Geri Dön

Toplumsal algı aracı olarak, peyzaj tasarımında ekofütürist yaklaşım: Ekoloji, anlatı ve teknoloji

Ecofuturist approach in landscape design as a tool of social perception: Ecology, narrative and technology

PDF İndir

  1. Tez No: 876268
  2. Yazar: MEHMET TAYLAN TOSUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MELTEM ERDEM KAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 194

Özet

Geleceğe karamsar bir lensten bakıldığı, geri dönüşü zor olan bu dönemde, kentler ve çevreler son hızla genişlemeye devam ederken ekolojinin yeteri kadar ön planda tutulan bir tasarım ilkesi olarak görülmemesi, insanlığın kendi sonunu adım adım getireceğinin en büyük göstergesidir. Şimdinin yaşandığı, geleceğin göz ardı edildiği güncel yaşam koşulları, toplumun ekolojik bilincinin oluşturulması gerektiğini gösteriyor. Tasarlanan çevre mekanların, toplum bilincinin şekillenmesinde oynayan en büyük role sahip olduğu göz önüne alındığında, peyzaj mimarlığı, mekansal planlama ve tasarım disiplinleri, geleceği şekillendirmek için hayati önem taşımakta. Çevredeki birçok, kimliksiz, ekolojinin dahil edilmediği, teknoloji ve yeniliklerden uzak, gelenekselliği merkezinde bulunduran peyzaj tasarımları, bu disiplinlere yenilikçi bir tasarım anlayışına ihtiyaç duyduğunu vurgulamaktadır. Bu tez çalışması kapsamında, yenilikçi, çok katmanlı ve disiplinlerarası bir tasarım anlayışı keşfi olarak bir terminolojik üretim gerçekleştirilmektedir. Toplumların geleceğe umutla bakabilmesi için temel olarak insan, doğa ve teknoloji arasındaki ilişkinin yeniden sorgulanması ve güçlendirilmesi önemli bir ihtiyaç. Antroposen, Kapitalosen, Ktulusen gibi günümüzde tartışılmaya devam edilen çağların izlerinin görüldüğü bu karmaşık ve tartışmalı ilişkinin inşa edilmiş söylemler ve retoriklerden oluştuğunu unutmamak gerekiyor. İklim krizinin gündeme gelmesiyle ortaya çıkan çeşitli ekolojik hareketler, akımlar ve topluluklar bu ilişkiyi onarmak üzere çeşitli değerleri ve yargıları savunarak ekolojik tartışma ortamının zenginleşmesine sebep olmuştur. Eko-hareketler olarak adlandırılan bu gruplar belli dönemlerin gündemine ve önceki akımların etkileriyle ekolojiyi, ekonomik sistemler, spiritüalizm, cinsiyet, anarşizm, kıyametçilik, iyimserlik, eşitsizlikler gibi çeşitli kavramlarla birlikte ele alarak ekolojinin sadece doğa ve insan arasında değil, kültürel, sosyolojik ve ekonomik boyutlarının da olduğunu ve onarılması gerektiğini göstermiştir. Önerilen yeni tasarım anlayışı için benimsenmesi gereken ekolojiye yaklaşım biçimi bu temel kavramsal araştırma ile şekillenmiştir. Ekolojik hareketlerin yanı sıra, geçmişi çok daha geriye uzanan alternatif ekolojik yaşam arayışları ve ideal ekolojik yaşamın pratikte uygulanabilirliği sorgusu, tarih boyu çeşitli formatlarda ortaya atılarak o dönemin ütopya söylemlerini şekillendirmiştir. 