Geri Dön

Eğitim ve istihdam ilişkisi bağlamında meslek yüksekokullarının beşerî sermaye sağlama kapasitesi

The capacity of vocational schools to provide human capital in the context of the relationship between education and employment

PDF İndir

  1. Tez No: 890932
  2. Yazar: EDA ÇARIKCI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FEYZİ ULUĞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 255

Özet

Bu araştırmanın temel amacı, eğitim-istihdam ilişkisi bağlamında istihdam edilebilirliğin yordayıcısı olarak, meslek yüksekokullarının mezun istihdam edilebilirliği için beşerî sermaye oluşturma işlevini değerlendirmektir. Bu kapsamda beşerî sermaye arzı ile işgücü piyasası talepleri arasındaki eşgüdümü, meslek yüksekokulu (MYO) öğrencileri ve öğretim elemanları ile sektörel talepler açısından sorgulamak ve yükseköğretim sisteminin etkinliğini güçlendirmeye yönelik bir model oluşturmak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda planlanan çalışma, yakınsayan paralel desende bir karma yöntem araştırmasıdır. Karma yöntemin kullanım gerekçeleri bakımından 'tamamlayıcılık' ve 'veri çeşitlemesi' esasıyla yürütülen bu çalışmada nihai durumda elde edilen nitel ve nicel veriler birleştirme yöntemi ile değerlendirilmiş ve bulgular bölümündeki model önerisiyle ortaya konulmuştur. Nitel araştırma bölümünde betimsel tarama modeli ve olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmış; verilere betimsel içerik analizi uygulanmıştır. Nitel araştırmada istihdam edilebilirlik ve beşerî sermaye olgusuna odaklanılmış ve istihdam odaklı meslekî eğitim için arz ve talep araştırması yapılmıştır. Bu kapsamda, Ankara ili sınırları içerisindeki devlet üniversiteleri bünyesindeki MYO son sınıf öğrencileri, öğretim elemanları ve sektördeki işverenlerle görüşmeler yapılmıştır. MYO ve bölümleri bakımından maksimum çeşitlilik gözetilerek 12 MYO öğrencisi ve 10 MYO öğretim elemanı ve aynı şekilde sektör ve firma ölçeği bakımından maksimum çeşitlilik gözetilerek 7 işveren ile görüşme yapılmıştır. MYO öğrencilerinin istihdam edilebilirlik algılarının incelenmesini amaçlayan nicel araştırma bölümünde tarama modeli kullanılmış olup verilerinin analizinde, betimsel istatistikler ile t-testi, geliştirilen ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için ise Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmıştır. Nicel araştırma kapsamında MYO öğrencilerinin istihdam edilebilirlik algılarını ölçmeye yönelik olarak, 5'li likert tipinde 3 alt boyut ve 23 maddeden oluşan“İstihdam Edilebilirlik Algısı Ölçeği (İEAÖ)”geliştirilmiştir. Hem pilot uygulama hem de esas uygulamada ölçek Google Forms'a aktarılmış ve çevrim içi veri toplama yöntemiyle veriler toplanmıştır. Geliştirilen ölçeğin uygulanacağı çalışma evreni, Ankara ili sınırları içerisindeki devlet üniversiteleri bünyesinde yer alan MYO'lardan oluşmaktadır. Evrene ilişkin örneklem belirlenirken seçkisiz örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme ve oranlama yöntemi kullanılarak 452 öğrenciden veri toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre istihdam edilebilirlik becerilerine ilişkin literatür taramasında öne çıkan beceriler takım çalışması/işbirliği, iletişim, problem çözme, çatışma yönetimi, eleştirel ve yaratıcı düşünme ile sistem ve teknoloji kullanımı olup en fazla becerinin sırasıyla kişisel uyum kategorisinde, sonrasında beşerî sermaye ve son olarak da kariyer kimliği kategorisinde yer aldığı tespit edilmiştir. MYO öğrencilerinin istihdam edilebilirlik algısı incelendiğinde, algı düzeylerinin yüksek olduğu görülmekle birlikte öğrenim kademesine ve cinsiyete göre algı düzeyleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Öğrencilerin istihdam edilebilirlik algısı en yüksek kişisel uyum boyutundadır. MYO Öğretim elemanlarının görüşlerine göre MYO'ların beşerî sermaye sağlama kapasitesi değerlendirildiğinde öğretimsel sermaye kategorisinde meslekî beceriler, istihdam odaklı eğitim ve sektörel talepler; sosyokültürel sermaye kategorisinde mezun izleme ve takip sistemi, insan ilişkileri, sosyal ağ ve güvenilirlik; piyasa değeri sermayesi kategorisinde ise işyeri eğitimi ve staj, okul-sektör işbirliği, kurumsal imaj ve aranan eleman yetiştirme öne çıkmaktadır. İşverenlerin işe alım sürecinde adaylarda görmek istedikleri beceriler arasında ilk sırada meslekî beceriler gelmektedir. Girişimcilik ve dürüstlük, sadakat, güvenilirlik, iyi ahlâk ve düzgün karakter gibi olumlu kişilik özellikleri de işverenler tarafından en fazla önem verilen beceri ve özellikler arasında yer almaktadır. Araştırmanın bir diğer sonucu olarak, araştırma kapsamında geliştirilen model ile okulların tematik hale getirilerek sektöre yakın konumlandırılması güz ve bahar dönemlerinin yanı sıra üçüncü dönem olarak yaz döneminin de eğitim öğretim sürecine dâhil edilmesi, meslekî ehliyeti gösterir nitelikte sertifika eğitimleri düzenlenmesi ve öğrencilerin meslekî gelişimlerini ve beşerî sermaye donanımlarını destekleyecek nitelikte uygulama dersleri, iş yeri eğitimleri ile staj uygulamalarının süresinin artırılması şeklinde temel uygulama önerileri sunulmuştur. Geliştirilen modelin, sistem paydaşlarının beklentilerini karşılayacağı, MYO'ların tercih edilmesinde teşvik edici olacağı ve okuldan işe geçişte zaman ve meslekî donanım bakımından etkinlik sağlayacağı değerlendirilmektedir. Ayrıca yapılan araştırma kapsamında, üniversite ölçeğinde MYO'lara ayrılan kaynakların artırılması, uygulamadaki meslekî eğitim modeline ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi, MYO'lardaki uygulamalı ders saatlerinin ve staj sürelerinin artırılması, MYO öğrencileri için meslekî ehliyeti gösterir nitelikte sertifika eğitimleri düzenlenmesi, istihdam politikalarına veri sağlamak üzere bölgesel bazda sektörel talep araştırmaları ile istihdam odaklı eğitim için arz ve talep araştırması yapılması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

