COVİD 19 öncesi ve sonrası gıda, tütün ve içecek sektöründeki şirketlerin entelektüel sermayelerindeki değişimin analizi: panel veri analizi
Food, tobacco and beverage sector before and after COVID 19 analyzing the change in intellectual capital of companies: Panel data analysis
- Tez No: 885099
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT TOLGA GÜMÜŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
İşletmelerin temel amacı kâr oranlarını maksimize ederek, optimal seviyeye ulaştırmaktır. İşletmelerin kâr amacıyla hareket etmeleri sebebiyle finansal değerler ve varlıklar belirleyici kabul edilmektedir. Bu durum hep böyle kabul edilse de yenilenen piyasa koşulları ve teknolojiyle birlikte temel amaç kâr elde etmenin yanında şirket değerini korumak ve yükseltmek olmuştur. Şirketlerin geçmişte varlıksal ve finansal faaliyetleri değer yaratmaktayken, şuanda sahip oldukları entelektüel varlıklar ve birikimler değer yaratmaktadır. Sürekli gelişmekte olan piyasa şartları ve teknolojiyle birlikte şirketlerin sahip olduğu teknolojik altyapı, çalışanların altyapısı ve müşteri altyapısı bu değeri yaratan başlıca faktörlerdir. Şirketlerin değerlerini belirleyen bu faktörler bilgi sermayesinin de temelini oluşturmaktadır. Entelektüel sermaye bir işletmenin bilgi sermayesini temsil etmektedir. Bilgi birikiminin değere dönüştürülmesidir. Çalışanların bilgi birikiminin, yenilenmiş teknolojik altyapının, sürekli güncel kalan şirket misyonunun inovasyonla uyum içerisinde şirketin değerini yükseltmesidir. Günümüzde gerçekleşen olay ve durumların piyasa koşullarını etkilediği görülmektedir. Şirketlerin değer ve risk skalası her geçen gün değişerek oluşan durum ve olaylara uyumlu bir hale getirilmeye çalışılmaktadır. Şirketler sahip oldukları entelektüel varlıklar sayesinde, şirketin karşılaşacağı risk faktörlerine karşı stratejik unsurlar ve yöntemler geliştirebilmektedir. Bu açıdan entelektüel sermayenin ölçülüp değerlendirilmesi önem kazanmaktadır. Şirketler oluşacak olan risk faktörlerine karşı, entelektüel sermayenin etkisine bakarak, önceden değerlendirmeler yapabilecek ve bu durumla baş edebilecek stratejiler geliştirebilecektir. Firmalar için karşılaşılacak risk durumlarının önceden analiz edilerek, oluşacak risklere karşı stratejiler geliştirmek çok önemlidir. Bu durum şirketlerin sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı Covid 19 dönemi öncesi ve sonrasındaki dönem olmak üzere Gıda, Tütün ve İçecek Sektöründeki firmaların entelektüel sermayelerindeki değişimin incelenmesi ve entelektüel sermayenin firma riski üzerindeki etkisinin panel veri analiziyle analiz edilmesidir. Çalışmada BİST'te faaliyet halinde olan Gıda, Tütün ve İçecek Sektöründeki 24 firmanın, gerçekleşen Covid 19 pandemi dönemi öncesi ve sonrası olmak üzere 8 yıllık verileri analiz kapsamına alınmıştır. Veri seti 2015-2022 yılları arasındaki bilanço verileriyle oluşturulmuştur. Oluşturulan veri setinin 2 farklı entelektüel sermaye ölçüm değeri olan Tobin Q ve PD/DD oranı hesaplanarak entelektüel sermaye değerleri elde edilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, elde edilen entelektüel sermaye değerleri ilk olarak yıl bazında değerlendirilmiş, daha sonra Covid 19 pandemi dönemi öncesi ve sonrası olmak üzere 2015-2018 ve 2019-2022 yılları arasında ikiye ayrılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, entelektüel sermaye değerlerinin firma riskine etkisini ölçmek amacıyla panel veri analizi uygulanmıştır. Analiz neticesinde; ele alınan birinci bağımlı değişken olan Kredi Riski üzerinde, en güçlü etkiye sahip olan değişken Özkaynak Kârlılığı iken, etki yönü negatif olarak görülmektedir. Bu durum Özkaynak Kârlılığındaki 1 birimlik artışın, Kredi Riski üzerinde yüksek oranda negatif etki üreteceği anlamına gelmektedir. İkinci bağımlı değişken olan Likidite Riski üzerinde en güçlü ve anlamlı etkiye sahip olan değişkenin Aktif Kârlılığı değişkeni olduğu tespit edilmiştir. Aktif Kârlılığı değişkeninin bağımlı değişken üzerinde pozitif ve güçlü bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Bu durum Aktif Kârlılığı değişkenindeki 1 birimlik artışın Likidite Riski üzerinde yüksek oranda pozitif bir etkiye sebep olacağını göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The main objective of businesses is to maximize profit rates and reach an optimal level. Financial values and assets are considered to be determinant due to the fact that businesses act for profit. Although this has always been the case, with the renewed market conditions and technology, the main objective has been to protect and increase the value of the company in addition to earning profit. While in the past, companies' asset and financial activities created value, now their intellectual assets and