Öğretmen liderliğinde liderlik özyeterliği ve liderlik etme motivasyonunun rolü
The role of leadership self-efficacy and motivation to lead for teacher leadership
- Tez No: 876234
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKHAN ARASTAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: öğretmen liderliği, liderlik özyeterliği, liderlik etme motivasyonu, sosyal bilişsel kuram, teacher leadership, leadership self-efficacy, motivation to lead, social cognitive theory
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Bu araştırmanın amacı, öğretmen liderliğinde liderlik özyeterliği ve liderlik motivasyonunun rolünün incelenmesidir. Karma yöntemle tasarlanan araştırmanın nicel boyutu ilişkisel tarama modelinde; nitel boyutu fenomenolojik desende tasarlanmıştır. Nicel boyutta örneklem 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak ve Yenimahalle ilçelerinde resmi anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 693 öğretmenden; nitel boyutta çalışma grubu ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenen 17 öğretmen liderden oluşmaktadır. Nicel boyutta öğretmenlerin orta düzeyde öğretmen liderliği ve liderlik motivasyonu; yüksek düzeyde liderlik özyeterliği algıladığı bulunmuştur. Araştırma değişkenleri ve bu değişkenlerin alt boyutları arasında orta düzeyde pozitif anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen liderliği üzerinde liderlik özyeterliği ve liderlik etme motivasyonunun anlamlı doğrudan liderlik özyeterliğinin liderlik etme motivasyonu üzerinden anlamlı dolaylı etkisi olduğu bulunmuştur. Öğretmen liderlerin deneyim ve görüşlerine dayanarak yapılan nitel çözümlemeler sonucunda ise kavramın öğrenci savunuculuğu, hayat boyu öğrenme ve liderlik uygulamalarının bir bileşeni olarak anlamlandırıldığı; öğretmen liderlerin değişime öncülük etme, sosyal-ilişkisel beceriler, motivasyonu sağlama ve sürdürme konusundaki liderlik yeterliklerine duyduğu güven ve“duyuşsal kimlik”ve“çıkarcı olmayan”liderlik etme motivasyonu ile öğretmen liderliği kapsamında çalışmalar yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen ve öğretmen liderlerin analiz birimi olarak ele alındığı karşılaştırmalı araştırma sonuçları, öğretmen liderliğinin neyi gerektirdiği ve nasıl teşvik edilebileceği noktasında liderlik psikolojisinin temel bileşenlerinin kapsamlı analizine işaret etmiştir. Sonuçlar liderlik etme motivasyonunun herhangi bir boyutunun liderliğin ortaya çıkışını, lider gelişimini ve lider etkinliğini daha güçlü bir şekilde yordadığını söyleyebilmek için mesleki bağlamın kritik bir değişken olabileceğine dikkat çekilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to examine the role of leadership self-efficacy and motivation to lead for teacher leadership. The quantitative dimension of the research designed with mixed method is in the correlational survey model; the qualitative dimension was designed in a phenomenological pattern. The quantitative sample consisted of 693 teachers working in public preschools, primary schools, secondary schools and high schools in Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak and Yenimahalle districts of Ankara province; In the qualitative dimension, the study group consists of 17 teacher leaders determined by the criterion sampling method. Quantitative data were analyzed mean, standard deviation, t-test, one-way ANOVA, Pearson's correlation coefficient and structural equation modelling. Teachers' moderate level of teacher leadership and motivation to lead; It was found that they perceived a high level of leadership self-efficacy. Moderately positive significant relationships were detected between the research variables and the sub-dimensions of these variables. It was found that leadership self-efficacy and leadership motivation had a significant direct effect on teacher leadership, and leadership self-efficacy had a significant indirect effect on leadership motivation. As a result of qualitative analyzes, the concept is interpreted as a component of student advocacy, lifelong learning and leadership practices; It has been concluded that teacher leaders work within the scope of teacher leadership with their confidence in their leadership competencies in leading change, social-relational skills, providing and maintaining motivation, and the motivation to lead with“affective identity”and“non-calculative”leadership. The research results pointed to a comprehensive analysis of the basic components of leadership psychology in terms of what teacher leadership requires and how it may be encouraged.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının okul müdürünün öğretimsel liderlik davranışları, öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliği ile ilişkisinin karma yöntemle incelenmesi
Mixed method examination of the relationship between the academic achievement of secondary school students and the instructional leadership behaviors of the school principal, teacher autonomy and teacher self-efficacy
ERSİN EREN AKGÖZ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ŞAHİN
- Okul liderliğinin öğretmen profesyonel gelişimi ve özyeterliği üzerindeki etkisi: Öğretmen profesyonel işbirliğinin aracı rolü (TALIS 2018 örneği)
The effect of school leadership on teacher professional development and self-efficacy: The mediating role of teacher professional collaboration (Evidence from TALIS 2018)
ÖMER UZUNDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN BAŞ
- Öğretmen liderliği ile iş yaşam kalitesi arasındaki ilişkide mesleki öz-yeterliğin aracılık rolü
The mediating role of professional self-efficiency in the relationship between teacher leadership and quality of work life
TEMEL GÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSA YILDIRIM
- Okul müdürlerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile öğretmenlerin kolektif yeterliği ve öz yeterliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of relationships between transformational and transactional leadership styles of school principals and collective efficacy and self-efficacy of teachers
TÜRKER KURT
- Okul müdürlerinin öğretimsel liderliği, öğretmen öz-yeterliği ve öğrenci başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis upon the relationship among the educational leadership of school principals, teacher self-efficacy and student achievement
ESRA BULDUKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMevlana ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE NEGİŞ IŞIK