The main purpose of this study is to evaluate the human capital creation function of vocational schools for graduate employability as a predictor of employability in the context of the education-employment relationship. In this context, it is aimed to question the coordination between human capital supply and labor market demands in terms of vocational school's (VS) students and lecturers and sectoral demands and to create a model to strengthen the effectiveness of the higher education system. The study planned in line with this purpose is a mixed method research with a convergent parallel design. In this study, which was conducted on the basis of 'complementarity' and 'data triangulation' in terms of the reasons for using the mixed method, the qualitative and quantitative data obtained in the final situation were evaluated by combining method and presented with the model proposal in the findings section. In the qualitative research section, the descriptive survey model and phenomenology design were used and descriptive content analysis was applied to the data. In the qualitative research, the focus was on employability and human capital, and supply and demand research was conducted for employment-oriented vocational training. In this context, interviews were held with senior VS's students, lecturers and employers in the sector within the state universities within the borders of Ankara. In this way, interviews were held with 12 VS's students and 10 VS's lecturers, considering maximum diversity in terms of vocational school and departments, and 7 employers, considering maximum diversity in terms of sector and company scale. A survey model was used in the quantitative research section aiming to examine the employability perceptions of vocational school students. In the analysis of quantitative research data, descriptive statistics and t-test were used, and Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA) were used to test the construct validity of the developed scale. Within the scope of quantitative research, the“Employability Perception Scale (EPS)”consisting of 3 sub-dimensions and 23 items in a 5-point Likert type was developed to measure the employability perceptions of vocational school students. In both the pilot application and the main application, the scale was transferred to Google Forms and data were collected through online data collection method. The study population to which the developed scale will be applied consists of the vocational schools within the borders of Ankara province within the state universities. While determining the sample for the population, data were collected from a total of 452 students using stratified sampling and proportioning methods, which are among the random sampling methods. According to the results of the research, the skills that stand out in the literature review on employability skills are teamwork/collaboration, communication, problem solving, conflict management, critical and creative thinking, and use of systems and technology. When the employability perception of VS's students is examined, it is seen that their perception levels are high, but there is no statistically significant difference in their perception levels according to education level and gender. Students' employability perception is highest in the personal adaptation dimension. According to the opinions of faculty members, when the human capital provision capacity of VS is evaluated, vocational skills, employment-oriented education and sectoral demands are in the educational capital category; graduate tracking and tracking system, human relations, social network and reliability in the sociocultural capital category; In the market value capital category, workplace training and internship, school-sector cooperation, corporate image and training sought-after personnel come to the fore. Professional skills come first among the skills that employers want to see in candidates during the recruitment process. Positive personality traits such as entrepreneurship and honesty, loyalty, reliability, good morals and decent character are among the skills and characteristics given the most importance by employers. As another result of the research, with the model developed within the scope of the research; basic implementation suggestions are presented such as positioning the schools close to the sector by making them thematic, including the summer term as the third term in the education process in addition to the fall and spring semesters, organizing certificate trainings that demonstrate professional competence, and increasing the duration of practical courses, workplace trainings and internship practices to support students' professional development and human capital equipment. It is evaluated that the developed model will meet the expectations of the system stakeholders, will be an incentive for vocational schools to be preferred and will provide efficiency in terms of time and professional equipment in the transition from school to work. In addition, within the scope of the research, it is recommended to increase the resources allocated to vocational schools at the university scale, to examine stakeholder opinions on the vocational education model being implemented, to increase the number of applied course hours and internship periods in VS, to organize certificate trainings for VS's students to demonstrate vocational qualifications, to conduct sectoral demand research on a regional basis to provide data for employment policies, and to conduct supply and demand research for employment-oriented education.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    322205

