الدّرر المنظومة من النُّكت المفهومة لأحمد بن محمَّد بن عليّ المعروف بالشِّهاب الحجازي (ت. 875هـ) دراسةً وتحقيقاً
Şihâbu'l-Hicâzî diye tanınan Ahmed B. Ali'ye ait Ed-dureru'l-Manzûme Mine'n-nüketi'l-mefhûme adlı eserin tahkik ve tahlili
- Tez No: 890942
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM İBRAHİMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu araştırma, değerli bir kültürel miras eseri olan el-Dürer el-Menzûme min el-Nüket elMehfûme adlı eseri tahkik etmeyi amaçlamaktadır. Bu eser, Ahmed b. Muhammed Şihabeddin el-Hicazî'ye (ö. 875 h.) aittir ve İbn Selâme el-Enbârî'nin Harirî'nin Makamât'ına yaptığı şerhe ilişkin dilsel ve şiirsel yorumları içermektedir. Kāsim b. Ali el-Harirî'nin (ö. 516 h.) Makamât'ı, Arap edebiyatının harikalarından biri olup, çağdaşları ve sonrasında gelen edipler, âlimler ve fazilet sahipleri tarafından hayranlıkla karşılanmıştır. Bu eserdeki dil hazinelerini şerh etme çabasına girişmişlerdir. Bu şerhlerden biri, Ebu'l-Hayr Selâme b. Abdulbâkî b. Selâme ed-Darîr el-Enbârî'ye (ö. 590 h.) ait olanıdır. Şihâb el-Hicazî, bu şerhi manzum bir şekilde yazmış, çünkü manzum eserler, öğrencilerin bilimsel içeriği ezberlemesine yardımcı olan öğretim araçlarından biri sayılmaktadır. Ayrıca esere, İbn el-Enbârî'nin gözünden kaçan dilsel ve edebî faydalar eklemiş, Kur'an, hadis ve Arap şiirinden delillerle bu faydaları desteklemiştir. İbn el-Enbârî'nin henüz yayımlanmamış şerhi üzerine yaptığımız araştırmada, eserin içeriğini günümüz okurlarına sunmayı amaçladık. Ayet ve hadislerin kaynaklarını göstererek, Harîrî ve Şihâb el-Hicazî'yi tanıttık. Metni titiz bir incelemeye tabi tutarak, tarihsel ve bilimsel yöntemlerle çalışmamızı tamamladık. Çalışma iki bölümden oluşmaktadır: birinci bölüm, Harîrî ve Şihâb el-Hicazî'yi tanıtmakta, kitabı ve müellifin metodunu incelemekte ve en önemli kaynaklarını açıklamaktadır. İkinci bölüm ise tahkik edilen metni içermektedir. Araştırmanın sonuç kısmında elde edilen bulguları sunulmuştur. Sonuçlardan en önemlisi, el-Dürer el-Menzûme'nin dilsel yönüyle ilgili birçok faydayı içermesi nedeniyle Arap kütüphanesine önemli bir katkı sağlayacak olmasıdır. Bu, kelimelerin anlamlarının ve işaret ettikleri nüansların açıklanması ile aynı kelimenin farklı anlamlarını ortaya koyma çabasında belirginleşmiştir. Ayrıca, müellifin İbn el-Enbârî'nin şerhine az sayıda ekleme yapmış olması eleştirilse de, Şihâb elHicazî'nin Kur'an, hadis, şiir, sözlükler ve özellikle dil fıkhı kitaplarından alıntılar yapmış olması, esere büyük bir bilimsel değer kazandırmaktadır. Bu kaynaklardan bazıları günümüzde kaybolmuş durumdadır.