accumulations create value. With the ever-evolving market conditions and technology, the technological infrastructure, employee infrastructure and customer infrastructure are the main factors that create this value. These factors that determine the value of companies also form the basis of knowledge capital. Intellectual capital represents the knowledge capital of an enterprise. It is the transformation of knowledge into value. It is the knowledge of employees, renewed technological infrastructure, constantly updated company mission in harmony with innovation to increase the value of the company. Today's events and situations have an impact on market conditions. The value and risk scales of companies are changing day by day and they are trying to be harmonized with the situations and events that occur. Thanks to their intellectual assets, companies can develop strategic elements and methods against the risk factors that the company will face. In this respect, it is important to measure and evaluate intellectual capital. By looking at the impact of intellectual capital against the risk factors that will occur, companies will be able to make evaluations in advance and develop strategies to cope with this situation. It is very important for companies to analyze the risk situations to be encountered in advance and to develop strategies against the risks that will occur. This ensures that companies are sustainable. The aim of this study is to examine the change in the intellectual capital of firms in the Food, Tobacco and Beverage Sector before and after the Covid 19 period and to analyze the effect of intellectual capital on firm risk with panel data analysis. In the study, 8-year data of 24 firms in the Food, Tobacco and Beverage Sector operating in the BIST, before and after the Covid 19 pandemic period, were included in the scope of the analysis. The data set was created with balance sheet data between 2015 and 2022. The intellectual capital values of the data set were obtained by calculating 2 different intellectual capital measurement values, Tobin's Q and PD/DD ratio. In the first part of the study, the intellectual capital values obtained were first evaluated on a yearly basis, and then evaluations were made by dividing the years 2015-2018 and 2019-2022 into two, before and after the Covid 19 pandemic period. In the second part of the study, panel data analysis was applied to measure the effect of intellectual capital values on firm risk. As a result of the analysis, the variable with the strongest effect on the first dependent variable, Credit Risk, is Return on Equity, while the direction of the effect is negative. This means that a 1-unit increase in Return on Equity will have a highly negative effect on Credit Risk. It is determined that the variable with the strongest and most significant effect on the second dependent variable, Liquidity Risk, is the Return on Assets variable. It is seen that the Return on Assets variable has a positive and strong effect on the dependent variable. This shows that an increase of 1 unit in the Return on Assets variable will have a highly positive effect on Liquidity Risk.
Benzer Tezler
- İçme sütü tüketici davranışları üzerine bir araştırma: Bakü ili örneği
A research on drinking milk consumer behavior: A case study of Baku
MUSA MAMMADOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT DAĞDEMİR
- Pazar sepeti analizi ile birliktelik kurallarının belirlenmesi: Perakende sektöründe Covid-19 etkisi
Determination of association rules with market basket analysis: The impact of Covid-19 on the retail industry
EZGİ ALANLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKarabük ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ERSÖZ
- Covid-19 pandemisinin tüketicilerin gıda güvencesi algısına etkileri ve ödeme isteklilikleri: Samsun ili örneği
The effects of the covid-19 pandemic on the consumers' perception of food security and willingness to pay: The case of Samsun province of türki̇ye
HAVVA KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞATAY YILDIRIM
- COVID 19 pandemisi öncesi ve sonrası için gıda ve perakende sektörü firmalarının finansal performanslarının karşılaştırılması Borsa İstanbul'da bir uygulama
Comparison of the financial performence of food industry companies before and after the COVID 19 pandemic: An application in Borsa Istanbul
EMRAH ÖZKORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeAydın Adnan Menderes Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KADERLİ
- Covid-19 salgını öncesi ve sonrasında zincir marketlerin (gıda perakendecisi firmaların) risk priminin karşılaştırılması
Comparison of the risk premium of chain markets (food retail companies) before and after the Covid-19 outbreak
ALPER TUNGA DEMİR