شرح البردة الكبير المسمى 'طيب الحبيب' لأحمد بن محمد الخُجَنْدي (ت. 802 هـ/1400) من أول المخطوط إلى نهاية الباب الأول: دراسةً وتحقيقاً
Ahmet b. Muhammed el-Hucendî'ye Ait Şerhu'l-Bürdetü'l-kebîr (Tîbu'l-habîb) Adlı eserin tahkik ve incelemsi (Kitabın başından Birinci Bâbâ kadar
- Tez No: 890943
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İbrahim İBRAHİMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Bu çalışmanın amacı, İmam Bûsîrî'nin Bürde'sine yazılmış şerhlerden birini tahkik etmektir. Bu şerh, Ahmed bin Muhammed Celâleddin el-Hucendî el-Medenî elEhlevî (ö. 802/1400) tarafından yazılan ve“Tayyibü'l-Habib”olarak bilinen şerhtir. İmam Şerefeddin Bûsîrî'nin Peygamber Efendimiz'e (s.a.v.) övgü olarak yazdığı Bürde kasidesi büyük ilgi görmüş, sûfiler, edebiyatçılar ve âlimler tarafından okunmuş, ezberlenmiş, nazireleri ve şerhleri yapılmıştır. Bu şerhler, uzun ve kısa şerhler arasında çeşitlilik göstermiş ve her âlimin baskın olduğu alana göre farklılıklar arz etmiştir. Bazıları dilbilgisi ağırlıklı, bazıları nahiv ağırlıklı, bazıları belagat ağırlıklı şerhler yazarken, bazıları da tüm bu alanları kapsayan şerhler kaleme almıştır. Dokuzuncu hicrî yüzyıl âlimlerinden olan Celâleddin el-Hucendî'nin şerhi ise, birçok nedenden dolayı en önemli şerhlerden biri olarak kabul edilir. Bu nedenlerin başında, şerhin sahibinin ilmi konumu ve şerhi, farklı ilimleri bir araya getiren uzun bir şerh yapma çabası gelir. Araştırmacı, bu eseri, özellikle kitabın başından ikinci bölümün sonuna kadar, yazarın hayatını incelerken tanımlayıcı tarihsel yöntemi ve metni incelerken tahkik ve açıklama yöntemini kullanarak incelemeye özen göstermiştir. Bu nedenle çalışma iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölüm, yazarı, yöntemini, kitaptaki kaynaklarını, kitabın tanımını ve el yazması nüshalarını tanıtan inceleme bölümüdür. İkinci bölüm ise, belgelendirme ve kaynak göstermelerle birlikte tahkik edilmiş metindir. Çalışmanın ortaya koyduğu en önemli sonuçlardan biri, el-Hucendî, Bürde şerhinde dilbilimsel anlamları açıklama, genel anlamları yorumlama, nahiv manalarına ve cümlelerin gramer yapısına dikkat etme, belagat anlamlarına özen gösterme, tasavvufi işaretlere dikkat etme ve Kuran, Sünnet ve Arap dilinin altın çağındaki kullanımlarından deliller getirme esasına dayanan bir yöntem izlemiştir. Bu şerh, yazarın tasavvuf hocalarından öğrendiği zikir, vird ve halvet gibi manevi uygulamalardan aldığı ilhamla yazdığı mistik bir dille yazılmış benzersiz bir eserdir. Kaynakları arasında tefsir, dilbilgisi, fıkıh, usul, kelam, tasavvuf ve edebiyat gibi farklı ilimler yer almaktadır. Ancak, eserin bazı kısımlarında aşırı söz sanatları ve zayıf hadislerin kullanılması eleştirilmektedir. Bu eksikliklere rağmen, eser bilimsel açıdan büyük bir değere sahiptir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to investigate one of the commentaries on Al-Burdah by Imam Al-Busiri, which is the commentary known as“Teeb Al-Habib”by the scholar Ahmad bin Muhammad Jalal Al-Din Al-Khujandi (d. 802 AH/1400). The poem Al-Burda by Imam Sharaf al-Din al-Busiri in praise of the Prophet, PBUH, received great attention, as it was read, chanted and explained by a large number of Sufis, writers and scholars. These explanations also multiplied and varied between long and short explanations. These explanations were colored according to the art that was prevalent among each scholar, as some of them explained it linguistically, others were interested in grammar, a third in its rhetoric, and a fourth included all the previous colors. As