2023 Maraş Depreminde görev alan sağlık çalışanlarının travma sonrası stres ve psikolojik dayanıklılık açısından değerlendirilmesi: Kırıkkale ili örneği
Evaluation of health workers who worked in the 2023 Maraş Earthquake in terms of post-traumatic stress and psychological resistance: The case of Kırıkkale province
- Tez No: 880514
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR SELVİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu çalışma, 2023 Maraş Depremi'nde görev alan sağlık çalışanlarının travma sonrası stres (TSS) ve psikolojik dayanıklılık düzeylerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Deprem, ani ve yıkıcı etkileriyle sağlık çalışanları üzerinde büyük bir travmatik baskı oluşturmuş, bu süreçte sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından önemli bir test ortamı yaratmıştır. Sağlık çalışanlarının bu tür kriz durumlarında karşılaştıkları zorluklar ve bunlarla başa çıkma stratejileri, sağlık sisteminin gelecekteki krizlere hazırlıklı olabilmesi için kritik öneme sahiptir. Araştırmanın temel amacı, deprem gibi yüksek düzeyde stres ve travma yaratan olayların sağlık çalışanları üzerindeki etkilerini belirlemek ve bu etkilerin psikolojik dayanıklılık bağlamında nasıl yönetildiğini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, deprem sırasında ve sonrasında görev alan sağlık çalışanlarının deneyimlerini, yaşadıkları travmanın düzeyini ve bu travmaya karşı geliştirdikleri dayanıklılık mekanizmalarını incelemek hedeflenmiştir. Elde edilen veriler, sağlık çalışanlarının psikolojik destek ihtiyaçlarının belirlenmesine ve travma sonrası iyileşme süreçlerine yönelik stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Araştırma, nitel ve nicel veri toplama yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma bir tasarıma sahiptir. Nicel veriler, yapılandırılmış anketler aracılığıyla toplanmış ve bu veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Anketler, TSS ve psikolojik dayanıklılık düzeylerini ölçmeye yönelik standart ölçekler içermektedir. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yoluyla elde edilmiş ve içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, 2023 Maraş Depremi'nde aktif olarak görev yapan sağlık çalışanlarından oluşmaktadır. Araştırma bulguları, deprem sürecinde ve sonrasında sağlık çalışanlarının yüksek düzeyde travma yaşadıklarını ortaya koymaktadır. Anket sonuçları, katılımcıların büyük bir bölümünün TSS belirtileri gösterdiğini ve bu belirtilerin mesleki performanslarını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Bununla birlikte, psikolojik dayanıklılık düzeylerinin, sağlık çalışanlarının TSS ile başa çıkma becerileri üzerinde önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Özellikle kişisel güç, sosyal destek ve problem çözme yeteneklerinin, travmatik deneyimlerin olumsuz etkilerini hafifletmede etkili olduğu gözlemlenmiştir. Nitel bulgular ise, sağlık çalışanlarının yaşadıkları duygusal ve psikolojik zorlukları ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktadır. Katılımcılar, deprem sırasında yaşadıkları korku, kaygı ve belirsizlik duygularını paylaşmış, aynı zamanda mesleki sorumlulukları ile kişisel travmalarını dengeleme sürecindeki zorluklarını anlatmışlardır. Psikolojik müdahale ve destek hizmetlerinin yetersiz olduğu durumlarda, sağlık çalışanlarının dayanıklılık mekanizmalarının zorlandığı ve uzun vadeli psikolojik etkilerin daha belirgin olduğu belirlenmiştir. Bu araştırma, deprem gibi büyük çaplı travmatik olayların sağlık çalışanları üzerindeki etkilerini anlamak ve bu etkileri yönetmek için gerekli stratejileri belirlemek adına önemli bulgular sunmaktadır. Araştırma sonuçları, sağlık çalışanlarının TSS ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin değerlendirilmesi ve bu doğrultuda psikolojik destek programlarının geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle kriz durumlarında sağlık çalışanlarına yönelik hızlı ve etkili psikolojik destek mekanizmalarının oluşturulması, hem bireysel hem de kurumsal düzeyde dayanıklılığı artıracaktır. Bu bağlamda, deprem sonrası sağlık çalışanlarına yönelik olarak sürekli eğitim programları, psikolojik danışmanlık hizmetleri ve sosyal destek ağlarının güçlendirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, sağlık kurumlarının kriz yönetimi planlarında, sağlık çalışanlarının psikolojik dayanıklılığını artırmaya yönelik önlemlerin yer alması gerektiği düşünülmektedir. Bu tür önlemler, gelecekte benzer kriz durumlarıyla karşılaşan sağlık çalışanlarının travma sonrası iyileşme süreçlerini hızlandıracak ve mesleki performanslarını olumlu yönde etkileyecektir
Özet (Çeviri)
