Yetişkin bireylerde mikrobiyata farkındalığı ve sağlık okuryazarlığı ilişkisi
The relationship between microbiota awareness and health literacy in adults
- Tez No: 872184
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN DURDURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Mikrobiyota; vücudumuzda yaşayan mikroorganizmalar sistemini, milyarlarca mantar, bakteri ve tek hücrelilerden oluşan, hayati öneme sahip, çok hassas bir süper organı ifade etmektedir. Mikrobiyota kavramı insanlarla birlikte yaşayan bu özel türlerin tamamını ifade ederken mikrobiyom ise insanlarla kommensal olarak yaşayan mikroorganizmaların taşıdıkları genleri ifade etmektedir (Çakmak ve İnkaya; 2021). Sağlıklı popülasyonlarda, mikrobiyota bileşimi ömür boyu sabit kalırken; konakçının genetiği, diyeti, antibiyotik kullanımı, erken mikrobiyal maruziyet gibi çeşitli iç ve dış faktörler farklı mikrobiyal türlerin bolluğu ve işlevselliğini etkileyerek mikrobiyota bileşimini şekillendirmektedir. Sağlıklı mikrobiyomun sürdürülebilirliği veya hastalık durumunda bozulan bakteriyel homeostazın yeniden sağlanması için prebiyotikler ve probiyotikler en yaygın kullanılan terapötik maddelerdendir (Hamurcuoğlu ve İsmailoğlu;2022). Prebiyotikler, probiyotikler ve sinbiyotikler; bağırsak mikrobiyota kompozisyonunu düzenlenleyip bağışıklık tepkisini doğrudan etkilemektedirler (Wegh ve ark;2019). Probiyotikler, FAO/WHO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü/Dünya Sağlık Örgütü) tarafından yeterli miktarlarda uygulandığında konakçı sağlığını olumlu yönde etkileyen canlı mikroorganizmalar olarak tanımlanmaktadır (FAO/WHO;2022). Prebiyotikler sağlık yararı sağlayan konakçı mikroorganizmalar tarafından kullanılan substratlardır (Gibson ve ark;2017). Önceleri probiyotiklerin ve prebiyotiklerin kombinasyonu olarak tanımlanan sinbiyotik terimi ise Uluslararası Probiyotikler ve Prebiyotikler Bilimsel Derneği tarafından 2019'dan itibaren konakçıya sağlık yararı sağlayan konakçı mikroorganizmalar tarafından kullanılan canlı mikroorganizmalar ve substratlardan oluşan karışım olarak tanımlanır (Swanson ve ark;2020). Sağlığı geliştirme alanında, ilk kez 1986 yılında Ottawa şehrinde“Uluslararası Sağlığı Geliştirme Konferansı”yapılmıştır. Bu konferansta, sağlıkla ilgili bilgilerin anlaşılabilir bir şekilde düzenlenmesi gerektiği ve toplumun buna uygun davranış geliştirmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bunun içinde sadece sağlık sektörü çabasının yetersiz olduğu, diğer sektörlerin de desteğinin önemi vurgulanmış ve“Sağlık Okuryazarlığı”kavramı öne çıkmıştır. Sağlık okuryazarlığı tanımı, ilk kez 1974 yılında Simonds tarafından yapılmış olup, bu tanım şimdiki tanımından farklılıklar göstermektedir (Health literacy; 2022). Bireylerin, yaşamlarını sağlıklı sürdürebilmeleri için hasta olduklarında uygun şekilde sağlık bilgisine ulaşmaları, anlamaları ve bu bilgiye uygun davranabilmeleri önem kazanmış, bu alanda yapılan çalışmalarla da Sağlık Okuryazarlığı (SOY) kavramı ortaya çıkmıştır (Nutbeam;1998). Mikrobiyota konusunda farkındalık oluşturulması günümüz koşullarında oldukça önem arz etmektedir. Aynı zamanda güncel literatürde sağlık okuryazarlığı ile mikrobiyota farkındalığı üzerinde yapılmış herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle yetişkin bireylerde mikrobiyota farkındalık düzeyini belirlemek ve sağlık okuryazarlığı ile ilişkisini saptamayı amaçladığımız bu çalışma sonuçlarımızın literatüre katkıda bulunmasını hedeflemekteyiz.
