The mediating role of self-compassion in the relationship between schema modes and posttraumatic growth in individuals with traumatic experiences
Travmatik yaşantısı olan bireylerde şema modları ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişkide öz-şefkatin aracı rolü
- Tez No: 886438
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURÇİN AKIN SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Her ne kadar travma ve sonrası süreçler olumsuz doğurgularla eşleştirilse de, travmatik yaşantılardan sonra kişiler olumlu değişiklikler de deneyimleyebilirler. Travma sonrası gelişim kavramı, travmatik deneyimlerden sonra kişinin yaşadığı pozitif değişimleri temsil etmektedir. Şema Terapi yaklaşımından köken alan Şema modu kavramı ise kişinin yaşadığı bu olumlu değişimleri belirlemede önemi olan etmenlerden biri olarak değerlendirilebilir. Şema modları kişilerin duygu, düşünce ve davranışlarında anlık olarak baskın olan belirli içsel tarafları temsil eder. İşlevsel ve işlevsiz olarak iki gruba ayrılan bu modların travma sonrası gelişim sürecini şekillendirmede rolü olabileceği düşünülmektedir. Bu sürece etki edebileceği düşünülen bir diğer kavram ise öz-şefkattir. Kişinin kendine gösterdiği şefkati temsil eden bu kavramın özellikle travma sonrası süreçlerde işlevli ve işlevsiz modların aktive olduğu durumlardaki etkisi merak uyandırmaktadır. Bu bağlamda, araştırma kapsamında şema modları ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişkide öz-şefkatin aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi en az 3 aydan en fazla 15 yıl öncesine kadar herhangi bir travmatik olay yaşamış veya bir yakınının başına gelen herhangi bir travmatik olaya tanık olmuş, 18-65 yaş arasında, Türkçe bilen 358 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, Kısa Şema Modu Envanteri, Öz-şefkat Ölçeği, Travma Sonrası Gelişim Envanteri (PTGI-X) sunulmuştur. Demografik değişkenler ve araştırmanın temel değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla korelasyon, t-test ve ANOVA analizleri yürütülmüştür. Daha sonra hipotezleri test etmek amacıyla Yapısal Eşitlik Modeli kapsamında analizler yürütülmüştür. Elde edilen bulgulara göre işlevsel şema modları (Sağlıklı Yetişkin ve Mutlu Çocuk) ile travma sonrası gelişim arasındaki ilişkide öz-şefkatin pozitif şekilde aracılık ettiği gözlenirken, bazı işlevsiz şema modları (İncinmiş Çocuk, Disiplinsiz Çocuk ve Talepkar Ebeveyn) ile travma sonrası gelişim arasındaki ilişkide öz-şefkatin negatif şekilde aracılık ettiği saptanmıştır. Bunun yanı sıra öz-şefkat aracılığında Kopuk Korungan işlevsiz şema modunun beklenmedik bir şekilde travma sonrası gelişimi olumlu şekilde yordadığı görülmüştür. Son olarak, araştırmanın sonuçları ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılıp araştırmaya ilişkin klinik çıkarımlar ve sınırlılıklara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Although trauma and its aftermath are associated with negative consequences, people can also experience positive changes after traumatic experiences. The concept posttraumatic growth represents the positive changes experienced by a person after traumatic experiences. The concept of schema modes, which originates from the Schema Therapy approach, can be considered one of the important factors in determining these positive changes experienced by the person. Schema modes represent certain internal aspects that are momentarily dominant in people's emotions, thoughts, and behaviors. It is thought that these modes, which are divided into two groups as adaptive and maladaptive, may have a role in shaping the posttraumatic growth process. Another concept that is thought to affect this process is self-compassion. The effect of this notion, which represents the compassion one has for oneself, arouses curiosity, especially in posttraumatic processes when adaptive and maladaptive modes are activated. In this context, the research aimed to examine the mediating role of self-compassion in the relationship between schema modes and posttraumatic growth. The research sample consists of 358 participants between the ages of 18 and 65, who speak Turkish, who have experienced any traumatic event or have witnessed any traumatic event that happened to a relative from at least 3 months to a maximum of 15 years ago. Demographic Information Form, Brief Schema Mode Inventory, Self-Compassion Scale, and Posttraumatic Growth Inventory (PTGI-X) were presented to the participants. Correlation, t-test, and ANOVA analyzes were conducted to examine the relationships between demographic variables and the main variables of the study. Then, analyzes were conducted within the scope of the Structural Equation Model to test the hypotheses. According to the findings, it was observed that self-compassion positively mediated the relationship between adaptive schema modes (Healthy Adult and Happy Child) and posttraumatic growth, while the relationship between certain maladaptive schema modes (Vulnerable Child, Undisciplined Child, and Demanding Parent) and posttraumatic growth was observed to be negatively mediated. Additionally, findings showed that self-compassion unexpectedly positively mediated the relationship between Detached Protector mode and posttraumatic growth. Finally, the results of the research are discussed within the framework of the relevant literature, and clinical implications and limitations of the research are presented.
Benzer Tezler
- Kişilerde algılanan ebeveyn tutumları ve yeme tutumları arasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between perceived parental attitudes and eating attitudes in individuals
DAMLA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN DUMAN
- The mediating role of self-compassion in the relationship between mental toughness, multidimensional perfectionism and performance anxiety among college student-athletes
Üniversite öğrencisi-sporcularda zihinsel dayanıklılık, çok boyutlu mükemmeliyetçilik ve performans kaygısı arasındaki ilişkide öz-şefkatin aracı rolü
ELİF GAMZE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BARIŞ METİN
- Psikolojik dışlanma ile internet kullanma alışkanlıkları arasındaki ilişkide öz duyarlığın aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between ostracism and internet usage habits
MEHMET KAVAKLI
- Yetişkinlerde sosyal görünüş kaygısı veolumsuz değerlendirilme korkusuarasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between social appearance anxiety and fear of negative evaluation in adults
ŞERİFE ERKAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MANOLYA ÇALIŞIR ÖZKISA
- Üniversite öğrencilerinde siber mağduriyet ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between cyber victimization and subjective well-being in university students
BAHAR CEMRE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF HALDUN SOYGÜR