Geri Dön

Milli parklardaki mekanların mimari tasarım kriterleri bağlamında incelenmesi

A study on architectural design criteria in national parks

  1. Tez No: 877774
  2. Yazar: AYŞENUR BEGÜM HELVACI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP YAZICIOĞLU HALU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mimarlık ve Yapılı Çevre Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 137

Özet

Sanayi devriminden sonra hızla artan kentleşme ve teknolojik gelişmeler; doğa ve insan arasındaki dengeyi bozmuş, kaynakların aşırı kullanımına ve iklim krizine neden olmuştur. Günümüzde ise şehirlerden kaçmak isteyen insanlar, bir boş zaman aktivitesi olarak doğayla yakınlaşmaya ilgi duymaktadır. Bu bağlamda, rekreasyona açık doğal alanlar olan milli parkların korunması ve sürdürülebilir kullanımı önem kazanmıştır. Araştırmanın amacı, doğa temelli turizmin milli parklarda yaratabileceği olumsuz etkileri en aza indirmek için tasarıma dair bir yol haritası oluşturmaktır. Bu doğrultuda öncelikle literatür taraması yapılarak koruma kavramı, rekreasyon-tahribat ilişkisi ve çeşitli ülkelerin milli park yönetim ve planlama esasları incelenmiştir. Özellikle milli parkların gelişim senaryolarında koruma hassasiyeti, ziyaretçi kapasitesi, doğal ve kültürel değerler, rekreasyonel faaliyetler ve yönetmelikler dikkate alınarak uzun devreli gelişim planlarının hazırlanması gerektiği vurgulanmıştır. Küresel çapta mevcut çalışmalar incelenmiş, yerele dair bir model geliştirilebilirliği ve uygulanabilirliği sorgulanmıştır. Araştırmanın yöntemi, literatür araştırması ve örnek incelemelerinden oluşmaktadır. Öncelikle doğal korunan alanlar kavramı uluslararası çerçevede Birleşmiş Milletler (BM) ve ona bağlı kuruluşlar üzerinden incelenmiştir ve Türkiye'deki yansımaları ülkemizin gelişim haritası üzerinden değerlendirilmiştir. Ayrıca tahribat ve insan arasındaki etkileşimin ortaya konabilmesi için tahribata uğramış çeşitli doğal alanların restorasyon projelerinden BM' nin seçtiği on öncü proje incelenmiştir ve tahribat olasılığını artıran faktörler belirlenmiş ve ülkemiz üzerinden okumalar yapılmıştır. Sonrasında kanunlarımızdaki eksik yönlerin belirlenebilmesi için çeşitli ülkelerin milli park yönetim planları ve tasarım rehberleri incelenmiştir. Buradan gelişime ve yerleşime dair bir takım üst kararlar belirlenmiştir ve elde edilen mimari tasarıma dair üst başlıklar, mimari içerikli web sitesi ArchDaily'den seçilen örnek binalar üzerinden değerlendirilerek, milli parklar için uygulanabilir tasarım kriterleri geliştirilmiştir. Sonuç olarak, araştırmada belirlenen tasarım ilkeleri üzerinden bir rehber önerisi sunulmuş ve bu modelin Türkiye'de uygulanabilirliği değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın, milli parkların korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda Türkiye için önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

After the Industrial Revolution, rapid urbanization and technological advancements disrupted the balance between nature and humans, leading to overexploitation of resources and climate crisis. Nowadays, people seeking to get away from cities are highly interested in reconnecting with nature as a leisure activity. In this context, the protection and sustainable use of national parks, which are recreational natural areas, have gained importance. This research aims to create a guide to minimize the potential adverse impacts of nature-based tourism on national parks. To this end, a literature review was conducted to examine the concept of conservation, the relationship between recreation and degradation, and the management and planning principles of national parks in various countries. It was emphasized that in the development scenarios, conservation sensitivity, visitor capacity, natural and cultural values, recreational activities, and regulations should be considered when preparing long-term development plans for national parks. Existing global studies were reviewed to investigate the feasibility and applicability of developing a local model. The research methodology consists of a literature review and case studies. Firstly, the concept of protected natural areas was examined in an international context through the United Nations (UN) and its affiliated organizations, and its reflections in Türkiye were evaluated through the development of our country. Additionally, to demonstrate the interaction between degradation and human effect on nature, ten flagship restoration projects selected by the UN from various degraded natural areas were analyzed to identify factors that increase the likelihood of degradation, with assessments made for our country. Subsequently, national park management plans and design guidelines from various countries were examined to identify deficiencies in our laws. The architectural design criteria derived from these were evaluated through precedent buildings selected from the architectural content website ArchDaily, and applicable design criteria for national parks were developed. In conclusion, a guideline proposal based on the design principles identified in the research was presented, and the applicability of this model in Türkiye was assessed. This study is believed to contribute to the protection and sustainable use of national parks in Türkiye.

Benzer Tezler

  1. Dilek yarımadası kıyı çizgisi ve toprak özelliklerindeki zamansal değişimin tespiti

    The determination of temporal changes in Dilek peninsula coastline and the soil properties

    BİRCE BELİZ HAMUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT ATATANIR

  2. Kovada gölü ve Kızıldağ Milli Parkları'nın sürdürülebilir kullanımına yönelik ziyaretçilerin ve yerel halkın görüşleri

    The views of visitors and local people regarding the sustainable use of Kovada lake and Kızıldağ national parks

    ADİLE GÜL ERYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    CoğrafyaSüleyman Demirel Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL KERVANKIRAN

  3. Encounters, norms, crowding: an application of the normative theory and methods in Turkey

    Karşılaşmalar, normlar, kalabalıklık; normatif teori ve yöntemlerinin Türkiye'de bir uygulaması

    MERYEM BİHTER BİNGÜL BULUT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Peyzaj MimarlığıColorado State University

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAUREEN P. DONNELLY

  4. Milli parklarda özel mülkiyete getirilen kısıtlara bir çözüm önerisi: Nene Hatun Tarihi Milli Parkı örneği

    A solution proposal for limitation of personal property in national parks: A Nene Hatun Historical National Park example

    ÖZGÜR AKÇAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeodezi ve FotogrametriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HÜSNİYE EBRU ÇOLAK

  5. Zimbabve safari turizmine katılan uluslararası turistlerin beklenen faydalara göre pazar bölümlendirmesi

    Market segmentation according to expected benefits of international tourists participating in Zimbabwe safari tourism

    EMMANUEL BRIGHTON T MURAICHO

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TurizmMersin Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    Prof. Dr. KEMAL BİRDİR