This study aims to evaluate the post-traumatic stress (PTS) and psychological resilience levels of healthcare workers who served during the 2023 Maraş Earthquake. The earthquake, with its sudden and devastating effects, created significant traumatic pressure on healthcare workers, serving as a crucial test environment for the sustainability of health services. The challenges healthcare workers face during such crises and their coping strategies are critical for the health system's preparedness for future emergencies. The primary objective of this research is to determine the effects of high-stress and trauma-inducing events, such as earthquakes, on healthcare workers and to reveal how these effects are managed in the context of psychological resilience. In this context, the aim is to examine the experiences of healthcare workers who served during and after the earthquake, the level of trauma they experienced, and the resilience mechanisms they developed against this trauma. The data obtained will contribute to identifying the psychological support needs of healthcare workers and developing strategies for post-trauma recovery processes. The research employs a mixed design combining qualitative and quantitative data collection methods. Quantitative data were collected through structured surveys and analyzed using the SPSS program. The surveys included standardized scales aimed at measuring PTS and psychological resilience levels. Qualitative data were obtained through semi-structured in-depth interviews and evaluated using content analysis. The study sample consists of healthcare workers who actively served during the 2023 Maraş Earthquake. The research findings indicate that healthcare workers experienced high levels of trauma during and after the earthquake. Survey results show that a significant portion of the participants exhibited symptoms of PTS, which negatively affected their professional performance. Additionally, psychological resilience levels were found to play a crucial role in healthcare workers' ability to cope with PTS. Personal strength, social support, and problem-solving skills were observed to be effective in mitigating the negative impacts of traumatic experiences. Qualitative findings detail the emotional and psychological challenges faced by healthcare workers. Participants shared their feelings of fear, anxiety, and uncertainty experienced during the earthquake, as well as the difficulties in balancing their professional responsibilities with personal traumas. Inadequate psychological intervention and support services were found to strain healthcare workers' resilience mechanisms, leading to more pronounced long-term psychological effects. This research provides important findings for understanding the impact of large-scale traumatic events like earthquakes on healthcare workers and identifying necessary strategies to manage these effects. The results emphasize the need to assess healthcare workers' PTS and psychological resilience levels and to develop psychological support programs accordingly. Establishing rapid and effective psychological support mechanisms for healthcare workers in crises will enhance resilience at both individual and institutional levels. In this context, it is recommended to implement continuous training programs, psychological counseling services, and strengthened social support networks for healthcare workers post-earthquake. Additionally, it is suggested that health institutions include measures to enhance healthcare workers' psychological resilience in their crisis management plans. Such measures will expedite the post-trauma recovery processes of healthcare workers facing similar crises in the future and positively affect their professional performance.
Benzer Tezler
- Deprem bölgelerinde tüketilen menülerin günlük besin maddesi ihtiyacını karşılaması üzerine bir araştırma
A research on meeting daily nutrient needs of menus consumed in earthquake areas
NESLİHAN BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıİSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SALİH KARAÇALTI
- Deformation of the central part of the East Anatolian fault examined in the light of space-based geodesy
Doğu Anadolu fay zonundaki tektonik hareketlerin anlaşılmasında uzay-temelli jeodezik gözlemlerin rolü
SELVER ŞENTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiKatı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR
- Sembolik şiddetin ulusal televizyon kanallarındaki Altı Şubat Depremi haberlerine etkisi
The effect of symbolic violence on the Sixth February Earthquake news on national television channels
ZAİDİN ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İletişim BilimleriGaziantep Üniversitesiİletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA EMRE KÖKSALAN
- İstanbul Büyükçekmece Küçükçekmece gölleri arasındaki kütle hareketlerinin türü ve mekanizmasının incelenmesi
Investigation of mass movements type and mechanism between i̇stanbul Büyükçekmece and Küçükçekmece lakes
GÖKHAN ŞANS
Doktora
Türkçe
2023
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ KARAGÜZEL
- Zorunlu göç yaşamış Suriyeli kadınların Elazığ depremine ilişkin yaşam deneyimleri
The life experiences of Syrian women who have experienced forced migration regarding Elazig earthquake
AYBİKE BETÜL MARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN KÜÇÜKKARACA