The link between the Turkish wheat sector and the sustainable development goals; along with recommendations for Turkey's SDG 2050 targets
Türkiye buğday sektörü ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasındaki bağlantı; Türkiye'nin SKH 2050 hedefleri için önerilerle birlikte
- Tez No: 882674
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE CAMGÖZ AKDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Bu çalışma, Türkiye'deki buğday sektörü ile sürdürülebilirlik arasındaki bağlantıları açıklamak amacıyla ortaya çıkmıştır. İlk olarak, buğdayın seçilmesi, pek çok ülkede olduğu gibi, Türkiye'de temel besin kaynağı olarak önemli rol oynaması ve Türkiye tarım sektörü içinde önemli bir paya sahip olması nedeniyledir. Çalışmanın ana hedefi, Avrupa Birliği tarafından sunulan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) ile buğday sektörü arasındaki ilişkiyi incelerken bu iki başlığın aynı zamanda Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ÇSY) prensipleri arasındaki bağlantısını ispatlamaktır. Bu amaçla, buğday sektörüyle uyumlu olarak izlenebilecek dört ana hedef seçilmiş ve bu hedeflerin Türkiye'deki durumları raporlar ve analitik veriler kullanılarak incelenmiştir. Buradaki temel kanı, seçilen dört SKH'nin birbirleriyle olan ilişkileri, buğday sektörü ile olan bağlantıları ve ÇSY prensipleri ile olan ilişkileri, hepsi temelde birbirinden etkilenen ve birbinirini besleyen unsurlardır ispatını yapmaktır. Burada seçilen dört SKH başlığı genel tanımlamalar olduğundan, çalışmayı daha etkili hale getirmek için buğday sektörü ile abğlantılı olabilecek alt başlıklarla ilişkilendirilmiştir. Örneğin, SKH 13 İklim Eylemi başlığı altında, buğday sektörünü etkileyebilecek sıcaklık ve yağış seviyeleri gibi alt başlıklar, filtreleme kriteri olarak seçilmiştir. Bu çalışmada kullanılan veriler, Türkiye'de sayısal verinin yetersizliği ve 2050 hedefleri için öneriler sunulacağı göz önünde bulundurularak son 5 yılı kapsayacak şekilde toplanmıştır. Literatür araştırmasında, gıda israfını etkileyen ana başlıklar başlangıçta dört kategoriye ayrılmıştır: ekonomi, üretim ve tüketim, iklim ve son olarak enerji. Bu başlıkların seçilmesindeki ana faktör, seçilen SKH'ler ile buğday sektörü arasındaki köprüyü kurma rolüdür. Bununla birlikte, ÇSY ve SKH arasındaki bağlantılar, yan bir kolda, günümüzde birçok şirket tarafından kullanılan bir raporlama standardı haline gelen Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI) ile ilişkilendirilmiştir. Sonrasında konunun Türkiye2deki durumu ele alınmak istenmiştir. Burada öncelikle Trükiye'de gıda israfına değinilmiş ve sonrasında çalışmanın ana konusu olan buğdayın durumu incelenmiştir. Bu kısımda Türkiye'de yapılmış olan ekmekle ilgili çalışmaların örneklerine yer verilmiş ve Türkiye buğday üretiminin son 5 yıllık tahmini ve gerçek üretim arasındaki sonuçlar grafik ve tablolarla desteklenmiştir. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti tarafından yayınlanan“Sürdürülebı̇lı̇r Kalkinma Amaçlari Türkı̇ye 2. Ulusal Gözden Geçı̇rme Raporu”olarak yayınlanan raporun incelenmesi ve çeşitli kaynaklardan elde edilen sayısal verilerin analizi ispat amaçlı kullanılan iki yöntemdir. Bu raporun incelenmesindeki temel sebep, sınırlı kaynak dahilinde bulunabilecek en kapsamlı ve en güncel kaynak olmasıdır. Bu raporun okuması şu şekilde yapılmıştır: 17 hedefin hepsine dair açıklamalar ve projeler sunulan bu raporda seçilen dört kaynak, özellikle bağlı oldukları bakanlıklar, uygulanan ana politikalar, yapılan projeler, çıkarılan sonuçlar ve geleceği yönelik yapılabilecek çalışmalar ve öneriler kapsamında incelenmiştir. Rapor sonrasında ikinci ana kaynak olarak, seçilen dört SDG alt başlığının, Türkiye'de son beş yılda sunulan sayısal verileri toplanmıştır. Burada elde edilen sayısal verilerin görselleştirilmesi ve buğday sektörü alt başlıklarının SKH'lerle olan bağlantısını göstermek için, Correlation HeatMap analizi tercih edilmiştir. Correlation HeatMap, okunabilirliğinin kolay olması ve az miktarda veri ile doğru sonuçlar elde etme olasılığı nedeniyle seçilmiştir. Bu çalışmada bu yöntemin kısıtlılıklarını göstermek için iki alternatif harita kullanılmış. Bu haritada, Türkiye son 5 yıllık buğday üretimi ana veri gibi kullanılarak HeatMap'e yerleştirilmiş ve seçilen 4 SDG alt başlığının verileri özellikle bu veri ile pozitif korele olarak gösterilmek istenmiştir. Correlation HeatMap yönetimi sayesinde, bu kalan dört alt başlığın birbiri içinde (örneğin SDG 2 ile SDG 7'nin birbiri ile pozitif veya negatif korelasyon durumu) etkisi de