Kaynakları bağlamında Nizamü'l-Mülk'ün Siyaset-Namesi'nde geçen önemli kişiler
Nizam al-Mulk's Siyasat Nama as a source for famous persons
- Tez No: 89106
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RIZA SAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
ÖZET Tarihe Nizamü'1-mülk unvanı ile geçen Ebu Ali Hasan b. Ali b. İshak et- Tusî (1018-1092), miladi 11. yüzyılın büyük devlet adamlarından biridir. O, 1063 yılının biraz öncesinde atandığı vezirlik makamını, vefatına kadar büyük bir ma haretle elinde tutmuş ve Büyük Selçuklu İmparatorluğunun iki büyük sultanı, Alp Arslan ve Melikşah'Ia birlikte bu dönemin tarihine damgasını vurmuştur. Uzun sûren iktidar müddeti içinde vezir Nizamü'I-mülk, daha sonraları“Nizamiye”diye anılacak olan medreseler zincirinin yaygınlaşmasını ve bunlann devlet eliyle desteklenmesini sağlamış, toprak rejimi meselesinde de önemli dü zenlemelerin altına imza atmıştır. Yine, O, Selçuklu siyasetinin gereği, Sünnî Ab basî Hilafetinin muhalifleri ile de etkin bir mücadele içinde bulunmuştur. İşte, bizim de çalışmamızın konusunu teşkil eden“Siyaset-Name”isimli e- ser, böyle engin bir devlet tecrübesine sahip olan etkili bir vezirin kaleminden çıkmıştır. Onu bu kitabı yazmaya iten sebep ise, sultan Melikşah'ın bu konudaki ısrarları olmuştur. Eser, her ne kadar, nasihat-name türünde kaleme alınmışsa da, dönemin yönetim anlayış ve uygulamasıyla ilgili önemli bilgiler içerir. Vezir, iyi bir devlet yönetiminin nasıl olabileceği üzerine kafa yormuş; idare ve yönetime ait tavsiye ve fikirlerini, tarihî referansları delil göstermek suretiyle ispatlamaya gay ret sarf etmiştir. O, bu amaçla, pek çok ünlü tarihî şahsiyeti ve bu şahsiyetler hak kında anlatılan hikayeleri kitabına taşımıştır. Biz de, bu çalışmamızda, kendi zaman ve devirleri açısından belli bir öneme sahip bulunan bu şahıslarla ilgili rivayet ve hikayeleri, diğer tarihi kaynaklarla karşılaştırma yoluna gittik. Ancak, ne var ki, araştırma sonunda, Nizamü'l- mülk'ün eserinde yer verdiği bu tarihi şahsiyetlerle ilgili hikayelerden pek çoğu nun diğer tarihî kayıtlara tam mutabık olmadığını gördük. Bununla birlikte, muh temelen, dönemin şifahî kültürü içinde önemli yeri bulunan bu hikayelerin gerçek liğinin, vezir için çok fazla da önem arz etmediği kanaatine vardık. Zira, onun bu hikayeleri anlatmaktaki nihai gayesinin, kitabında söz konusu ettiği prensipleri tarihe onaylatmak olduğu fark edilebilinir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT ' Abu 'Ali al Hasan b. Ishaq al Tusî (1018-1092) know as Nizam al Mülk was a famous statesman in eleventh century. He was appointed as vizier about 1063 AD and holding to the office of vizierate until his dead, he served with shill and great influence under two great Seljuki sultans, Alp Arslan and Malikshah. During his long service in office Nizam al-Mulk provided state support to expansion of what later came to be know as Nizamiya Madrasas and undersigned the important land and property regulations. Also Nizam al-Mulk carried a deci sive light against opposition forces against Abbasid Caliphate. The“Siyasat Nama”, which is the subject matter of this thesis was written by such a influential vizier. The reason for him to write such a book was the persis tent request made by Sultan Melikshah. Although the book was written in the“genre of political admonition”, it contains important information about the art of government and management in that period. Vizier Nizam al-Mulk reflects about how a state should be governed, and he tries to give advice to statesmen and gov ernments by using concrete historical examples. For this purpose, he included in his work several famous personalities. In this study, we try to compare the Siyasat Name's accounts and stories about these persons of historical import in their own period with the accounts given in other written historical sources. However, we have found out that major ity of the stories about the historical person included in Nizam al-Mulk work do not congruous with the other historical records. Nevertheless, probably in oral cir culation tradition of the period these stories did not have of much truth value for vizier Nizam al-Mulk. For, his ultimate purpose in recounting these stories was to search a historical proof for the principles outlined in his work. VI
Benzer Tezler
- نظم الحكم و الإدارة في شمال الجزيرة الفراتية الدولة المروانية إنموذجاً (380هـ - 478هـ/ 990م-1086م)
Mezopotamya'nın kuzeyindeki yönetim ve idare sistemine model olarak Mervani Devleti (380-478 HJ/990-1086M) / The governance and administration systems in Mesopotamia the Marwanid State as a model (380-478 /990-1086)
BEHEŞTİ GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Arapça
2024
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NARJES KADRO
- XVIII. yüzyıl Osmanlı siyasi ve sosyal örgüsünde bir devlet adamı biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)
Biography of a state man in the 18th century Ottoman political and social context: Hekimoglu Ali Pasha (1689-1758)
MEHMET YILMAZ AKBULUT
Doktora
Türkçe
2020
Biyografiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ
- Kemâl Ahmed Dede'nin Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ adlı mesnevisi (Menâkıbü'l-Ârifîn silsilesinin manzum halkası)
Kemâl Ahmed Dede's verse narrative Tercüme-i Menâkıb-ı Mevlânâ (A verse version in the Menâkıbü'l-Ârifîn tradition)
BETÜL SİNAN NİZAM
Doktora
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. GÜNAY KUT
- İbn Cemaa'nın savaş hukukuyla ilgili görüşleri ve Tecnidü'l-Ecnad adlı eserinin tahkik ve tahlili
Ibn Jamāʿa's views on law of war and tahqīq and analysis of his work Tajnīd al-'Ajnād
MUHAMMET SAĞLIK
Doktora
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNTEHA MAŞALI