Kişilik bozukluklarının öyküsel kimlik, benlik belirginliği ve kişilerarası ilişki boyutları çerçevesinde incelenmesi
Examination of personality disorders within the framework of narrative identity, self concept clarity and interpersonal relationship dimensions
- Tez No: 886261
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YILDIZ BİLGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Benlik belirginliği, Kimlik, Kişilerarası ilişki, Kişilik bozuklukları, Öyküsel kimlik, Identity, Interpersonal relationships, Narrative identity, Personality disorders, Self concept clarity
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Amaç: Bu çalışmanın amacı; öyküsel kimlik, benlik belirginliği, kişilerarası ilişki boyutları ve DSM-5' te yer alan kişilik bozuklukları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve öyküsel kimlik, benlik belirginliği ve kişilerarası ilişki boyutlarının birlikte DSM-5' te yer alan kişilik bozukluklarını ne derece yordadığının incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Mevcut çalışmaya toplum örnekleminden elde edilmiş olan 241'i (%59,4) kadın ve 165'i (%40,6) erkek olmak üzere 406 katılımcı dahil edilmiştir. Araştırmanın değişkenlerinden olan öyküsel kimlik, benlik belirginliği, kişilerarası ilişki boyutları ve kişilik bozuklukları arasında ilişki bulunup bulunmadığının belirlenebilmesi için Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı yöntemi ve öyküsel kimlik, benlik belirginliği ve kişilerarası ilişki boyutlarının DSM-5' te yer alan kişilik bozuklukları üzerinde yordayıcı etkisi olup olmadığının tespit edilebilmesi amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi yapılmıştır. Çalışmanın sürekli değişkenlerinin cinsiyet, medeni durum ve öyküsel kimlik düzeyleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek amacıyla Bağımsız Gruplar t-Testi ve yaş aralıklarına göre karşılaştırılabilmesi için ANOVA uygulanmıştır. Bulgular: Yapılan analizler sonucunda öyküsel kimlik, benlik belirginliği, kişilerarası ilişki boyutları ve DSM-5' te yer alan kişilik bozuklukları arasında çeşitli yönde ve güçte anlamlı korelasyon katsayıları tespit edilmiştir. Ayrıca öyküsel kimlik, benlik belirginliği ve kişilerarası ilişki boyutlarının DSM-5' te yer alan farklı kişilik bozukluklarını farklı kombinasyonlarda anlamlı derecede yordayıcı etkileri olduğu saptanmıştır. Sonuç: Mevcut çalışma kapsamında benlik belirginliği ve kişilerarası ilişki boyutlarının DSM-5'te yer alan kişilik bozukluklarını yordadığı görülmektedir. Öyküsel kimlik DSM-5'te yer alan kişilik bozukluklarını farklı kombinasyonlarda yordasa da yordama gücünün oldukça düşük olması dikkat çekmektedir. Bu çalışma Türkçe literatürde öyküsel kimliğin nicel olarak değerlendirilmesi ve detaylıca ele alınması açısından önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study is to investigate the relationship between narrative identity, self concept clarity, interpersonal relationships and personality disorders in the DSM-5, as well as to examine how narrative identity, self concept clarity, and interpersonal relationships predict the personality disorders in the DSM-5. Materials and Methods: The study included a total of 406 participants, consisting of 241 (59.4%) females and 165 (40.6%) males. In the analysis, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient method was used to determine whether there is correlation between the continuous variables of the study and Multiple Linear Regression Analysis was used determine whether narrative identity, self concept clarity and interpersonal relationships had a predictive effect on personality disorders in DSM-5. Independent Groups t-Test was used to determine whether the continuous variables of the study differed in terms of gender, marital status and narrative identity levels and ANOVA was used to compare them according to age ranges. Results: As a result of the analyses, significant correlation coefficients in various directions and strengths were found between narrative identity, self concept clarity, interpersonal relationships and personality disorders in DSM-5. In addition, it was found that narrative identity, self concept clarity and interpersonal relationships had significant predictive effects on different personality disorders in DSM-5 in different combinations. Conclusion: In this study, it was observed that self concept clarity and interpersonal relationships predicted personality disorders in DSM-5. Although narrative identity predicts personality disorders in DSM-5 in different combinations, it is noteworthy that its predictive power is quite low. This study is important in terms of quantitatively evaluating narrative identity in Turkish literature and discussing it in detail.
Benzer Tezler
- Kişilik bozukluklarının erken dönem uyumsuz şemalar ve duygu düzenleme stratejileri açısından incelenmesi
The investigation of personality disorders in terms of early maladaptive schemas and emotion regulation strategies
BADE KÜRÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikiyatriHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU TÜRK
- Kişilik bozukluklarının erken dönem uyumsuz şemalar ve savunma mekanizmalarıyla ilişkisi
The relationship between personality disorders and early maladaptive schemas and defence mechanisms
AYLİN ARACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIZ BİLGE
- Kişilik bozukluklarının kendiliknesnesi ihtiyaçları, savunma mekanizmaları ve kişilerarası ilişki açısından incelenmesi
Examination of personality disorders in terms of selfobject needs, defense mechanisms and interpersonal relationship
NURAN BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ BİLGE
- Cognitive aspects of personality disorders: Influences of basic personality traits, cognitive emotion regulation, and interpersonal problems.
Kişilik bozukluklarının bilişsel boyutu: Temel kişilik özellikleri, bilişsel duygu düzenleme ve kişilerarası problemlerin etkisi
MİRAY AKYUNUS İNCE
Doktora
İngilizce
2012
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Ergenlerde kişilik bozukluklarının görülme sıklığı ve erken dönem uyumsuz şemaların kişilik bozukluklarını yordayıcı etkilerinin incelenmesi
The prevalence of personal disorders in adolescents and the investigation of the predictor effects of personal disorders of the early maladaptive schemas
GÜLNUR İLK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF BİLGE