Ölüm farkındalığı ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide maneviyatın aracı rolü
The mediating role of spirituality in the relationship between death awareness and psychological resilience
- Tez No: 889057
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SİMEL PARLAK ERÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Çalışmanın amacı ölüm farkındalığı, psikolojik sağlamlık ve maneviyat arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Ölüm farkındalığı ve maneviyatın psikolojik sağlamlığı yordayıp yordamadığının ve ayrıca bazı demografik değişkenlere göre bu kavramların farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi de çalışmanın amaçlarındandır. Araştırma grubunu Türkiye'de yaşayan 18 yaş üstü 283'ü kadın (%73,5); 102'si (%26,5) erkek olmak üzere toplam 385 kişi oluşturmaktadır. Çalışmada yaşların 18 ve 66 yaş aralığında değiştiği ve ortalamasının x̄= 33,30±8,47 olduğu görülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmada“Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (Smith ve diğerleri, 2008), Çok Boyutlu Ölüm Farkındalığı Ölçeği (ÇBÖFÖ) (Levasseur ve diğerleri, 2015) ile Maneviyat Ölçeği (Şirin, 2018) ve araştırmacının oluşturduğu Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. İstatiksel yönden değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin bulunup bulunmadığını incelemek için Pearson Çarpım Moment Korelasyon analizi ve Spearman analizi gerçekleştirilmiştir. Gruplar arası ortalamaların karşılaştırmasında ”İlişkisiz Grup t Testi“ ile ”Tek yönlü Varyans Analizi (ANOVA)" analizi gerçekleştirilmiştir. Cinsiyet, medeni durum, kiminle yaşadığı ve dindarlık düzeyi demografik değişkenlerinin, psikolojik sağlamlığı yordamasına ilişkin yapılan analiz sonucuna göre psikolojik sağlamlığı yordadığı ancak, eğitim düzeyi ve ekonomik durum değişkeninin ise psikolojik sağlamlığı yordamadığı bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda Psikolojik Sağlamlık Ölçeği puanlarının medeni durum değişkenine göre evli olan katılımcılarının lehine anlamlı seviyede farklılaştığı tespit edilmiştir. Psikolojik sağlamlık puanları dindarlık algısı yüksek olan grup ile düşük olan grup arasında dindarlık algısı yüksek olan grup lehine anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Maneviyat Ölçeği puanlarının medeni durum değişkenine göre evli olan katılımcıların lehine anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Ölüm Farkındalığı Ölçeği puanlarının dindarlık düzeyine göre ölüm korkusu alt boyut gruplara göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Dindarlık düzeyi yüksek ile düşük olan gruplar arasında dindarlık seviyesi düşük olan grup lehine, dindarlık seviyesi orta ile yüksek olan grup arasında orta grup lehine anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Psikolojik Sağlamlık Ölçeği puanlarının Maneviyat Ölçeği toplam puanları, Maneviyat Ölçeği alt boyutlarından manevi başa çıkma ile, aşkınlık, manevi yaşantı, anlam arayışı, manevi hoşnutluk ve manevi bağlantı puanları ile pozitif yönde anlamlı ilişki göstermektedir. Maneviyat arttıkça psikolojik sağlamlık düzeyi artmaktadır. Psikolojik Sağlamlık Ölçeği puanları Ölüm Farkındalığı Ölçeği toplam puanları ve alt boyutlarından ölüm korkusu alt boyutu ile negatif yönde; ölümü düşünmeme alt boyutu puanları ile pozitif yönde istatiksel açıdan anlamlı ilişki göstermektedir. Maneviyat ölçeği ve Ölüm Farkındalığı Ölçeği toplam puanları arasında ise negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ölüm farkındalığı alt boyutları ile maneviyat değişkenleri birlikte psikolojik sağlamlık değişkeninin toplam varyansının %24'lük kısmını açıklamaktadır. Ölüm korkusu alt boyutunun, ölümü düşünmeme alt boyutu üzerinde ve maneviyat değişkenin psikolojik sağlamlık değişkeni üzerinde etkileri anlamlı düzeyde gerçekleşmiştir. Başka bir deyişle maneviyat değişkeninin, ölüm farkındalığı alt boyutlarından ölüm korkusu ve miras ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü bulunmaktadır. Araştırma sonuçları literatürde bulunan bulgularla beraber tartışılmış, psikolojik danışmanlara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the relationship between psychological resilience, death awareness, and spirituality. Investigating whether these concepts differ according to some demographic characteristics is also one of the purposes of this study. The research group consists of 385 people in total over 18 living in Turkey, of whom 283 (%73,5) are women and 102 (26.5%) are men. Brief Psychological Resilience Scale (Smith et al., 2008), the Multidimensional Death Awareness Scale (MDAS) (Levasseur et al., 2015) and the Spirituality Scale (Şirin, 2018), and the Personal Information Form created by the researcher were used as data collection tools in the study. Pearson Product Moment Correlation analysis and Spearman analysis were performed to examine whether there was a statistically significant relationship between the variables.