65 yaş üstü düzenli hemodiyaliz tedavisi alan hastaların kırılganlık düzeyleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki
The relationship between frailty levels and quality of life of patients over 65 years of age receiving regular hemodialysis treatment
- Tez No: 872441
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIN CANTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Hemodiyaliz vasküler bir giriş ile hastadan alınan kanın diyaliz cihazı yardımı ile sıvı elektrolit ve vücut atıklarının içeriğinin düzenlenip hastaya tekrar verilmesi tedavisine denir. HD tedavisi, mortaliteyi azaltarak kişilerin yaşam süresini uzatması ile birlikte istenmeyen bazı sonuçlara da neden olabilmektedir. Bu istenmeyen sonuçlardan bazıları kırılganlığın risk faktörlerini oluşturmaktadır. Kırılganlık, "çoklu organ sistemlerinde azalmış fizyolojik rezervden kaynaklanan ve homeostazı sürdürmek için, karşılaşılan akut veya dış stresörlerle başa çıkma yeteneğinde azalma'' olarak tanımlanmaktadır. Yaşam kalitesi; bireyleri duygusal, sosyal ve fiziksel yönden kapsamlı olarak ele alan bir olgudur. Kronik hastalıklar kişilerin sürekli tedavi ve takip edilmesini gerektiren bir durum olması nedeniyle yaşam kalitesini doğrudan etkilemektedir, kırılganlık da yaşam kalitesini etkileyen bir durumdur. Bu çalışma 65 yaş üstü düzenli hemodiyaliz tedavisi alan hastaların kırılganlık düzeyleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bir çalışmadır. Veriler Ağustos-Eylül 2023 tarihlerinde Konya'da bir üniversite hastanesi ve iki özel diyaliz merkezindeki hastalardan toplanmıştır Araştırmanın örneklemini 171 hasta oluşturmaktadır. Veriler toplanırken Tanıtıcı Özellikler Bilgi Formu, Edmonton Kırılganlık Ölçeği ve EQ-5D-5L Yaşam Kalitesi Anketi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Kişisel bilgi formundaki ölçümlerin frekans ve yüzde alınmıştır. Kişisel bilgi formundaki bilgilerle kırılganlık ölçeğinin normal dağılım göstermediği için parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis H testi hesaplamaları yapılmıştır. EQ-5D-5L yaşam kalitesi ölçeğinin normal dağılım göstermesi üstüne parametrik testlerden bağımsız t testi ve tek yönlü ANOVA hesaplamaları yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla basit korelasyon analizi yapılmıştır. Çalışmamıza 65 yaş üstü hastalar dahil edilmiş ve hastaların %56.1'i kadındır. 65 yaş üstü diyaliz tedavisi gören hastaların kırılganlık düzeyine ilişkin analiz sonucunda (X=8.29) bulunmuştur. Elde edilen bulguya göre hastaların hafif kırılgan düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Kadın cinsiyet, dul veya bekar olma durumu, okuma yazma bilmeme durumu, gelirin giderden az veya gelirin gidere eşit olması, sigara kullanma, ek hastalık olarak kalp hastalığı ve hipertansiyon varlığı, 10 yıl veya üstü süredir diyaliz alma durumu, idrar çıkışının olmaması, EPO ve demir replasman tedavisi alıyor olma ve diyaliz için damar erişim seçeneği olarak port katater kullanılması kırılganlık ile ilişkili bulunmuştur. Yine aynı hasta grubunda kadın cinsiyet, ek hastalık olarak kalp hastalığı varlığı, diyaliz sıklığının haftada 3 gün olması (2 gün olanlara göre), idrar çıkışının olmaması ve EPO tedavisi almıyor olmak daha düşük yaşam kalitesi ile ilişkilendirildi. Çalışmamızın sonucunda 65 yaş üstü diyaliz tedavisi gören hastaların yaşam kalitesi düzeyleri ile kırılganlık düzeyleri arasında negatif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Çalışmamızda yaşam kalitesi arttıkça kırılganlık düzeyinin azaldığı görülmüştür. Hastaların yaşam kalitesine yönelik iyileştirmeler ile kırılganlık düzeyinde azalma sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
Hemodialysis is the treatment of blood taken from the patient through a vascular access, regulating the content of liquid electrolytes and body wastes with the help of a dialysis device and giving it back to the patient. Although HD treatment reduces mortality and extends people's lifespan, it may also cause some undesirable consequences. Some of these undesirable consequences constitute risk factors for frailty. Frailty is defined as“reduced ability to cope with acute or external stressors encountered in order to maintain homeostasis, resulting from reduced physiological reserve in multiple organ systems.”Life quality; It is a phenomenon that comprehensively considers individuals emotionally, socially