ispatlanmıştır. Seçilen SDG alt başlıkları, ana başlığın konusundan sapmadan, buğday ile en alakadar olabilecek düzeyde tutulmak istenmiştir. Iki alternatif HeatMap ile gösterilmek istenen de, bu alt başlıkların tercihindeki farklılıkların doğurabileceği sonuçları göstermektir. Son olarak, çalışmanın sonuçları maddeler halinde incelenmiş ve hem rapor hem de analiz sonuçları eş zamanlı olarak karşılıklı şekilde sunulmuştıur. Burada bu metodun tercih edilme sebebini kısaca açıklamak gerekirse: pek çok yayınlanan raporda, hem ulusal hem küresel düzeyde, SDG maddelerinin birbiri ile içindeki bağlantılarının ispatı daha öncesinde incelenen ve ispatlanan bir durumdur. Ancak sektör bazında bir çalışma konusunda bu alan ksısıtlıdır. Burad ayapılmak istenen bu SDG'lerin her birbirinin birbirini etkilerken, seçilen bir sektörü de etkileyebileceğini ispatlamaktır. Özellikle Türkiye'de bu şekilde sektör bazında bir araştırmanın emsal niyetinde var olmamış olması, bu çalışmanın olabilecek en kapsamlı ve temel seviyede tutulmasıdır sebeplerindendir. Bu kısımda seçilen her bir SDG maddesi aynı zamanda ESG ile bağlanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına bakıldığında, iki temel kısıtlama göze çarpmaktadır. İlk olarak, seçilen SKH hedeflerinin ana başlıklar olduğu ve oldukça geniş tanımlamalar içerdiğidir. Bu geniş başlıkların alt başlıklara indirgenmeden sayısal analizinin yapılmasının oldukça zor olduğu düşünüldüğünde, bu çalışmada her bir SKH'yi alt başlıklarla temsil etmek bir çözüm olarak düşünülmüştür. Ancak, bu seçimin de bir kısıtlaması vardır. Seçilen alt başlığın buğday sektörü ile ne kadar ilişkili olduğu kanıtlanacağından, bazı alt başlıklarda bu iki konu arasındaki bağlantı yeterince kanıtlanamamıştır. Örneğin, SKH 2 Açlığın Sonlandırılması konusu ana başlık olarak buğday ile daha yüksek bir ilişki gösterebilirken, seçilen“açlık sınırına bağlı olarak belirlenen asgari ücret”daha düşük bir ilişki göstermiştir. Bu durumun çalışma incelenirken göz ardı edilmemesi gerekir. İkinci kısıtlama, Türkiye'de 2030 SKH hedeflerine ilişkin sayısal verinin bulunmaması ve bu nedenle 2030 hedeflerinin ne kadar gerçekleşip gerçekleşmediğinin tam olarak anlaşılamamasıdır. Sonuç olarak, elde edilen sonuçlara dayanarak oluşturulan 2050 hedefleri de sınırlı kalmaktadır. Bahsi geçen bu kısıtlamaların ışığında, bu çalışma buğday sektörünün ne kadar sürdürülebilirlik hedeflerine bağlı olabileceğini ispatlarken, hem SDG'lerin kendi içerisinde tutarlı bir bağlantısı olduğunu, hem de ESG ile özel sektörün de bu sürdürülebilirlik hedeflerine ne kadar bağlı olduğunu göstermiştir. Kullanılan Correlation HeatMap üzerinde tüm bu değerler 0 ila 1 arasında gösterilmiş ve sayısal veri analizi sonucunda pozitif korelasyonu ve bağını gösteren bu sonuçlar tezin öneri sürdğü şekilde pozitif korele çıkmıştır. Bunlara ek olarak çıkan sonuçlar ışığında Türkiye'nin 2050 sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ilişkin iyileştirmelerin neler olabileceği konusunda önerilerde bulunulmuştur. Ancak belirtilen ksııtlamalar ve sınırlar sebebiyle bu önermelerin belli bir düzeyde kaldığı ancak bu çalışmanın ileride yapılacak diğer çalışmalara yeni sorular ve alanlar doğurabileceği söylenebilir. Bu çalışmanın ışığında Türkiye'de 2050 sürüdürülebilirlik hedeflerinin uygulanabilmesi için ilk ve en önemli önerme raporlama olarak sunulmuş. Bulunan konumun doğru analizi ve geliştirilebilmesi için, sayısal verilerden yararlanmak ve şeffaf bir şekilde bu verilerin kullanımı sağlamak önemli bir adımdır. GRI gibi standartların küresel ve ulusal çapta uygulanabilirliği ile bu durumun artabileceği ön görülmüştür. Bununla birlikte bir diğer önerme, kamusal alanda yapılabilecek yeni yönetmelikler ve yasalarla hem bireylerin bilinçlenmesinde hem de kamusal düzeyde atık yönetiminin sağlanmasında yararlı olacağıdır. Özellikle çalışma içinde örnek teşkil eden projelerin devamlılığının sağlanması, yeni projeler ve destekler ile hem bireysel hem de bu sayede toplumsal bilincin oluşmasına katkı sağlayacağı önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study emerged with the aim of elucidating the connections between the wheat sector and sustainability in Turkey. Here, the selection of wheat, as in many countries, is due to its fundamental role as a staple food source in Turkey and its significant proportion within agriculture in the country. The main objective of the study is to demonstrate the relationship between the Sustainable Development Goals (SDGs) proposed by the European Union and ESG (Environmental, Social, and Governance) principles