Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı eserinin Arapça çevirilerinde yer alan deyimlerin çeviri stratejileri bağlamında incelenmesi
An analysis of the idioms in Arabic translations of Sabahattin Alı̇'s 'Madonna With Fur Coat' in the context of translation strategies
- Tez No: 890195
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP ARKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Deyimler toplumun kültürel değerlerini, sosyal normlarını ve tarihsel geçmişini yansıtan söz varlıklarıdır. Dil ve kültüre özgü unsur olan bu söz varlıkları, zamanla disiplinler arası bir yaklaşım hâline gelmiş ve birçok araştırmanın konusu olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı eserinin dört ayrı çevirmen (Hacer Hayrî, Cihâd el-Amâsî, Merve Dağıstanlı Barsık ve Menâl Tahsîn el-Azzâvî) tarafından yapılan Arapça çevirilerinde deyim unsurlarını incelemek, kaynak dildeki deyimlerin nasıl ve ne derece korunarak hedef dile aktarıldığını ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra çevirmenlerin söz konusu deyimleri aktarırken tercih ettikleri stratejileri belirlemek ve alınan genel kararlara dair çıkarımlarda bulunmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için Mona Baker tarafından önerilen çeviri stratejileri (tam benzeştirme, kısmen benzeştirme, çıkarma/ çevirmeme, açımlama) esas alınmıştır. Çalışmada deyim unsurları yorumlayıcı paradigma ve nitel araştırma yöntemi aracılığıyla yorumlanmıştır. Araştırma verilerinin elde edilmesi için doküman analizi tekniğine başvurulmuş, veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Bu veriler ışığında 332 deyim tespit edilmiş, bu deyimlerin belirtilen çeviri stratejileri bağlamında çevirmenler tarafından kullanım oranları saptanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda çevirmen Cihâd el-Amâsî ve Merve Dağıstanlı Barsık'ın tam benzeştirme stratejisini; çevirmen Hacer Hayrî ve Menâl Tahsîn el-Azzâvî'nin ise kısmen benzeştirme stratejisini ağırlıklı olarak kullandıkları tespit edilmiştir. Bu çerçevede yapılan genel değerlendirmede, %42 oranla kısmen benzeştirme stratejisinin en fazla kullanılan strateji olduğu ortaya çıkmıştır. Söz konusu stratejilerin dışında kaynak dil deyimlerinin hatalı çeviriye maruz kaldığı durumların oranı ise %5'tir. Öte yandan elde edilen verilerden, açımlama yoluyla yapılan çeviri stratejisine hiçbir çevirmen tarafından başvurulmadığı anlaşılmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde söz konusu bulgular değerlendirilmiş, bu alanda çalışma yapmak isteyen araştırmacılar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Idioms are lexical entities reflecting the cultural values, social norms, and historical background of a society. Being language and culture-specific elements, these lexical items have evolved into an interdisciplinary approach over time and have been the subject of numerous studies. The aim of this study is to examine the idiomatic elements in the Arabic translations of Sabahattin Ali's novel Kürk Mantolu Madonna by four different translators (Hajar Khairi, Jihad Amasi, Merve Dağıstanlı Barsık, and Manal Tahsin al-Azzawi), and to demonstrate how and to what extent idioms in the source language are preserved and transferred to the target language. Additionally, it aims to determine the strategies preferred by translators when transferring these idioms and to make inferences about the general decisions made. The translation strategies proposed by Mona Baker (complete equivalence, partial equivalence, omission/non-translation, and explicitation) have been used to achieve this objective. In the general evaluation made within this framework, it was found that the strategy of“partial correspondence”was the most used strategy with a rate of 42%. In the study, idiomatic elements were interpreted through an interpretive paradigm and qualitative research method. Document analysis technique was utilized to obtain research data, and the data were analyzed using descriptive analysis method. Based on these data, 332 idioms were identified, and the frequency of use of these idioms by translators was determined within the specified translation strategies. As a result of the findings, it was observed that translator Jihad Amasi and Merve Dağıstanlı Barsık predominantly used the literal translation strategy, while translator Hajar Khairi and Manal Tahsin al-Azzawi mainly used the partial translation strategy. In the general evaluation conducted within this framework, it was found that the partial equivalence strategy was the most frequently used strategy, with a rate of %42. . The rate of instances where source language idioms were subjected to mistranslation, aside from the aforementioned strategies, is %5. Moreover, it was found that none of the translators resorted to the“paraphrasing”strategy based on the obtained data. The conclusions drawn from the findings were discussed in the concluding section of the study, and recommendations were provided for researchers interested in working in this field.
Benzer Tezler
- Sabahattin Ali'nin 'Kürk Mantolu Madonna' adlı eserinin Almancaya çevirisinin kültürel ögeler açısından değerlendirilmesi
Evaluation of the german translation of Sabahattin Ali's 'Madonna With fur Coat' in terms of cultural elements
SERAP PEKBAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Alman Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT HALDAN
- Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı eserinin Almanca çevirisi 'Dıe Madonna ım Pelzmantel' örneğinde bir çeviri eleştirisi
Translation criticism on the example of 'Die Madonna im Pelzmantel', the German translation of Sabahattin Ali's Madonna in Fur Coat
BÜŞRA GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Alman Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BOLAT
- Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna (Madonna in a Fur Coat) adlı eserinin kültür aktarımı bağlamında incelenmesi
Analysis of kürk mantolu madonna (Madonna in a Fur Coat) by Sabahatti̇n Ali in terms of cultural transfer
TUĞBA ORTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜVEN MENGÜ
- Mıguel de Unamuno'nun Sis'i ile Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı yapıtlarında varoluşsal bir biçim olarak aşk kavramı
Love as an existiansialist concept in Sabahattin Ali's fur Coated Madonna and Miguel de Unamuno's Mist
ZEYNEP KAYACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE TOLEDO
- Sabahattin Ali'nin Kürk Mantolu Madonna adlı romanının söz varlığı -inceleme, sözlük-
The vocabulary of Sabahattin Ali's novel 'Kürk Mantolu Madonna' -review, dictionary-
SULTAN ABDULLAH
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimKırklareli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP YILMAZ