    Meslek Yüksekokulu iktisadi ve idari programlarından mezun olan öğrencilerin işgücü piyasasındaki durumlarının analizi: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi örneği

    Analyzing the status of students from economics and administrative programs of Vocational Colleges in the labor market: A case for Zonguldak Karaelmas University

    ELİF GÖKBULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İşletmeZonguldak Karaelmas Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜVEN MURAT

  2. Tez No

    146262

    İnsan kaynakları-eğitim ilişkisi bağlamında meslek liseleri

    Vocational high schools in the context of education and human resource relation

    ESMA ESGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Eğitim ve ÖğretimEge Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. ENGİN ÖNEN

  3. Tez No

    525529

    Türkiye İş Kurumu verileri bağlamında eğitimsel niteliklerin istihdam edilebilirlik üzerine etkisi: Ankara ili örneği

    Impact of educational qualities upon employability within the context of data from Turkish Employment Agency: Example of Ankara province

    MERVE ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SANİYE DEDEOĞLU

  4. Tez No

    691026

    Giriş düzeyi işlerdeki aşırı eğitim olgusunun eğitim istihdam ilişkisi bağlamında çözümlenmesi

    Analysis of over-education in entry level jobs in the context of education employment relationship

    SEVGİ ERNAS

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN HÜSEYİN AKSOY

  5. Tez No

    453197

    İŞKUR'un uyguladığı istihdam politikalarının işsizlerin özgüven ve öz yeterlilikleri üzerinde etkisi: Antalya- Isparta- Burdur örneği

    The effects of the programs within the context of the İŞKUR's labour policies on the self efficacy and self confidence levels of unemployeds: Antalya- Isparta- Burdur case

    ŞERİFE DURMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KENAN ÖREN

Geri Dön