Mehmet Şerafettin Yaltkaya'nın Allah anlayışı ve dinde yenileşme süreci
Mehmet Şerafettin Yaltkaya's understanding of God and the renewal process in religion
- Tez No: 879410
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULHAMİT SİNANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Kelam, yaltkaya, uluhiyyet, sezgi, tanrı tasavvuru, dinde yenileşme, Kalam, yaltkaya, divinity, ıntuition, ımagination of god, ınnovation in religion
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu çalışmada, Kelam İlmi'nde özgün bir yer edinmiş Mehmed Şerafettin YALTKAYA'nın perspektifinden ulûhiyet ve dinde yenileşme konuları ele alınmaya çalışıldı. Yaltkaya'nın seçilmesindeki temel neden hem medrese eğitimi hemde modern eğitim alanında önemli bir yere sahip, ilgi çekici görüşleri ile yaşadığı dönemin dikkat çeken simalarından biri olmasıdır. Çalışmayı hazırlarken Yaltkaya'nın yazmış olduğu eserler, makaleler ve şahsiyeti üzerine yapılan diğer çalışmalardan yaralanıldı. Bu kaynaklardan alınan görüş ve öneriler doğrultusunda tez tamamlandı. Büyük kelam ekolleri olan Matüridilik, Eş'arilik, Mu'tezile ve Şia'nın Uluhiyyet anlayışları incelenerek, Yaltkaya'nın kelami ekollere bakışı ve kendi Allah anlayışının değerlendirilmesi yapıldı. Yaltkaya, makalelerinde Allah'ın sezgiyle bilinebileceğini ifade ederek bu yönde çıkarımlarda bulunmuştur. Ona göre nakil olmasa bile fıtri olarak kişi Allah'ı sezgi yolu ile bulabilir. Yaltkaya, dinde yenileşme hakkındaki görüşleri ve uygulamaları kapsamında, Türkiye'de İslami meşruiyeti destekleyen önemli bir figür olarak kabul edilmiştir. Dil devrimi, ulusal tarih tezlerinin oluşturulması, şapka takma yasasının uygulanması, ibadethanelerin düzenlenmesi ve restore edilmesi, ana dilde ibadet ile ilgili düşünceleri, köy enstitülerinin yaygınlaştırılması gibi sosyal, kültürel ve eğitim alanlarında etkin bir rol oynadığı tespit edildi. Çalışmada Mehmet Şerafettin Yaltkaya'nın milliyetçi, muhafazakâr, akıl ve nâkili birlikte kullanan, toplumsal sorunlara duyarsız kalmayan bir yönü olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın sunacağı katkılara değinecek olunursa, hem medrese hem de mektep eğitimi almış, geleneksel metod ile modern bilim metodunu harmanlayan yeniliğe açık bir kelam bilgininin şahsını, eserlerini ve düşüncelerini bilim dünyasına tanıtmakdır. Ayrıca daha sonra yapılacak olan çalışmalara bir yol gösterici olarak katkı sunmaktır.
Özet (Çeviri)
In this study, the issues of divinity and innovation in religion were tried to be discussed from the perspective of Mehmed Şerafettin YALTKAYA, who has a unique place in the Science of Kalam. The main reason for choosing Yaltkaya is that he was one of the notable figures of his time with his interesting views, having an important place in both madrasah education and modern education. While preparing the study, Yaltkaya's works, articles and other studies on his personality were used. The thesis was completed in line with the opinions and suggestions received from these sources. By examining the divinity understandings of the major theological schools, Maturidiism, Ash'ariism, Mu'tazila and Shia, Yaltkaya's view of theological schools and his own understanding of God were evaluated. In his articles, Yaltkaya made inferences in this direction by stating that God can be known through intuition. According to him, even if there is no transfer, a person can naturally find God through intuition. Yaltkaya has been accepted as an important figure supporting Islamic legitimacy in Turkey, within the scope of his views and practices on religious innovation. It was determined that he played an active role in social, cultural and educational fields such as the language revolution, the creation of national history theses, the implementation of the hat-wearing law, the arrangement and restoration of places of worship, his ideas about worship in the mother tongue, and the dissemination of village institutes. In the study, it was revealed that Mehmet Şerafettin Yaltkaya has a nationalist, conservative side, uses reason and transplantation together and is not insensitive to social problems. If we talk about the contributions of the research to the world of science, it is to introduce the person, works and thoughts of a theologian, who received both madrasah and school education and is open to innovation, blending the traditional method with the modern scientific method, to the world of science. It also aims to contribute as a guide to future studies.
Benzer Tezler
- Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e Çağdaş İslamcı Bir Aydın: Mehmet Şerafettin Yaltkaya
A Modern Islamic Intellectual From Constitutionalism To Republic: Mehmet Şerafettin Yaltkaya
FAHRİ ÖZTEKE
- Mehmet Şerafeddin Yaltkaya (1879 - 1947)'nin mezhepler tarihi ile ilgili çalışmaları (tahlil ve değerlendirme)
Mehmet Şerafeddin Yaltkaya(1879- 1947)?s works related with history of sects (analysis and evaluation)
HÜSEYİN OVACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN BOZKUŞ
- Sosyoloji olarak ilahiyat: Mehmet Şerafeddin Yaltkaya
Theology as sociology: Mehmet Şerafeddin Yaltkaya
BÜŞRA KÜÇÜKKAYIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÖLEÇ
- Arapça-Türkçe edebi çevirilerde kaynak ve erek metin uyumu: Yedi Askı şiirlerinin üç farklı çevirisi üzerine bir inceleme
The Compatibility between source and target texts in Arabic-Turkish literary translations: An Examination of three different translations of the Seven Odes
MAHMUT ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SENEM CEYLAN
- Mehmet Şerafeddin Yaltkaya'nın İçtimâi İlm-i Kelâm anlayışı
Mehmet Şerafeddin Yaltkaya?s Social Scientific Logos understanding
BÜNYAMİN ENGİZEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULHAMİT SİNANOĞLU