20. yüzyıl makine metaforuyla oluşturulan kentsel plan projeleri, hippilerin komün yaşam deneyleri, ekolojik ütopya eserleri, dijital görselleştirme akımları ve ekolojik planlama stratejileri, teknolojinin gelişimiyle paralel bir yol çizmiştir ve topluma etkileri sebebiyle ideoloji olarak tanımlamak mümkündür. Başta daha çok pastoral doğaya özlem temelli söylemler içeren bu ideolojiler, günümüzde daha çağdaş bir yaklaşımla akıllı ekolojik sistemlerin kentlere entegre edilmesi üzerine söylemler barındırmaktadır. Howard, Corbusier ve Wright'ın kent ütopyaları, Drop City, Ekotopya, Solarpunk akımı, ve özellikle Singapur'un ekolojik dönüşümünün ele alındığı kentsel yeşil stratejiler, bu çalışmada öncü ideolojiler olarak seçilmiştir. Seçilen öncü ideolojiler, gündem, hedef kitle, temel amaç, ve algı etkisini içeren söylemleri ile karşılaştırılarak ortaya çıkan ortak yönleri ve etkileşimleri çağdaş peyzaj tasarım anlayışının şekillenmesinde rol oynayan bir diğer bileşen olarak ele alınmıştır. Günümüzde bir diğer oldukça önemli bir problem olarak kimliksiz ve estetik kaygılardan uzak mekanların tasarımlarına cevap olacak bir tasarım yaklaşımı için, tasarımın yeşil aklama stratejilerinin ve estetik kaygının son derece indirgemeci bir tavırla ele alındığı stereotipik mekan üretim biçimlerinin sorgulanması gerekiyor. Ekolojik estetik ve bakım kavralmlarının yeniden düşünülmesi gerektiği bu dönemde, toplumun ekolojik ve zamansal bilincini oluşturacak veya şekillendirecek algı yönetimine ihtiyaç duyulduğundan bahsetmek mümkün. Tez kapsamında, toplumsal algının oluşturulması, şekillendirilmesinde ve yönlendirilmesinde önemli bir araç ve ortam tarifleyici olarak ele alınan peyzaj tasarımlarının sanat, anlam ve anlatı yönünün geliştirilmesi gerektiği öne sürülmektedir. Bu noktada peyzaj mimarlığı disipliniyle paralel bir disiplin olarak kamusal ekolojik arazi sanatının geçmişten günümüze kadar geçirdiği gelişim, bir diğer önerilen tasarım yaklaşımının bileşeni olacaktır. Alternatif ekolojik yaşam ideolojileri karşılaştırması gibi ana söylem üzerinden değil, içerdikleri anlam, anlatı, toplumun dikkatini çekebilen kilit özelliği ve bağlamları üzerinden gerçekleştirildiği bir diğer yöntemde Zaman Peyzajı (Time Landscape), Spiral İskele (Spiral Jetty), Buğday Tarlası (Wheatfield) ve Diriliş Alanı (Revival Field) projelerine yer verilmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda çağdaş peyzaj tasarım yaklaşımının sanat, anlam ve anlatıya olan ihtiyacı vurgulanmaktadır. Tez kapsamında literatür taraması, söylem analizi ve örnek vaka incelemeleri yolu ile ortaya koyulan tespitler, çağdaş peyzaj tasarımının, ekoloji prensiplerini kapsayıcı bir ölçekte kullanılması, belli anlam ve anlatıları içererek toplumu düşünmeye teşvik etmesi yönünde barındırdığı potansiyeller ortaya koyulmaktadır. Nedenleri ve gelişim desenlerinin detaylı işlendiği tez çalışmasında tartışmaya açılan çağdaş peyzaj tasarım yaklaşımının Eko-fütürizm yaklaşımından beslenebileceği ve bu sayede yeni kavramsal açılımları barındırabileceği ve disipline özgü bir anlam ve anlatı biçiminin sergilenebileceği savunulmakta ve konu tartışmaya açılmaktadır. Eko-Fütürizm, geçmiş anlamlarından ayrıştırılarak ekoloji ve geleceği vurgulaması ile, tez kapsamında ortaya çıkan verileri içerecek ve geleceği şekillendirmek üzere çağdaş peyzaj tasarımında bir algı aracı olarak sunulmaktadır. Bu sayede, yaşam çevrelerinin şekillendirilmesinde öncü rol oynayan peyzaj mimarlığı disiplininin, toplumun gelecek umudunun yeniden canlanması yönünde üstlendiği yeni roller ve sorumluluklar ortaya koyulmaktadır.

