Ergenlerde (15-19 yaş) sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile motivasyonel, bilişsel ve bilişüstü yeterlilikler ilişkisine nörobilimsel yaklaşım
Neuroscientific approach to the relationship between social media addiction levels and motivational, cognitive and metacognitive competencies in adolescents (15-19 years)
- Tez No: 888396
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜRKER TEKİN ERGÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Nöroloji, Education and Training, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nörobilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
ERGENLERDE(15-19 YAŞ) SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIK DÜZEYLERİ İLE MOTİVASYONEL, BİLİŞSEL VE BİLİŞÜSTÜ YETERLİLİKLER İLİŞKİSİNE NÖROBİLİMSEL YAKLAŞIM Bu araştırmanın amacı, 15-19 yaş aralığındaki ergenlerde, sosyal medya bağımlılık düzeyinin, motivasyonel bilişsel ve bilişüstü süreçlere, nasıl etki ettiğini çeşitli değişkenlerle nicel olarak ve ilişkisel incelemektir. Böylece, sosyal medyanın aşırı kullanımından dolayı, ergenin sinir sistemi gelişiminde ve zihin yapısında oluşabilecek bozulmaların, bilişsel ve bilişüstü düşünce yapısında oluşturabileceği uzun dönem olumsuz etkilerine nörobilimsel yaklaşarak, ergenlerde, internet kullanımında farkındalık oluşumuna katkı sunmaktır. Çalışmamızda veri toplama araçları olarak, demografi soruları, Özgenel ve ark. (2019) geliştirdiği“ergenler için sosyal medya bağımlılık ölçeği(ESMBÖ)”ve Mok ve ark. (2007) tarafından geliştirilen, Aktamış ve Uça (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanan“Motivasyonel Bilişsel ve Bilişüstü Yeterlilikler Ölçeği(MBBYÖ)”kullanıldı. Ergenlik dönemindeki 15-19 yaş aralığında, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul'daki, akademik başarı düzeyleri farklı beş okulun öğrencileri ile yüzyüze anket çalışması yapıldı. Toplanan verilerin analizleri için SPSS 29.0 kullanıldı. Yapılan frekans analizleri(Tablo-1) ve normallik testlerine göre, verilerin normal dağılım gösterdiği görüldü ve parametrik istatistiksel analizler uygulandı Uygulanan, korelasyon, regresyon, ANOVA, çoklu doğrusal regresyon analizlerine göre; hipotezimiz doğrultusunda değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu(Tablo 4, Tablo 5). Ayrıca, sosyal medya bağımlılığına etki eden faktörleri belirlemek adına faktoriyel ANOVA analizi yapıldı(Tablo 8). 15-19 yaş aralığındaki ergen beyninde ödül sistemi, akıl yürütme ve öncelik sıralaması yapmak gibi üst düzey bilişsel ve bilişüstü süreçlerin anlamlandırıldığı ve yürütüldüğü Frontal Lob bölgelerinden önce geliştiğinden, ödül sisteminin isteği ile salgılanan dopamin hormonunun etkilerini frenleyecek olan beyin mekanizması henüz olgunlaşmamıştır. Bu nörobilimsel gelişim süreci, ergeni, her türlü bağımlılığa karşı neredeyse savunmasız bırakır. Öte yandan, günümüzde, internet kullanımının kaçınılmaz olduğu bir gerçektir. Dolayısıyla ebeveynler, çocuklarını bilinçli internet kullanımı konusunda eğitmelidirler.
Özet (Çeviri)
NEUROSCIENTIFIC APPROACH TO THE RELATIONSHIP BETWEEN SOCIAL MEDIA ADDICTION LEVELS AND MOTIVATIONAL, COGNITIVE AND METACOGNITIVE COMPETENCIES IN ADOLESCENTS (15-19 YEARS) The aim of this research is to determine how the level of social media addiction affect motivational, cognitive and metacognitive processes among adolescents between the ages of 15-19. It is examined quantitatively and relationally with various variables. Due to excessive use of social media, adverse effects on the adolescent's nervous system development and mental structure can be observed that leads long-term negative effects in mind. Our aim is to contribute to the formation of awareness in internet excessive use in adolescents by approaching a neuroscientific perspective. Data collection tools in our study were demographic questions, Social Media Addiction Scale for Adolescents(Özgenel et al., 2019) and Motivational Cognitive and Metacognitive Competencies Scale(Mok et al., 2007) and adapted to Turkish by Aktamış and Uça (2010). İn 2023-2024 education season a face-to-face survey was conducted to adolescents between the ages of 15-19 those are students from five schools in Istanbul with different levels of academic success. SPSS 29.0 was used for analysis of the obtained data. According to the frequency analyses (Table-1) and normality tests, it was seen that the data has a normal distribution. According to the parametric statistical analyzes applied in this direction. We used correlation, regression, ANOVA and multiple linear regression analyses. As a result, statistically significant relationship between variables was found. It is what we thought in our hypothesis (Table-4-5). Additionaly, in order to determine the factors affecting social media addiction, Factorial ANOVA analysis was performed (Table-8). Since the reward system in the adolescent brain between the ages of 15-19 develops before the Frontal Lobe regions where high-level cognitive and metacognitive processes such as reasoning and prioritization are interpreted and carried out. The brain mechanism that will brake the effects of the dopamine hormone secreted by the request of the reward system has not yet been matured. This neuroscientific developmental process leaves the adolescents almost defenseless against all kinds of addictions. On the other hand, today, It is a well known fact that internet usage is inevitable. Therefore, parents should educate their children about conscious and rational internet use.
Benzer Tezler
- Aile Hekimliği polikliniğine başvuran hastalarda siberkondria düzeyi ve sosyal medya bağımlılığı
Cyberchondria level and social media addiction inpatients applying to family medicine polyclinic
VEHBİ UFUK ŞAHİNKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARIK EREN YILMAZ
- Sağlık Bilimleri üniveritesi Gülhane Hemşirelik Fakültesi öğrencilerinde ortoreksiya nervoza sıklığının ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi
Determination of the frequency of orthorexia nervosa and related factors in Health Sciences University Gülhane Faculty of Nursing Students
BÜŞRA BOZOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikSağlık Bilimleri ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA ÇAMUR
- 11-18 yaş arasi ergenlerde dijital biriktiricilik şiddeti ölçeği'nin ((DBŞÖ) psikometrik özelliklerinin araştirilmasi ve geçerlik-güvenirliğinin test edilmesi
Investigation of the psychometric properties and validity-reliability testing of the digital hoarding severity scale (DHSS) in adolescents aged 11-18
ECREN PARLAK KUVVET
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Psikiyatriİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN GÖRMEZ
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÇAKIROĞLU
- Sosyal medya, kimlik ve mahremiyet: Geç ergen grupların sosyal medya kullanım alışkanlıklarının Elazığ örneğinde incelenmesi
Social media, identity and privacy: Investigation of the lives of social media using the late exhibitors in the Elazığ sample
YAGMUR MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKSEL GÖKER
- Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri: Facebook örneği
Young people's socialization and identity construction processes in social network sites: The case of Facebook
TUBA SÜTLÜOĞLU