İktisat politikalarına kuantum fiziği ve entropinin yansıması
Reflections of quantum physics and entropy on economic policies
- Tez No: 884801
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN DEĞİRMEN, DOÇ. DR. MUSTAFA SALTI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Ortodoks İktisat, Çoklu Denge, Modern Fizik, Entropi, Orthodox Economics, Multiple Equilibrium, Modern Physics
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Modern fiziğe yepyeni (olasılıkçı) bir bakış açısı kazandırmasından dolayı oldukça önemli bir yere sahip olan kuantum mekaniği özellikle atom altı ölçekte tartışılan problemler için çok önemli rol üstelenmekle kalmayıp disiplinler arası ekonofizik alanındaki araştırmalarda da yeni fikirlerin oluşmasına imkân verebilecek potansiyele sahiptir. Diğer yandan, Ortodoks iktisat kuramının klasik fizik öğretilerine sıkı bağlılığı doğrultusunda modernleşememesi günümüz küresel ekonomilerinde sıklıkla tekrarlanan krizlerde ve gelir dağılımlarındaki adaletsizliklerde gözlemlenebilmektedir. Tezdeki temel amaç“Önemli ekonomi politikaları modern fizik ilkeleri bağlamında ele alındığında nasıl sonuçlar elde edilebilir?”problem ifadesine anlamlı yanıtlar bulmaktır. Bu doğrultuda, tez kapsamında modern fiziğinin önemli argümanlarından“Termodinamiğin Entropi Yasası”,“Heisenberg'in Belirsizlik İlkesi”ve“Kuantum Mekaniğinin Kesikli Enerji Düzeyleri İlkesi”bağlamında irdelenen iktisat politikaları (özellikle“Fisher Miktar Kuramı”) yeni bakış açılarıyla tartışılmıştır. Bu noktada, Fisher Miktar Kuramı 'nın test edilmesinin ana nedeninin ilgili kuramın Klasik Fizik'in deterministik yaklaşımları temelinde türetilmiş olması ve bu doğrultuda para miktarı ile enflasyon arasında mutlak bir ilişki kurması olduğunun altını çizmek yerinde olacaktır. Analizler için seçili ülkelerin, 2008-2022 yılları arası aylık, çeyrek ve yıllık dönemlerden oluşan enflasyon (tüketici fiyat endeksi), faiz oranı (kısa vadeli faiz oranları), Gayrisafi Yurt İçi Hasıla büyüme oranları (GSYIH- %) ve işsizlik oranlarından oluşan zaman serileri kullanılmıştır. Ek olarak, zaman serileri ile eşbütünleşme testi, varyans ayrıştırması, varyans etki-tepki testi ve nedensellik testlerinden oluşan ekonometrik modeller de dikkate alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, Heisenberg'in Belirsizlik İlkesi'nin betimlemesi doğrultusunda, Fisher'in Miktar Teoremi'nin ifade ettiği gibi enflasyon ile faiz oranı arasında mutlak bir ilişki tespit edilememiştir. Ayrıca,“Kesikli Enerji Seviyeleri İlkesi”bakış açısıyla ekonomide çoklu dengelerin oluşabileceği düşüncesi ortaya çıkmıştır. Karadelik termodinamiği bağlamında bazı önemli iktisat kavramları irdelenmiş ve ilginç analojiler kurularak dikkate değer sonuçlar elde edilmiştir. Sonrasında, yatay kesit bağımlılığı testi ile de bu ilginç ilişkinin oldukça anlamlı olduğu gözlemlenmiştir. Yatay kesit bağımlılığı test sonuçlarına göre, herhangi bir ülkedeki, enflasyon (Tüketici Fiyat Endeksi), faiz (Merkez Bankası politika faizi), GSYIH (Gayri Safi Yurt İçi Hâsıla) ve işsizlik oranlarında meydana gelen bir şok, diğer ülkeleri de etkilemektedir.
Özet (Çeviri)
Quantum mechanics, which has a very important place in modern physics because it brings a brand new (probabilistic) perspective to modern physics, not only plays a very important role especially for the problems discussed at the subatomic scale, but also has the potential to enable the formation of new ideas in research in the field of interdisciplinary econophysics. On the other hand, the failure of orthodox economic theory to modernize in line with its strict adherence to the teachings of classical physics has led to recurrent crises and inequitable income distributions in today's global economies. The main objective of this thesis is to find meaningful answers to the problem statement“What results can be obtained when important economic policies are considered in the context of modern physics principles?”. In this context, the thesis discusses economic policies (especially the“Fisher Quantity Theory”) in the context of the“Entropy Law of Thermodynamics”,“Heisenberg's Uncertainty Principle”and the“Principle of Discrete Energy Levels of Quantum Mechanics”, which are important arguments of modern physics, from new perspectives. At this point, it would be appropriate to underline that the main reason for testing the Fisher Quantity Theory is that it is derived on the basis of the deterministic approaches of Classical Physics and accordingly establishes an absolute relationship between the quantity of money and inflation. For the analyses, time series of inflation (consumer price index), interest rates (short-term interest rates), Gross Domestic Product growth rates (GDP- %) and unemployment rates of selected countries for monthly, quarterly and annual periods between 2011 and 2022 are used. In addition, time series and econometric models consisting of cointegration test, variance decomposition, variance impulse-response test and causality tests were also considered. According to the results obtained, in line with the description of Heisenberg's Uncertainty Principle, an absolute relationship between inflation and interest rate as stated by Fisher's Quantity Theorem could not be detected. Moreover, from the perspective of the“principle of discrete energy levels”, the idea that multiple equilibria can occur in the economy has emerged. In the context of black hole thermodynamics, some important economic concepts were analyzed and interesting analogies were established and remarkable results were obtained. Subsequently, the horizontal cross-section dependence test shows that this interesting relationship is highly significant. According to the results of the horizontal cross-section dependence test, a shock to inflation (Consumer Price Index), interest rates (Central Bank policy rate), GDP (Gross Domestic Product) and unemployment rates in one country affects other countries as well.
Benzer Tezler
- Post-neoliberal bir restorasyon olarak OECD BEPS Eylem Planı'nın transfer fiyatlandırmasına ilişkin aksiyonları çerçevesinde Türkiye değerlendirmesi
Effects of base erosion and profit shifting Action Plan (BEPS) on transfer pricing legislation in Turkey
YUNUS KÖSE
- Çok düzeyli toplu pazarlık ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Multi-level collective bargaining and applicability in Turkey
MEHTAP DEMİR
Doktora
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAYIM YORĞUN
- Tarihsel süreç içinde Atatürk Dönemi iktisat politikalarına bakış
View on the economy policies of Atatürk Throughout the historical process
SABAHATTİN ÇATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
EkonomiKırıkkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NESRİN YILDIRIM
- Finansal serbestleşmenin iktisat politikalarına etkileri ve finansal krizler
The effects of financial liberalization on economic policies and financial crises
SEDAT PEHLİVAN
- Yeni korumacılık eğilimleri ve Türkiye ekonomisine muhtemel yansımalar
New protection tendencies and possible reflections on the Turkish economy
AYŞEGÜL UYGUN TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