and physically. Chronic diseases directly affect people's quality of life because they require constant treatment and follow-up, and frailty is a condition that affects the quality of life. This study was conducted to examine the relationship between frailty levels and quality of life in patients over the age of 65 who receive regular hemodialysis treatment. The study is a descriptive and relationship-seeking study. Data were collected from patients at a university hospital and two private dialysis centers in Konya between August and September 2023. The sample of the research consists of 171 patients. While collecting data, Descriptive Characteristics Information Form, Edmonton Frail Scale and EQ-5D-5L Quality of Life Questionnaire were used. SPSS program was used to analyze the data obtained. Frequency and percentage of the measurements in the personal information form were taken. Since the information in the personal information form and the fragility scale did not show a normal distribution, Mann Whitney U test and Kruskal Wallis H test, which are non-parametric tests, were calculated. Since the EQ-5D-5L quality of life scale showed a normal distribution, t-test and one-way ANOVA calculations were performed, independent of parametric tests. Simple correlation analysis was performed to examine the relationship between variables. Patients over the age of 65 were included in our study and 56.1% of the patients were women. As a result of the analysis regarding the fragility level of patients over the age of 65 receiving dialysis treatment, it was found (X = 8.29). According to the findings, it was determined that the patients were at a slightly fragile level. Female gender, being widowed or single, illiteracy, income being less than or equal to expenses, smoking, presence of heart disease and hypertension as comorbidities, having been on dialysis for 10 years or more, lack of urine output, EPO and Being on iron replacement therapy and using a port catheter as a vascular access option for dialysis were found to be associated with frailty. Again, in the same patient group, female gender, presence of comorbid heart disease, dialysis frequency 3 days a week (compared to 2 days), lack of urine output and not receiving EPO treatment were associated with lower quality of life. As a result of our study, it was found that there was a negative, moderate and significant relationship between the quality of life levels and frailty levels of patients over the age of 65 receiving dialysis treatment. In our study, it was observed that as the quality of life increased, the level of fragility decreased. A decrease in the level of frailty can be achieved through improvements in the quality of life of patients.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda cilt kuruluğu ve dermatolojik yaşam kalitesi
Skin dryness and dermatologic life quality in the patients who receive hemodialysis treatment
HARUN İN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikYozgat Bozok ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN KILIÇ AKÇA
- 65 yaş üstü (senyör) yaşlılarda düzenli fiziksel aktivitenin vücut imgesi algısı ve bazı fiziksel uygunluk parametrelerine etkisi
The effect of regular physical activity on body image perception and some physical fitness parameters in the elderly over 65 (senior)
ENES KAPICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVZAT MUTLUTÜRK
- 65 yaş üstü bireylerde sarkopeni sıklığı ve nutrisyon ile ilişkisi
Frequency of sarcopenia in individuals over 65 years of age and its relationship with nutrition
KÜBRA DENİZ DAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ERSOY
- Klinik pilatesin 65 yaş üstü bireylerde denge, koordinasyon ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
Effects of clinical pilates on balance, coordination and quality of life on people over 65 age
ZEREN YETKİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonBahçeşehir ÜniversitesiFiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN KEREM ALPTEKİN
- Oyun temelli egzersizlerin 65 yaş üstü bireylerde fiziksel ve kognitif fonksiyonlar üzerindeki etkileri
The effects of game-based exercises on physical and cognitive functions in individuals over 65
MERT CAN KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve RehabilitasyonDokuz Eylül ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURSEN İLÇİN