for the explanation of Al-Jalal Al-Khujandi - who is one of the scholars of the ninth century AH - it is considered one of the most important explanations of it, for many reasons, the most important of which is the scientific status of the author of the explanation, and that he tried to explain it in a long explanation in which he combined different sciences. The researcher worked on taking care of this heritage effect, specifically from the beginning of the book to the end of the second chapter, by following the steps of the descriptive historical method when tracing the author's biography, and the method of investigation and commentary when dealing with the text. Therefore, the study was divided into two sections: the study section, which is to introduce the author, his method and sources in the book, and to describe the book and its manuscripts. The second section is the investigated text. Among the most important results of the study: Al-Khujandi followed in his explanation of Al-Burdah a method based on clarifying linguistic meanings, explaining general meanings, paying attention to grammatical meanings and the locations of grammatical sentences, as well as paying attention to rhetorical meanings, and taking care of Sufi references. He was interested in providing evidence for the explanations he provided from the Qur'an, the Sunnah of the Prophet, and the speech of the Arabs in the era of protest. This explanation is also unique in its kind, as it was distinguished by an Irfan language that the author learned from his Sufi sheikhs who taught him their methods of supplication and seclusion. Its sources varied between interpretation, language, jurisprudence, principles, general speech, Sufism, and literature. Among the things that are criticized for his exaggeration in the prose and verbal embellishments, he also provided evidence from weak hadiths in support of some issues and did not comment on their authenticity, but this does not diminish the scientific value of the book.
Benzer Tezler
- اﻟﺸِّﻌﺮُ اﻟﻌ َﺮﺑ ِﻲﱡ وَ أَﺛَﺮُه ُ ﻓﻲ اﻟﺨُﻄَﺐِ اﻟﺪِّﯾ ْﻨ ِﯿﱠﺔ
Eş-şi'ru'l-'Arabiyyu ve Eseruhu Fi'l-Hutabi'd-Diniyye
NATIQ FAWZI IBRAHIM AL-AZZAWI
Doktora
Arapça
2024
DilbilimUşak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM KOCABIYIK
- شفاء الطالبين في شرح البردة للشيخ علي الكردي كان حيًّادراسة وتحقيقاً
İmam Ali el-Kurdî'nin 'Şifâ'ut-talibin fî Şerhi'l-burde' isimli elyazmasının tahkik ve incelenmesi / 'Shifaa al-Talibeen' in explaining al-Burdah by Sheikh Ali al-Kurdi, who was alive study and investigation
HADEEL SAYER FARHAN FARHAN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAIBA FARHAT
- شَرْحُ قَصِيدَةِ البُرْدَةِ لِلْبُوصِيرِيِّللإمام محيِّ الدِّين محمَّد بن مُصْطَفَى بن شَمسِ الدينِ القَوْجَوُيِّ الشهيرُ بشيخِ زادهْ (ت 951 ه).دراسةً وتحقيقًا
Şerhu Kasîdeti'l-Bürde (Şerḥu Ḳaṣîdeti'l-Bürde) İmam Şeyhîzâde Muhyiddîn Muhammed b. Mustafa (Ö.951)
GHANIM ISMAIL IBRAHIM
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- شرح قصيدة البردة للإمام أحمد بن محمَّد بن أبي بكر بن محمَّد الشيرازي -كان حيًّا 809ه- دراسةً وتحقيقاً.
İmam Ahmed bin Muhammed b. Ebî Bekir b. Muhammed eş-Şîrâzî'nin (H. 809) şerhi araştırma ve tahkik
INTİSAR JALAL RASHİD TABANH
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT
- شَـــرْحُ قَـصـيدةِ البـُردةِ للعلامة شِهاب الدِّين عبد الرَّحمن بن إسماعيل الملقَّب بأبي شــامــة (ت. 665هـ)دراسةً وتحقيقًـا
Ebu Şame lakaplı Müçtehid Alim Şahabeddin Abdurrahman b. İsmail'e ( Ö.665 H) ait Kasîdetü'l- Bürde Şerhi
SAMAHER ZUHAİR MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO