İcmâl-i Zamânî (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Zamânî's summary (Analysis- transcribed text)
- Tez No: 883162
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA TOZLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Bu çalışmanın konusu, İBB Atatürk Kitaplığı nadir eserler bölümünde Bel_Yz_K.000908 numarasında“İcmâl-i Zamânî”ismiyle kayıtlı eserdir. Eserin müstensihi bilinmemekle birlikte şairin gerçek ismi de tespit edilememiştir. Eserin istinsah tarihi 1217/1802-1803'tür. Eser, yer yer mensur kısımları da bulunan manzum bir eser olup 104 varaktan oluşmaktadır. Metinde 1 kaside, 104 gazel, 9 murabba, 4 matla, 2 mesnevi, 1 semai, 18 divan, 2 destan, 1 kalenderi ve 3 koşma olmak üzere toplam 10 nazım şekliyle yazılmış 145 manzume tespit edilebilmiştir. Çalışma üç temel bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde en güncel biyografik kaynak olarak bilinen Türk edebiyatı isimler sözlüğü içerisindeki“Zamânî”mahlaslı şairler sıralanmıştır. Eserin neden onlardan birine ait olamayacağı izah edilmeye çalışılmıştır. Sonrasında şairin kimliğine dair kesin bir bilgi bulunamamış olsa da eserinde yazdığı manzumeler üzerinden hareket edilerek hem hayatına hem de edebi kişiliğine yönelik bir takım tahminlerde bulunulmuştur. İkinci bölümde önce eserin şekil incelemesi yapılmıştır. Şekil incelemesinin içerisinde eserde bulunan toplam manzume sayısı aktarılmıştır. Bu manzumelerin yazımı sırasında kullanılmış olan nazım şekillerinin tespitine yer verilmiştir. Ardından manzumelerde vezin uygulanırken yapılmış olan bazı hatalara değinilip, aruz kalıplarının nazım şekillerine göre dağılımı tablo halinde gösterilmeye çalışılmıştır. Son olarak eserde yer alan kafiye çeşitlerine değinilerek, redif ya da kafiye sözcüklerinin Türkçe kökenli olup olmamalarına yönelik şairin tercihlerini gösteren örnekler verilmiştir. Şekil incelemesinden sonra eserin dil ve üslup özellikleri ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümün son kısmında muhteva unsurları incelenmiştir. Dinî kavram ve mefhumlar, tasavvufi kavram ve terimler incelenerek örnekleriyle izah edilmeye çalışılmıştır. Şahıs isimleri, ülke, şehir ve kavimlerin isimleri, tabiat unsurları ayrı ayrı başlıklar açılarak incelenip, örneklendirilmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümünde metnin çeviri yazı harflerine aktarımı yer alırken metnin kuruluşunda izlenilen yöntemlere değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is the work registered under the name“İcmâl-i Zamânî”with the number Bel_Yz_K.000908 in the rare books section of the İBB Atatürk Library. The scribe of the work is unknown, and the poet's real name has not been identified. The copying date of the work is 1217/1802-1803. The work, which includes some prose sections, is a poetic piece consisting of 104 folios. In the text, 145 poems written in 10 different poetic forms have been identified: 1 qasida, 104 ghazals, 9 murabbas, 4 matlas, 2 mathnavis, 1 semai, 18 diwans, 2 epics, 1 kalenderi, and 3 kośmas. The study is divided into three main sections. In the first section, poets with the pen name“Zamânî”listed in the most recent biographical source known as the Turkish Literature Names Dictionary are presented. An attempt is made to explain why the work cannot belong to any of them. Although definitive information about the poet's identity could not be found, some guesses about both his life and literary personality are made based on the poems he wrote. In the second section, the form analysis of the work is conducted first. Within the form analysis, the total number of poems in the work is provided. The poetic forms used in writing these poems are identified. Some errors made while applying prosody in the poems are addressed, and the distribution of prosody patterns according to poetic forms is shown in a table. Finally, the types of rhymes used in the work are discussed, and examples are provided to show the poet's choices regarding whether the rhyme or repeated words are of Turkish origin. After the form analysis, the language and style characteristics of the work are examined. The final part of the second section examines the content elements. In this section, religious concepts and terms, as well as mystical concepts and terms in the work, are analyzed and explained with examples. The names of persons, countries, cities, and tribes mentioned in the work, as well as natural elements, are examined in detail under separate headings and exemplified. The third section of the study contains the transcription of the text into modern letters. The methods followed in the establishment of the text are discussed.
Benzer Tezler
- Atatürk Kitaplığı Bel_Yz_K0475 numarada kayıtlı mensur bir Yûsuf kıssası ve diğer mensur Yûsuf u Züleyhâlarla mukayesesi (İnceleme-transkripsiyonlu metin-dizin)
Comparison of the parable of Yûsuf as prose in the number of Bel_Yz_K0475 of Ataturk Library with other parables of Yûsuf and Züleyhâ as prose (Analysis-transcription text-index)
RIDVAN AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU
- Türk Anayasa yargısında somut norm denetimi
Concrete review of norm in Turkish Constitution jurisdiction
ABDULLAH ÖMEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Hukukİstanbul Bilgi ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LAMİ BERTAN TOKUZLU
- Cinsiyetli mekânsal hareketlilikler: İş ve evin müzakere alanları
Gendered spatial mobilities: Negotiation territories of work and home
OYA YEŞİM ARMAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK AKPINAR AKSUGÜR
- Mecmû'a-i Hakkî (inceleme-metin)
Mecmû'a-i Hakkî ( examination-text)
MUSTAFA ÇONOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MURAT YURTSEVER
- Tercüman-ı Hakikat Gazetesi(2001-2500. sayılar)İnceleme ve Seçilmiş metinler
Tercüman-i Hakikat Newsletter (2001-2500. numbers)Reviev and Selected texts
SEDEF BOZPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜHEYLA YÜKSEL