Dağıtımcı liderlik davranışlarının okul ve öğretmen çıktılarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması
The effect of distributed leadership behaviors on school and teacher outcomes: A meta-analysis study
- Tez No: 966957
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZGENEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Bu araştırma, okul/kurum müdürlerinin sergilediği dağıtımcı liderlik davranışlarının okul ve öğretmen düzeyindeki çıktılar üzerindeki genel etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, dağıtımcı liderliğin hem örgütsel düzeyde (bağlılık, iş doyumu, kültür, akademik iyimserlik vb.) hem de bireysel düzeyde (özyeterlik, iş birliği, motivasyon vb.) ne ölçüde etkililik sağladığı analiz edilmiştir. Ayrıca, bu etkilerin bazı moderatör değişkenlere (öğretim kademesi ve yayın yılı) göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Meta-analiz yöntemiyle yürütülen bu araştırmada, literatürdeki ilgili çalışmalar sistematik bir şekilde taranarak belirli dahil etme ve hariç tutma kriterlerine göre seçilmiştir. Dahil etme kriterlerini karşılayan 113 çalışmadan toplam 158 bağımsız ilişki analize dahil edilmiştir. Veriler, Comprehensive Meta-Analysis (CMA) programı kullanılarak rassal etkiler modeli çerçevesinde analiz edilmiştir. Yayın yanlılığı ve heterojenlik değerlendirmeleri için Duval ve Tweedie kırp-doldur testi, Rosenthal fail-safe N, Egger regresyon testi gibi standart istatistiksel analizler uygulanmıştır. Ayrıca, değişkenler arası etkileşimleri test etmek amacıyla kategorik değişkenler için analog ANOVA, sürekli değişkenler için ise meta-regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, dağıtımcı liderliğin akademik iyimserlik, iş doyumu, öğretmen motivasyonu, örgüt kültürü, örgüt iklimi, öğretmen profesyonelliği, iş birliği ve akademik başarı gibi çıktılar üzerinde orta düzeyde; örgütsel bağlılık, öğretmen öz yeterliği, psikolojik güçlendirme, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık ve okul etkililiği üzerinde ise yüksek düzeyde anlamlı etkilere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Bununla birlikte, öğretim kademesi ve yayın yılı gibi değişkenlerin etki büyüklüğü üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Elde edilen bulgular, dağıtımcı liderliğin eğitim örgütlerinde hem bireysel hem örgütsel gelişimi destekleyici bir rol oynadığını ve örgüt performansını çok yönlü artırmaya yönelik stratejik bir liderlik biçimi olarak değerlendirilebileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the overall impact of school/institution principals' distributed leadership behaviors on school- and teacher-level outcomes. Within the scope of the research, the effectiveness of distributed leadership was analyzed both at the organizational level (e.g., organizational commitment, job satisfaction, school culture, academic optimism) and the individual level (e.g., self-efficacy, collaboration, motivation). In addition, the study investigated whether these effects significantly differ based on certain moderator variables such as educational level and publication year. This research was conducted using the meta-analysis method. Relevant studies in the literature were systematically reviewed and selected according to predetermined inclusion and exclusion criteria. A total of 158 independent effect sizes extracted from 113 eligible studies were included in the analysis. The data were analyzed using the Comprehensive Meta-Analysis (CMA) software within the framework of the random effects model. Standard statistical techniques such as Duval and Tweedie's trim-and-fill method, Rosenthal's fail-safe N, and Egger's regression test were employed to assess publication bias and heterogeneity. Furthermore, analog ANOVA was applied for categorical moderators, and meta-regression analyses were conducted for continuous moderators to examine interactions between variables. The findings revealed that distributed leadership had a moderate and statistically significant effect on outcomes such as academic optimism, job satisfaction, teacher motivation, school culture, school climate, teacher professionalism, collaboration and academic achievement. In contrast, the effects on organizational commitment, teacher self-efficacy, psychological empowerment, organizational trust, organizational citizenship, and school effectiveness were found to be high and significant. However, moderator analyses indicated that variables such as educational level and publication year did not yield statistically significant differences in effect sizes. Overall, the results demonstrate that distributed leadership plays a supportive role in both individual and organizational development within educational institutions. It can be considered a strategic leadership approach that enhances organizational performance and fosters school improvement.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile okul aile bağlantısı arasındaki ilişki
The relationship between school principles' distributed leadership and school family connection
CİHAT KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK TURAN
- Okul müdürünün dağıtımcı liderlik davranışları ile okulların etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between school rincipals's distributed leadership behaviors and school effecti̇veness
NEZAHAT ATILKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURHAYAT ÇELEBİ
- Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışlarının okulların akademik iyimserlikleri ile örgütsel bağlılık ve okul başarısıyla ilişkisi
The relationship of distributed leadership behaviours of school principals with schools' academic optimism and organizational commitment and school achievement according to teacher perceptions
ÖZNUR ATAŞ AKDEMİR
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET AYIK
- Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile okula bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' school commitment
ÖZGE CANSEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR ÇOBAN
DOÇ. DR. MEHMET DURNALI
- Okul yöneticilerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin mesleki topluluk düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between school administrators' distributed leadership behaviors and teachers' professional community
MERYEM KULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEDİM ÖZDEMİR