Yerel toplulukların afet yönetimine katılım süreci: Vatandaş bilimi yaklaşımıyla bir inceleme
The process of participation of local communities in disaster management: A study with a citizen science approach
- Tez No: 886002
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KEVSER İSMET ÜSTÜNDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Ülkemizdeki pek çok yerleşim yeri deprem başta olmak üzere birçok afet riskiyle karşı karşıyadır. Doğal afetler yaşamın bir parçası olup engellenemez ancak afetlerin neden olduğu etkiyi en aza indirgemek ve afetlere karşı bilinçli ve hazırlıklı olmak toplumların elindedir. Dünyada son yıllarda afetlerle mücadele konusunda dirençli toplumlar oluşturmanın önemine dair çalışmalar oldukça artmıştır. Afet dirençli toplumlar oluşturmak ve toplumların afetlerle başa çıkma kapasitesini geliştirmek için afet öncesi, sırası ve sonrasında afet yönetimine toplumsal katılım kilit bir role sahiptir. Afet sonrası hükümet yetkilileri ve profesyonel ekipler afet alanına ulaşana kadar afetten etkilenenlere ilk müdahale ve yardımın aile, komşu gibi yakın çevrelerinden gelmesi özellikle yerel toplulukların eğitim ve hazırlığının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. 2000li yıllar sonrası geleneksel afet yönetimi anlayışının toplum tabanlı afet yönetim anlayışına doğru evrildiği görülmektedir. Toplum tabanlı afet yönetim yaklaşımları afetlere karşı hazırlıklı olmak, risk ve tehlikeleri azaltmak, yerel toplululukları hareket geçirmek ve organize etmek, toplulukların afetlerle başa çıkma kapasitelerini geliştirmek gibi hedeflerle hareket etmektedir. Ancak yerel toplulukların afet yönetimine katılımının sağlanmasında yerel yönetimlerin ve toplulukların karşılaştığı birtakım güçlükler söz konusudur. Bu güçlüklerin neler olduğu ve toplumsal katılımı artırmayı sağlayacak etkili bir yaklaşım çerçevesinin nasıl olabileceği soruları bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur. Çalışma konusu kapsamında toplumsal katılımların önündeki güçlükleri belirlemek amacı ile afet yönetimi konusunda çeşitli ülke ve topluluklardaki yerel girişimlerin uygulama örneklerinin katılım süreç yönetimleri sistematik bir şekilde incelenmiş ve“benchmarkig”yöntemi ile topluluk katılımlarının önünde engel oluşturan faktörler ile katılımı artıran ve süreci başarıya taşıyan unsurlar tespit edilmiştir. Değerlendirmeler sonucu afet yönetimine karşı toplumların ilgisizliği; toplulukların kendi kapasitelerinin farkında olmaması; finans, teknik, uygulama mekanizmaları gibi konularda hükümet desteğinin ve denetiminin yetersizliği; kamu, STK ve özel sektör işbirliklerinin sağlanamaması; yerel yönetimlerin toplumlarda oluşturdukları güven eksiklikleri gibi sorunlar toplum katılımını engelleyen faktörlerdir. Bu sorunlara etkili ve sürdürülebilir bir çözüm getirebilmek arayışı, çalışmanın ilerleyen aşamalarını vatandaş bilimi kavramı ile tanıştırmıştır. Vatandaş bilimi halkı doğrudan bilimsel araştırma süreçlerine dahil eden bir yaklaşım olarak vatandaşın afet yönetiminde toplumsal ilgisini artırmaya, çok boyutlu yaklaşımlar sağlayabilecek, zaman ve kaynak gibi sınırlamaların önüne geçebilecek daha düşük maliyetli yatırımları mümkün kılmaya yönelik fırsatlar sunabilecek önemli bir potansiyele sahiptir. Bu doğrultuda yerel yönetimlere ve topluluk girişimlerine yol gösterici nitelikte olması hedeflenen, afet yönetiminde topluluk katılımını artırmaya yönelik vatandaş bilimi yaklaşımıyla bir afet yönetim çerçevesi önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Many settlements in our country are faced with the risk of many disasters, especially earthquakes. Natural disasters are a part of life and cannot be prevented, but minimizing the impact caused by disasters and being conscious and prepared for disasters is in the hands of societies. In recent years, studies on the importance of creating resilient societies in combating disasters have increased considerably in the world. In order to create disaster-resistant societies and improve the capacity of societies to cope with disasters, social participation in disaster management plays a key role before, during and after a disaster. The fact that the first intervention and aid to those affected by the disaster comes from their closest communities such as family and neighbors until government officials and professional teams reach the disaster area after the disaster shows how important the education and preparation of local communities are. It is seen that the traditional disaster management approach has evolved towards a community-based disaster management approach after the 2000s. Community-based disaster management approaches aim to be prepared for disasters, reduce risks and hazards, mobilize and organize local communities, and improve the capacity of communities to cope with disasters. However, there are a number of difficulties encountered by local governments and communities in ensuring the participation of local communities in disaster management. The questions of what these difficulties are and how an effective approach framework can be developed to increase community participation constitute the subject of this study. In order to determine the difficulties in community participation within the scope of the study, the participation process managements of local initiatives in various countries and communities in the field of disaster management were systematically examined and the factors that prevent community participation and the elements that increase participation and carry the process to success were determined with the“benchmarking”method. As a result of the evaluations, the disinterest of communities in disaster management; the communities' lack of awareness of their own capacities; inadequacy of government support and supervision in matters such as finance, technique, and implementation mechanisms; the failure to ensure public, NGO and private sector cooperation; and the lack of trust created by local governments in communities are the factors that obstruct community participation. The search for an effective and sustainable solution to these problems introduced the concept of citizen science to the later stages of the study. Citizen science, as an approach that directly involves the public in scientific research processes, has an important potential to increase the public interest in disaster management, to provide multidimensional approaches, and to provide opportunities to overcome limitations such as time and resources and to make lower-cost investments possible. In this direction, a citizen science-based disaster management framework has been proposed, which aims to guide local governments and community initiatives and to increase community participation in disaster management.
Benzer Tezler
- Integrating GIS and multi-criteria decision making techniques (AHP and TOPSIS) for earthquake hazard map generation and analysis: Case of Kucukcekmece region
Cbs ve çok ölçütlü karar verme tekniklerinin (AHY ve TOPSIS) deprem tehlike haritası üretimi ve analizi odaklı bütünleştirilmesi: Küçükçekmece örneği
PENJANI HOPKINS NYIMBILI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURAN ERDEN
- Understanding social disparities through the practice of public transportation in post Covid-19 period, lessons from brussels, belgium
Covıd-19 sonrası sosyal eşitsizlikleri toplu taşıma pratikleri üzerinden anlamak, Brüksel, Belçika'dan dersler
CİHAT BALUKEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA BEYAZIT
- Değişen semt yaşamı odağında bütüncül yerel yönetim yaklaşımı: Arnavutköy alan çalışması
Holistic local government approach in the focus of changing neighborhood life: Arnavutköy field study
NAZİRE OYLUM IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET SELİM ÖKEM
- Afet yönetimi için İHA görüntülerinin kullanımı ve Karapınar obrukları örneği
Use of unmanned aerial vehicle images for disaster management and Karapınar colapsed
MÜCAHİDE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriNecmettin Erbakan ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH VARLIK
- Ağrı ili ve yakın çevresini etkileyen doğal afetler ve risk azaltma önerileri
Natural disasters affecting the province of Ağrı and its surroundings and risk reduction recommendations
FIRAT DEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMİ YARBAŞI