Epizodik bellek bağlamında Handan Acar Yıldız'ın öyküleri üzerine bir inceleme
An investigation on the stories of Handan Acar Yıldız in the context of epizodic memory
- Tez No: 890302
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SELİM SOMUNCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Epizodik bellek, tarihte ilk kez Kanadalı deneysel psikolog ve bilişsel sinirbilimci Endel Tulving tarafından tanımlanan bir kavram olarak, öznenin hayat hikâyesinde kayıtlı“belirgin”ve çoğu kez“alışılmadık”,“istisnaî”olayların; anların ve kesitlerin saklandığı sistematik yapıdır. Yine Tulving'e ait bir tanımlamayla; sıradan olayların ve kitabi bilgilerin mahfazası olan semantik bellekten farkı, deneyimlere dayalı, tamamıyla öznel bir içeriğe sahip olmasıdır. Epizodik belleğe kayıtlı bu öznel içeriğin geri çağrılması, bilincin yüzey alanına çıkartılması için, hayat hikâyesi üzerinde geçmişe dönük bir yolculuğa çıkmak gerekir. Gündelik hayatta saniyeler içinde gerçekleşen hayal dünyası kurgusunun sıradan bir parçası olan anılar, edebî eserlerin kurmaca dünyasında birer“geriye dönüş ânı”şeklinde sunulur. Bu sunumların her biri sistematik manada birer“epizodik bellek”sürecidir. Eserin kurgusal zamanında, yatay düzlem üzerinde geriye doğru hareket eden bilinç, epizodik belleğin hâkim alanına ulaşır ve bu geniş alan içinde aradığı veriyi / verileri bulup yüzeye; ânın hâkim alanına çıkarır. 2000 kuşağı öykücüleri arasında bir sorgulama biçimi olarak felsefeyi, ontolojik kaygıların işlenme biçimi olarak psikolojiyi eserlerinin alt yapısına ustaca yerleştiren ve bu yönüyle şahsına münhasır yer edinen Handan Acar Yıldız, öykü kişilerinin bilincini / bilinçaltını merkeze aldığı öykülerinde, bir teknik olarak epizodik bellek kullanımına başvurur. Bu kullanımlar bazen görsel, bazen işitsel tema ve izlekleriyle, yalnız öykü kişisinin zihninde değil, kurmacanın genelinde de 'vurgulu' bir atmosfer oluşturur. Çalışmada karakterleştirme ve tematik izlek, epizodik bellek bağlamında okunmuştur. Bu çalışmanın amacı, sosyal bilimler alanında henüz çok yeni olan epizodik bellek çalışmalarını, yazar-metin ilişkisi bağlamında inceleyen araştırmalardan farklı olarak kurmaca karakterlerin belleği üzerinden pratiğe dökmek, bu konuda İngiliz edebiyatı ve İtalyan edebiyatı alanlarında yapılmış muadil çalışmaların bir örneğini Türk edebiyatı sahasına taşımaktır. Çalışmada, henüz Türkçe'ye çevrilmiş bir eseri bulunmadığından, Endel Tulving'in epizodik bellek tanımlamalarına ikinci bir kaynaktan; W. L. Randall'ın Bizi 'Biz' Yapan Hikâyeler: Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme adlı kitabından ulaşılmış, seçilen otuz öykü“hayat hikâyesi”ve“deneyim”kavramları üzerinden analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Episodic memory, first defined by Canadian experimental psychologist and cognitive neuroscientist Endel Tulving, is a systematic structure in which“distinctive”and often“unfamiliar,”“exceptional”events, memories and fragments, images, and patterns in an individual's life story are stored. According to another definition by Tulving, the difference from semantic memory, which contains ordinary events and bookish knowledge, is that it has a completely subjective content based on experiences. To recall this subjective content recorded in episodic memory and bring it to the surface of consciousness, one must embark on a backward journey over their life story. Past memories, which are an ordinary part of the fantasy world construction happening within seconds in daily life, are presented as“flashbacks”in the fictional world of literary works. However, each of these presentations is a technical and systematic (physiological sense)“episodic memory”process. In the fictional time of the work, the consciousness moving on a horizontal plane reaches the dominant area of episodic memory and finds the data it is looking for within this vast area, bringing it to the surface; the surface area of the memory. Among the 2000 generation of storytellers, Handan Acar Yıldız, who skillfully integrates philosophy as a form of inquiry and psychology as a way of addressing ontological concerns into the infrastructure of her works, often resorts to the data of episodic memory in her stories where she centers the unconscious of the consciousness of the story characters. These data, sometimes with visual, sometimes auditory themes and patterns, create an“emphasized”atmosphere not only in the mind of the story character but also in the overall fiction. The aim of this study is to put the episodic memory studies, which are still very new in the field of social sciences, into practice through text reading and to bring an example of similar studies conducted in English and Italian literature to the field of Turkish literature. In the study, since there is no work by Endel Tulving translated into Turkish, a second source for Tulving's definitions of episodic memory was accessed: W. L. Randall's book, Bizi 'Biz' Yapan Hikâyeler: Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme. The selected thirty stories were analyzed through the concepts of“life history”and“experience”.
Benzer Tezler
- Mekansal belleğin ortaöğretim binaları bağlamında irdelenmesi
Analysis of spatial memory in the context of secondary schools
ZEYNEP TARÇIN TURGAY
- Kamusal mekânda deneyim kavramının kentsel bellek bağlamında incelenmesi: Diyarbakır Gazi caddesi örneği
Examining the concept of experimentation in public space in the context of urban memory: Diyarbakir Gazi street example
MEHMET EMİN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkDicle ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERİVAN ÖZBUDAK AKÇA
- Neural dynamics of memory-based decision-making and episodic feeling of knowing in the decision-re-decision paradigm: An erp study
Karar-yeniden karar paradigmasında bellek temelli karar verme ve olaysal bilme hissi kararlarının nöral dinamikleri
BUSENUR AKBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METEHAN İRAK
- Memory, forgetting and intertextuality in Salman Rushdie's Midnight's Children and Two Years Eight Months Twenty Eight Nights
Salman Rüşdi'nin Geceyarısı Çocukları ve İki Yıl Sekiz Ay Yirmi Sekiz Gece romanlarında bellek, unutma ve metinlerarasılık
SENAR ARCAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİL KORKUT NAYKI
- Uzun süreli müzik bilgisine dayalı görsel-uzamsal önyüklemenin çalışma belleğine etkisi
Visuospatial bootstrapping effect based on long-term music knowledge on working memory
ÖYKÜ ALPARSLAN