Özet (Çeviri)

In this era characterized by a pervasive sense of pessimism about the future and an overwhelming difficulty in reversing the course of current trends, cities and environments are expanding at an unprecedented pace. However, the ecology as a core and prioritized design principle starkly highlights the gradual yet inevitable trajectory towards humanity's self-destruction. The existing living conditions, wherein there is a tendency to focus solely on the present moment while blatantly disregarding the future, underscore the urgent necessity to foster ecological consciousness within society. When the critical influence that designed environmental spaces have in molding social consciousness is taken into account, it becomes evident that the fields of landscape architecture and planning play a crucial role in shaping a sustainable future. Presently, numerous landscape designs lack distinctive identity, fail to incorporate ecological principles, and are noticeably distant from embracing technological advancements and innovations. These designs are often entrenched in traditionalist approaches, further accentuating the pressing need for these disciplines to adopt a more innovative and forward-thinking design methodology. This thesis study undertakes a comprehensive terminological production, aiming to explore and develop a novel, multi-layered, and interdisciplinary design approach that addresses these critical issues. In order for societies to look to the future with hope, there is an important need to fundamentally re-question and strengthen the relationship between humans, nature and technology. It should not be forgotten that this complex and controversial relationship, in which traces of epochs such as Anthropocene, Capitalocene and Chthulucene continue to be discussed, are composed of constructed discourses and rhetorics. Various ecological movements, organizations and communities that emerged with the climate crisis on the agenda have enriched the ecological debate environment by defending various values and judgments in order to repair this relationship. These groups, referred to as eco-movements, have addressed ecology along with various concepts such as economic systems, spirituality, gender, anarchism, apocalypticism, optimism, and inequalities, in accordance with the agenda of certain periods and the effects of previous movements. In this way, they have shown that ecology is not only about the relationship between nature and humans, but also involves cultural, sociological, and economic dimensions. The approach to ecology that should be adopted for the proposed new design concept was shaped by this basic conceptual research. In addition to ecological movements, the search for alternative ecological life, which dates back much further, and the question of the practical applicability of the ideal ecological life have been put forward in various formats throughout history and shaped the utopia discourses of that period. Urban plan projects created with the 20th century machine metaphor, hippies' communal living experiments, ecological utopia works, digital visualization movements and ecological planning strategies have charted a parallel path with the development of technology and it is possible to define them as ideology due to their effects on society. These ideologies, which initially contained discourses based on longing for pastoral nature, now include discourses on the integration of smart ecological systems into cities with a more contemporary approach. The urban utopias of Howard, Corbusier and Wright, Drop City, Ecotopia, Solarpunk movement, and urban green strategies, especially the ecological transformation of Singapore, were selected as leading ideologies in this study. The selected leading ideologies are compared with their discourses including agenda, target audience, main purpose, and perception effect, and their common aspects and interactions were discussed as another component that plays a role in shaping the contemporary landscape design understanding. Another significant problem today is that for a design approach that will effectively address the creation of spaces lacking identity and aesthetic concerns, there must be a critical examination of the greenwashing strategies employed in design as well as the stereotypical forms of space production where aesthetic considerations are treated in an overly reductionist manner. In this era, where the concepts of ecological aesthetics and the ethics of care are in dire need of reevaluation, it becomes increasingly clear that there is a pressing necessity for perception management strategies. These strategies should aim to cultivate or shape the ecological and temporal consciousness of society. Within the scope of this thesis, it is proposed that the artistic, meaningful, and narrative dimensions of landscape designs—which are regarded as crucial tools and descriptors for creating, shaping, and directing social perception—should be further developed and emphasized. At this juncture, the evolution of public ecological land art, which runs parallel to the discipline of landscape architecture, is identified as a vital component of an alternative design approach. The development of this art form from its historical origins to the present day highlights its potential to contribute significantly to contemporary landscape architecture. Notable projects such as Time Landscape, Spiral Jetty, Wheatfield, and Resurrection Field are examined through an innovative method that involves comparing alternative ecological life ideologies. This comparison is not approached through the primary discourse, but rather through the exploration of the meanings, narratives, key features, and contexts that have the potential to captivate and engage the public's attention. As a result of this thorough examination and evaluation, the thesis emphasizes the critical need for incorporating art, meaning, and narrative into contemporary landscape design approaches. This emphasis underscores the importance of developing a design methodology that not only addresses ecological concerns but also enriches the social and cultural fabric by fostering a deeper connection between people and their environments. The findings derived from an extensive literature review, discourse analysis, and a series of meticulously conducted case studies within the scope of the thesis reveal the profound potential that contemporary landscape design holds. This potential lies in its ability to utilize ecological principles on an inclusive scale, thereby encouraging society to engage in deeper thought by embedding specific meanings and narratives within the design. The thesis study delves into the reasons and development patterns in considerable detail, presenting a comprehensive argument that the contemporary landscape design approach, when thoroughly examined, can be significantly enriched by the principles of Eco-Futurism. This enrichment can lead to new conceptual expansions, allowing for the exhibition of a discipline-specific meaning and narrative form, and thereby opening the topic for further scholarly discussion. Eco-Futurism, which is distinctly differentiated from its historical connotations by placing a strong emphasis on ecology and the future, is introduced as a vital perceptual tool in contemporary landscape design. This tool is intended to incorporate the emerging data within the scope of the thesis and to shape future design practices. By doing so, the thesis seeks to highlight the new roles and responsibilities that the discipline of landscape architecture must assume. These roles are crucial as landscape architecture continues to play a pivotal role in shaping living environments, thereby contributing to the revival of society's hope and optimism for the future. This discussion underscores the transformative potential of integrating Eco-Futurism into contemporary landscape design, positioning it as a key driver in the pursuit of a more sustainable and ecologically conscious future.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    675682