Özet (Çeviri)
This study investigates and authenticates the valuable cultural heritage work titled“alDurar al-Manẓūmah min al-Nukat al-mafhūmah”. This work belongs to Aḥmad ibn Muḥammad Shihāb al-Dīn al-Ḥijāzī (d. 875 AH) and contains linguistic and poetic interpretations of Ibn Salāmah al-Anbārī's commentary on al-Ḥarīrī's Makamât. al-Qāsim ibn ʻAlī al-Ḥarīrī's (d. 516 AH) Makamât is one of the wonders of Arabic literature and has been admired by his contemporaries and subsequent scholars, writers, and virtuous individuals. They have endeavored to explain the linguistic treasures in this work. One of these commentaries belongs to Abī al-Khayr Salāmah ibn ʻAbd al-Bāqī ibn Salāmah alḌarīr al-Anbārī al-Naḥwī (d. 590 AH). al-Shihāb al-Ḥijāzī wrote this commentary in verse because verse works are considered one of the teaching tools that help students memorize scientific content. Additionally, he added linguistic and literary benefits that Ibn al-Anbārī missed to the work and supported these benefits with evidence from the Quran, hadiths, and Arabic poetry. In our research on Ibn al-Anbārī 's unpublished commentary, we aimed to present the content of the work to contemporary readers. By indicating the sources of the verses and hadiths, we introduced Harîrî and al-Shihāb al-Ḥijāzī. We completed our study by subjecting the text to a meticulous examination using historical and scientific methods. The study consists of two parts: the first part introduces Harîrî and al-Shihāb al-Ḥijāzī, examines the book and the author's method, and explains the most important sources. The second part contains the authenticated text. The findings obtained are presented in the conclusion section. The most important of these findings is that Al-Durar al-Manẓūmah will significantly contribute to the Arabic library due to its many benefits related to the linguistic aspect. This is evident in the explanation of the meanings of words, the nuances they indicate, and the effort to reveal different meanings of the same word. Although the author's addition of a small number of comments to Ibn al-Anbārī's commentary has been criticized, al-Shihāb al-Ḥijāzī's quotations from the Quran, hadiths, poetry, dictionaries, and especially books on linguistic jurisprudence have given the work great scientific value. Some of these sources have been lost today.
Benzer Tezler
- .الدُّرر المَنظُومَةُ مِنَ النُّكَتِ والإِشَاراتِ المَفهُومَةِ) لشِهاب الدِّين أحمد بن مُحمَّد الخزرجيّ (ت875هـ/1470م) دراسة وتحقيق)
Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed el-Hazrecî, (875 h./1470 m.),(ed-Düreru'l-Manzûme Mine'n-Nüketi ve'l-İşârâti'l-Mefhûme), Değerlendirme ve Tahkik.
AHMED SAİD
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAMER KATEA
- الدُّرر المنظومةُ منَ النُّكت والإشارات المفهومة للإمام شِهاب الدِّين أحمد بن مُحمَّد الخزرجيّ، ت 875ه) دراسة وتحقيقاً
Şihâbuddin Ahmed b. Muhammed el-Hazrecî'nin 'Ed-Dürerü'l-menzume mine'n-nüketi ve'l-iş r ti'l-mefhûme' isimli mahtutun tahkik ve değerlendirmesi
LAMYAA MUHİ KADHİM ALKAROOSHI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT
- تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991
1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi
AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN
Yüksek Lisans
Arapça
2017
Kamu YönetimiYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN
- توسعه و معتبرسازي روش الكتروفورز موئين تلفيق شده با تكنيکهاي نوين ميكرواستخراج بر پايهی فناوري نانو به منظور آناليز برخي از داروهاي خوراكي شيمي-درماني در نمونه هاي خون بيماران مبتلا به سرطان هاي دستگاه گوارشي
Gastrointestinal kanserli hastaların kan örneklerinde bazı oral kemoterapi ilaçlarının analizi için nanoteknolojiye dayalı modern mikro ekstraksiyon teknikleriyle birleştirilmiş kılcal elektroforez yönteminin geliştirilmesi ve doğrulanması
MEHRDAD FOROUGH
- عنوان:توسعه و معتبرسازی روش الكتروفورز موئین تلفیق شده با تكنیکهای نوينمیكرو استخراج بر پايهی فناوری نانو به منظور آنالیز برخی از داروهای خوراكیشیمیدرمانی در نمونههای خون بیماران مبتال به سرطانهای دستگاه گوارشی
Development and validation of capillary electrophoresis method coupledwith novel nano-based microextraction techniques for analysis of someorally-administered chemotherapy drugs in blood samples from patients with gastrointestinal cancers
MEHRDAD FOROUGH