“Unrelated Group t-test”and“One-way Analysis of Variance (ANOVA)”analysis were used to compare the means between groups. As a result of the research, it was determined that the Psychological Resilience Scale scores differed significantly according to marital status in favor of the married participants. It was determined that psychological resilience scores showed a significant difference between the group with a low perception of religiosity and the group with a high perception of religiosity in favor of the group with a great perception of religiosity. It was determined that Spirituality Scale scores differed significantly in favor of married participants according to the marital status variable. It was determined that Death Awareness Scale scores showed significant differences according to the level of religiosity and fear of death sub-dimension groups. There is a significant difference between groups with high and low levels of religiosity in favor of the group with low religiosity levels and between groups with medium and high levels of religiosity in favor of the middle group. Psychological Resilience Scale scores show a positive significant relationship with Spirituality Scale total scores, spiritual coping sub-dimension, transcendence sub-dimension, spiritual experience sub-dimension, search for meaning sub-dimension, spiritual contentment, and spiritual connection sub-dimension scores of Spirituality Scale sub-dimensions. In other words, we can say that as spirituality increases, psychological resilience increases. Psychological Resilience Scale scores show a statistically significant relationship negatively with the Death Awareness Scale total scores and its sub-dimensions, the fear of death sub-dimension, and positively with the not thinking about death sub-dimension scores. On the other hand, a significant negative relationship was found between the total scores of the Spirituality scale and the Death Awareness Scale. Death awareness sub-dimensions and spirituality variables together explain 24% of the total variance of the psychological resilience variable. The effects of the fear of death sub-dimension, not thinking about death sub-dimension, and spirituality variables on the psychological resilience variable were found to be significant. In other words, the spirituality variable partially mediates the relationship between fear of death and inheritance sub-dimensions and psychological resilience. The research results were discussed together with the findings in the literature, and suggestions were offered to families and educators.
Benzer Tezler
- Endüstriyel tesislerde alınması gereken aktif yangın güvenlik önlemleri ve bir yangın senaryosu oluşturulması
Active fire safety measures to be taken in industrial facilities and creation of a fire scenario
ÖZKAN AYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik BilimleriSakarya ÜniversitesiYangın ve Yangın Güvenliği Anabilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ UYAROĞLU
- The effect of demographic factors of employees on mortality awareness before and within COVID-19
Çalışanların demografik faktörlerinin COVID-19 öncesi ve öncesi mortalite farkındalığına etkisi
ASMAA A. ALSHARAFANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İşletmeAntalya Bilim Üniversitesiİşletme Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM SANİ MERT
- Ölüm farkındalığı ve ölüme yönelik algıların; kriminal düşünce ve şiddet içeren/içermeyen suç davranışlarının ortaya çıkmasındaki rolü: Terör Yönetim Kuramı Perspektifi
The role of mortality salience and perceptions of death on criminal thinking and violent/non-violent offending behaviour: Terror Management Theory Perspective
NURAY TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAYIHAN OĞUZ KARAMUSTAFALIOĞLU
- Üniversite öğrencilerinin ölüm kaygısı ve ruh sağlığı arasındaki ilişkide ölümlülük farkındalığının ve ölüm obsesyonunun aracı rolü
The mediating role of mortality awareness and death obsession in the relationship between death anxiety and mental health of university students
ZEHRA YAREN VURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN İŞÖZEN
- Tanrıya bağlanmanın yordayıcıları: Ölüm korkusu ve tanrı inanç biçimleri
The predictors of attachment to god: Fear of death and belief forms of god
MERYEM BERRİN BULUT