Osmanlı medeniyetini besleyen kültür merkezleri -edebi açıdan- (XI. asırdan XVI. asrın sonuna kadar Türk edebiyatı ve Fars edebiyatının münasebetleri)
The Cultural centers supporting the Ottoman civilization (The relations between the Turkish and persian literature of the 11 th century by the 16 th century)
- Tez No: 87524
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA İSEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 997
Özet
Türkler ve İranlılar tarihin çok eski zamanlarından beri bazen komşu olarak bazen de aynı topraklar üzerinde birlikte yaşamışlardır. Bu birliktelik İslâmiyet sonrası da devam etmiştir. Bu birliktelikte, İran topraklan ve İranlılar, ekseriyetle ya doğrudan doğruya Türk devletlerinin ya da Türk soyuna mensup ailelerin hakimiyeti altında yaşamışlardır. Daha sonra İslâm medeniyetine dayalı yeni Fars edebiyatı gelişmeye başladı. Bu edebiyatın gelişmesinde özellikle Türk hükümdarlarının ve Farsça şiir söyleyen Türk şâirlerin büyük rolü oldu. Türklerin X. yüzyılın ortalarında tamamen müslüman olmalarından sonra, Türklerin hakimiyeti altındaki bölgelerde gelişen Yeni Fars edebiyatının yanında, aynı esaslar üzerine kurulmuş Türk edebiyatı, Karahanlılar bölgesinde Yusuf Has Hâcib tarafından yazılan ve Türk edebiyatının ilk muazzam eseri olan Kutadgu Bilig ile başladı. Böylece ortak medeniyete mensup insanların oluşturduğu ve birlikte geliştirdiği yeni bir edebiyat oluştu. Özellikle Arap edebiyatından alınan yeni unsurlar, Türk ve İranlı sanatkârlar tarafindan birlikte değerlendirilip mütalaa edilerek müşterek bir edebî zevk meydana getirildi. İslâm medeniyeti çevresinde, Türk ve Fars şâirlerin müştereken oluşturdukları ve geliştirdikleri bu edebiyat özellikle kuruluş safhasında, şâirlerin ekserisi, Türk asıllı şâirler de dahil olmak üzere, şiirlerini Farsça yazmış ve Fars şiirinin gelişmesinde önemli bir rol oynamışlardır. Anadolu'da Batı Türkçesi geliştikten sonra, Türk şâirleri, Fars şâirleriyle birlikte oluşturdukları ortak mefhumları, Türkçe yazdıkları şiirlerinde kullanmaya başlamışlardır. Özellikle Beylikler döneminde, beylerin tutumları sayesinde, Türkçe gelişmeye başladı ve çeşitli konularda telif ve tercüme yüzlerce Türkçe eser meydana getirildi. Daha sonraları Beylikler dönemi Türk kültürü üzerinde kurulan Osmanlı İmparatorluğunun yükselişi ile Osmanlı Türk dili ve kültürü, saray ve ordunun yanı sıra yüksek memurların da dili oldu. Özellikle XV. asırdan itibaren Klâsik şâirlerimiz, ağırlıklı olarak kendi duygu ve düşüncelerini, yaşayışlarını, çevrelerini, gelenek ve göreneklerini, atasözlerini ve deyimlerini, kısaca tümüyle kendi benliklerini İranlı şâirlerle oluşturdukları, ortak mefhum ve kavramlarla yoğurup şekillendirerek İran şiirinden ayrı bir Türk şiiri meydan getirdiler. Ayrıca sınırlı sayıda Farsça manzum ve mensur eserler de yazmaya devam ettiler. Farsça bazı eserleri Türkçeye tercüme ettiler. Tercüme ettikleri bu eserler de özellikle aşk konulu olanlarda kendi sanat kudretlerini göstererek ortaya dikkate değer özgün eserler meydana getirdiler. İMflıMTASVO» İFPİ
Özet (Çeviri)
The Turks and The Iranians have been living some times as neighbours and some times together in the same domain for very long time in history. This unity has contained after accepting Islam as religion In this unity the Iranians often lived under the rule of Turkish states directly or in the reign of dynasties coming from Turkish origin. Later, New Persian Literature based on the civilization of Islam started developing. In (he development of this literature, panlialarly Turkish rulers and Turkish poets writing poems in Persian have a great part. After the Turks had completely been Muslims, in tire middle of the lentil century, besides the New Persian Literature progressing in the domains under the Turkish dominance. Turkish Literature established on the same principles has begun with Kuladgu Bilig, which has been the first and magnificent work of Turkish Literature, written by Yusuf Has Hacib in the domain of Karahanlilar (The Dynasty of Karahanli). Thus, a new literature winch two peoples of the some civilization have made and unproved in cooperation lias formed. Especially new componcuts taken from the Arabic literature have jointly been evaluated and a common literature lias been formed by the Turkish and the Iranian artists. Particularly in the beginning of this literature around the Islamic civilazation, most poets including the ones coming from Turkish origin wrote their poems in Persian and had an important role in the improvement of Persian poetry. In Anatolia after the western Turkish had developed, the Turkish poets used the comnian concepts which tlicy improved together with the Persian poets in their poems they wrote in Turkish. Especially in the period of tribes, owing to the attitudes of the leaders of tribes, Turkish began to develop and hundreds of original and translated works on various subjets were written in Turkish. Later with the Ascend of Ottoman Empire on the Turkish Culture of the period of tribes, the Ottoman Turkish Culture and language became the language of liigh-raulced state of Hears besides the palace and the army. Particularly beginning from the fifteenth Century Apart from Iranian Poetry, TuMsh Poetry has been molded by our classical poets' experiences in life mostly, with their own feelings and thoughts, life style, surroundings, tradition and customs, proverbs and sayings, thatis, all their personalities with the common concepts and understandings they have formed together with the Iranian poets. Besides, limited in number, they contincied giving works in poetry and prose using the Persian language they translated some Persian works in to Turkish in these works they translated, particularly in the ones treating of love, they showed their great power and ability of art and produced important original works. u. « MERKEZİ
Benzer Tezler
- Amasya Büyük Ağa Medresesi ve şehrin ilim-kültür hayatına etkisi
Amasya Büyük Ağa Madrasah and its effect on the cultural life of the city
MUHAMMET ENES YÜKSEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YILMAZ
- Asaf Hâlet Çelebi'nin şiirlerinin kaynakları
The sources of Asaf Hâlet Çelebi's poetry
BİLGİN BAKINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Kültür ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURALİ YILMAZ
- Sezai Karakoç'un diriliş düşüncesinde medeniyet anlayışı
Başlık çevirisi yok
MUHİTTİN BİLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜMTAZER TÜRKÖNE
- Kültürel bağlamda Trabzon kent merkezi sosyal yaşamı
The soci̇al li̇fe of Trabzon ci̇ty center i̇n the cultural context
ÖMER AKIN
- Karaçelebizâde Abdülaziz Fetâvâsı bağlamında aile hukuku
Family law in the context of Karachelebizaadeh Abd al-Azeez Efendi's Fatâwâ
RIDVAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMDİ ÇİLİNGİR
- 1938-1950 yılları arasında Türkiye'de çoksesli müzik ve resim alanlarında 'evrensel sanat' yaratma ülküsü
The ideal of creating 'universal art' in polyphonic music and painting in Turkey between 1938-1950
AHU KÖKSAL