    Görme engelli bireylerin peyzajı algılama biçimlerinin anlaşılması

    Investigation of the visually impaired individuals' perception of the landscape

    DUYGU ÖZGÜR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY

  2. Tez No

    439067

    Construction of everyday reality in a virtual world: The case of 'World of warcraft'

    Sanal dünyada gündelik gerçeklik kurulumu: 'World of warcraft' vakası

    CEYDA YOLGÖRMEZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÇAĞATAY TOPAL

  3. Tez No

    909102

    Identifying green infrastructure strategies for planning the urban landscapes: The case of Amman, Jordan

    Kent peyzajlarının planlanmasına yönelik yeşil altyapı stratejilerinin belirlenmesi: Ürdün-Amman şehri örneği

    GHAIDA ADEL HUSSEIN IRMEILI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Peyzaj Mimarlığıİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALEV PERİHAN GÜRBEY

  4. Tez No

    348616

    Mekansal algılama ve davranışsal başarım: Kahramanmaraş Atatürk meydanı örneği

    Spatial perception and behavioral performance: The case study of Kahramanmaraş Atatürk square

    ESRA ABACIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Peyzaj MimarlığıÇukurova Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. M. FARUK ALTUNKASA

  5. Tez No

    578735

    İç mekanda kokedamaların mekansal algıya katkısı ve tasarım öge ve ilkelerine göre irdelenmesi

    Contribution of the kokedamas to spatial perception in interior spaces and examination according to design elements and principles

    AYSU ESENTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Peyzaj MimarlığıDüzce Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGÜR YERLİ

Geri Dön