignement du FLE
Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde açımlamanın dilsel becerilerin gelişimi üzerindeki etkisi
GİZEM ZEYNEP KIRÇIL
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
DilbilimHacettepe ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ECE KORKUT
- Semantic and syntactic analysis of Turkish serial verb constructions
Türkçe sıralı eylem yapılarının anlambilimsel ve sözdizimsel çözümlemesi
NURSEL DURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM AKSAN