A suggested taxonomy for the translation of intertextual references in speculative fiction genre: The case of Harry Potter series
Spekülatif kurgu serilerinde yer alan metinlerarasi göndermelerin çevirine yönelik bir taksonomi önerisi: Harry Potter serisi
- Tez No: 874038
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLI ÖZLEM TARAKCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Bu çalışma, spekülatif kurgu türündeki çeviri sorunlarını ve edebiyat serilerinin barındırdığı metinlerarası ilişkilerin diller arası aktarımını ele almaktadır. Çalışma kapsamında gönderme çevirisi, edebiyat kuramlarındaki dar anlamından ziyâde, Leppihalme tarafından“kültür çarpışması”olarak adlandırılan daha geniş kapsamlı bir metinlerarası gönderme biçimi olarak ele alınmıştır. Leppihalme'nin fikrine dayanarak, edebiyatta hangi unsurların metinlerarası ilişki kapsamına girdiğinin belirlenmesi amacıyla mümkün olan en geniş metinlerarasılık tanımını elde etmek için Gerard Genette'in“metinler-ötesilik”nosyonu ve Robert Miola'nın metinlerarası gönderme kategorizasyonu kullanılmıştır. Böylece, spekülatif kurgu serilerinde yer alan metinlerarası göndermelere dair en kapsamlı taksonominin ortaya konması hedeflenmiştir. Araştırma kapsamı içerisinde spekülatif kurgu türünün metinlerarası doğası incelendikten sonra araştırma nesnesi olarak Harry Potter serisinin orijinal yedi kitabı ve bu kitapların Fransızca ve Türkçe çevirileri ele alınmıştır. Harry Potter serisinin bu iki çevirisi kullanılarak bir çevirinin aynı dil ailesi içinde, örneğin İngilizceden Fransızcaya, ya da farklı dil aileleri arasında, örneğin İngilizceden Türkçeye yapıldığı zaman karşılaşılan çeviri problemleri arasındaki farklılıklar incelenmiştir. Fransızca ve Türkçe çevirilerde en sık kullanılan çeviri stratejileri belirlenerek farklı dillere çeviri yapan çevirmenlerin eğilimleri analiz edilmiştir. Bu çalışma sonucunda, spekülatif kurgu serilerinde sıkça karşılaşılan metinlerarası göndermelere yönelik bir taksonomi önerilmektedir. Söz konusu taksonominin çevirmenlere metinlerarası göndermelerin tespiti konusunda yol göstermesi hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
This study analyzes the translation problems in speculative fiction genre regarding the interlingual transfer of intertextual relations within literary series. The research utilizes Ritva Leppihalme's 'culture bump' notion in the translation of allusions, which she reclaims as a general intertextual reference in the scope of translation studies rather than its narrow definition in the literary theory. Building upon Leppihalme's approach, in order to determine what is deemed an intertextual reference in literature, the 'transtextuality' notion of Gerard Genette and the intertextual reference categorization of Robert Miola are utilized to have a wider range of intertextual sources. By this means, the study aims to achieve the most comprehensive intertextual reference taxonomy in speculative fiction series. Upon discussing the intertextual nature of the speculative fiction genre, it examines the seven-book Harry Potter series and their French and Turkish translations as its corpus so as to analyze the differences in translation challenges encountered when a translation is carried out within the same language family –such as from English to French– or between different language families –such as from English to Turkish. The mostly utilized translation strategies are examined in French and Turkish translations with regards to the intertextual references, which reveals the differences in translation tendencies of the respective translators. As the outcome of this research, a taxonomy of intertextual references in speculative fiction series is proposed as a guide to assist translators about what to look for the detection of intertextual references.
Benzer Tezler
- Rendering culture-specific items in subtitle translation: A case study of 'Dairy Philosopher: İstanbul'
Altyazı çevirisinde kültürel ifadelerin aktarımı: 'Mandıra Filozofu: İstanbul' filmi üzerinde bir vaka incelemesi
CANER KUZGUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ
- Sahraaltı Afrika masalları çevirilerinin çoğuldizge kuramı ve çeviri stratejileri ışığında incelenmesi
An analysis of Sub-Saharan Africa folktales translations in light of polysystem theory and translation strategies
HATİCE DELİBAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZCAN
- Ortaöğretim fizik ders kitaplarındaki ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin PISA sınavı ile karşılaştırılması
Comparison of assessments and evaluation activities in physics textbooks of secondary education with PISA exam
OSMAN TÜRK
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KARADAĞ
- Deep sea benthic foraminiferal diversity and abundance changes across cretaceous-paleogene boundary beds in the Haymana basin (Ankara, Turkey): Paleoenvironmental implications
Haymana havzasında (Ankara, Türkiye) kretase-paleojen sınır tabakalarındaki derin deniz bentik foraminiferlerinin çeşitlilik ve bolluklarındaki değişimler: Paleortamsal göstergeleri
EZGİ VARDAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ ALTINER
- Liselere geçiş sistemi fen bilimleri soruları ile fen bilimleri öğretmenlerinin yazılı sorularının Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi
Evaluation of high school transition system science questions and written questions of science teachers according to Bloom's taxonomy
EDA OĞUZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY BEKTAŞ