with the wheat sector. To achieve this, four main goals that could be pursued in alignment with the wheat sector were selected, and the statuses of these goals in Turkey were examined using both reports and analytical data. The desired evidence here is to demonstrate the interrelations among the four selected SDGs, their connections with the wheat sector, and their linkage with ESG principles. Since the four SDG titles selected here are general descriptions, they have been linked to the wheat sector with subheadings to make the study more efficient. For example, under SDG 13 Climate Action, subheadings such as temperature and precipitation levels that could affect the wheat sector were selected as filtering criteria. The data in this study was collected to cover the last 5 years, considering both the scarcity of numerical data in Turkey and the recommendations for the 2050 targets. In the literature review, the main topics influencing food waste were initially divided into four categories: economy, production and consumption, climate, and finally, energy. The primary factor in selecting these topics is their role in bridging the gap between the chosen SDGs and the wheat sector. Additionally, the connections between ESG and SDGs have been linked to the Global Reporting Initiative (GRI), which has become a reporting standard used by many companies today. In this study, it was measured whether the report published by the Republic of Turkey and the numerical data obtained from various sources supported each other. For the visualization of numerical data and to demonstrate the connection between the subheadings of the wheat sector and the SDGs, the Correlation HeatMap application was preferred. The Correlation HeatMap was selected for its ease of readability and the possibility of obtaining accurate results with a small amount of data. To demonstrate its limitations, two alternative maps were used in this study. When looking at the results of this study, two main limitations stand out. The first one is that the selected SDG goals are main topics and contain quite broad definitions. Since it is quite challenging to conduct numerical analysis without reducing these broad topics into subheadings, representing each SDG with subheadings was considered as a solution in this study. However, this choice also has a limitation. Since the correlation between the selected subheading and the wheat sector will be proven, the connection between some subheadings and these two topics has not been sufficiently proven. For example, while the topic of SDG 2 Zero Hunger could show a higher correlation with wheat as a main topic, the selected“minimum wage based on the poverty line”showed a lower correlation. This fact should not be forgotten when examining this study. The second limitation is the lack of numerical data regarding the 2030 SDG goals in Turkey, and therefore, the extent to which the 2030 goals are achieved cannot be fully understood. Consequently, the 2050 goals formulated based on the obtained results remain limited. Finally, the results of the study were examined point by point, and recommendations were made regarding what could be improved concerning Turkey's 2050 sustainable development goals.
Benzer Tezler
- Döviz kurunu belirleyen faktörler ve kur riski
Determination of foreign exchange rates and foreign exchange risk
MEHMET COŞKUN ÖZAVNİK
- The impact of organizational learning on corporate environmentalism with the moderating effect of industry type
Örgütsel öğrenmenin kurumsal çevrecilik üzerindeki etkisi ve endüstri türü değişkeninin bu ilişkideki düzenleyicilik etkisi
CAHİT KÖSE
Doktora
İngilizce
2014
İşletmeYeditepe ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ DİCLE
- Tasarım odaklı yenilik, sürdürülebilir rekabet avantajı ve değer yaratma: Türkiye konut pazarında girişimcilik örneği olarak foldhome
Design driven innovation, sustainable competitive advantage and value creation: Foldhome entrepreneurship case from Turkish housing market
ZEYNEP ERTUĞRAL
- Çok kriterli karar verme yöntemine dayali inşaat projelerinde sürdürülebilir malzeme seçimi
Sustainable material selection in construction projects based on multi-criteria decision-making method
EBRAHIM AGHAZADEH
Doktora
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILDIRIM
- Dijital gazetecilikte gömülü reklamların kullanımı
Use of embedded advertising in digital journalism
BETÜL YENİÇERİ
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikAnkara ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALUK KAZIM GERAY