Özet (Çeviri)
Microbiota; It refers to the system of microorganisms living in our body, a vitally important and very sensitive superorgan consisting of billions of fungi, bacteria and single-celled organisms. While the concept of microbiota refers to all of these special species living with humans, the microbiome refers to the genes carried by microorganisms living commensally with humans (Çakmak and İnkaya; 2021). In healthy populations, the composition of the microbiota remains constant throughout life; Various internal and external factors such as the host's genetics, diet, antibiotic use, early microbial exposure shape the microbiota composition by affecting the abundance and functionality of different microbial species. Prebiotics and probiotics are among the most widely used therapeutic agents for the sustainability of a healthy microbiome or for restoring bacterial homeostasis that is disrupted in case of disease (Hamurcuoğlu and İsmailoğlu; 2022). Prebiotics, probiotics and synbiotics; they regulate the intestinal microbiota composition and directly affect the immune response (Wegh et al;2019). Probiotics are defined by FAO / WHO (United Nations Food and Agriculture Organization / World Health Organization) as live microorganisms that positively affect host health when applied in sufficient quantities (FAO / WHO; 2022). Prebiotics are substrates used by host microorganisms that provide health benefits (Gibson et al; 2017). The term synbiotic, which was previously defined as the combination of probiotics and prebiotics, is defined by the International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics as a mixture of live microorganisms and substrates used by host microorganisms that provide health benefits to the host since 2019 (Swanson et al., 2020). In the field of health promotion, the“International Conference on Health Promotion”was held for the first time in 1986 in the city of Ottawa. In this conference, it was emphasized that health-related information should be organized in an understandable way and that the society should develop appropriate behavior. In this, it was emphasized that only the health sector's effort was insufficient, and the importance of the support of other sectors, and the concept of“Health Literacy”came to the fore. The definition of health literacy was first made by Simonds in 1974, and this definition differs from its current definition (Health literacy; 2022). In order for individuals to continue their lives in a healthy way, it has gained importance to access, understand and act in accordance with health information when they are sick, and the concept of Health Literacy (SOY) has emerged with studies in this field (Nutbeam; 1998). Raising awareness about microbiota is very important in today's conditions. At the same time, no study has been found in the current literature on health literacy and microbiota awareness. For this reason, we aim to contribute to the literature with the results of this study, which we aim to determine the microbiota awareness level in adults and to determine its relationship with health literacy.
Benzer Tezler
- Sağlıklı yetişkin bireylerin bağırsak mikrobiyota farkındalığı ve beslenme bilgi düzeylerinin araştırılması
Determining the association between intestinal microbiota awareness and nutritional knowledge of healthy adults
BETÜL ÇETİNKAYA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikNecmettin Erbakan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA TUNÇİL
- Bir beslenme danışmanlığı merkezine başvuran yetişkin bireylerin mikrobiyota farkındalığı ve bağırsak sağlığının değerlendirilmesi
The evaluation of microbiota awareness and gut HEALTH of adults applying to a nutrition counseling center
SÜMEYYE MAKAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Besin Hijyeni ve TeknolojisiBursa Uludağ ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAYAR
- Yetişkin bireylerde Akdeniz Diyetine uyum, mikrobiyota farkındalığı ve depresyon arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between adherence to the Mediterranean Diet, microbiota awareness and depression in adults
FATMA NUR YAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Bilgi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEGIN ALMASI
- Obez ve kilolu yetişkin bireylerde beslenme alışkanlıkları ve mikrobiyota farkındalık durumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between nutritional habits and microbiota awareness status in obese and overweight adult individuals
İKBAL SEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve DiyetetikİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GAMZE ŞANLI AK
- Diyabetli bireylerde beslenme durumu ve probiyotik, prebiyotik besin tüketimlerinin gastrointestinal semptomlar üzerine etkisi
The effects of nutritional status and probiotic, prebiotic food consumption on gastrointestinal symptoms in adults with diabetes mellitus
ÖZLEM İSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikÜsküdar ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR HAMURCU