Geri Dön

Görme yetersizliği olan sosyal bilgiler öğretmenlerinin ders kitaplarındaki görseller için geliştirilen sesli betimlemelere yönelik görüşleri: Bir eylem araştırması

Views of social studies teachers with visual impairment towards audio descriptions developed for visuals in textbooks: An action research

  1. Tez No: 891275
  2. Yazar: BİRNUR TOKAÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GENÇ OSMAN İLHAN, DR. MEHMET AKİF CİHAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 238

Özet

Bilgiye erişim özel gereksinimli bireyler için her zaman büyük önem arz etmektedir. Ders kitaplarında yer alan ve kendi başına bir anlam taşıyan grafik, tablo ve resim gibi görsellere erişim görme yetersizliği olan sosyal bilgiler öğretmenleri için çoğu zaman bir sorun teşkil edebilmektedir. Millî Eğitim Bakanlığı bu ihtiyacı karşılamak için her sene görme yetersizliği olan öğretmenlere talepleri doğrultusunda ders kitaplarını kabartma baskı formatında ulaştırmaktadır. Bu çalışmada ders kitaplarındaki görsel içeriklere görme yetersizliği olan öğretmenlerin erişimi konusunda farklı bir teknik olarak sesli betimlemenin kullanımı ele alınmıştır. Nitel eylem araştırması olarak tasarlanan araştırmada görme yetersizliği olan sekiz sosyal bilgiler öğretmeniyle yürütülen ön görüşmeler ışığında sesli betimlemeye dair beklentiler belirlenmiş, akabinde hazırlanan örnek sesli betimlemeler öğretmenlerin kullanımına sunulmuş ve sonrasında etkileri hakkında görüşleri alınmıştır. Elde edilen bulgular ışığında sesli betimlemenin nasıl yapılması gerektiği konusunda bazı kriterler ortaya çıkmıştır. Örneğin betimlemelerde sade anlatıma, kurallı cümleler kurmaya ve vurgu/tonlamaya dikkat edilmesi gerektiği katılımcılar tarafından dile getirilmiştir. Öte yandan betimlemede bazı terimlerin kullanımının gereksiz olabileceği, görselle öğrenciye aktarılmak istenilen bilginin kazanımı destekleyici şekilde nesnel ifadelerle aktarılmasının faydalı olabileceği vurgulanmıştır. Ayrıca görselin kitap sayfasının neresinde yer aldığı ve görsele ait başlık ve açıklamanın da betimleme ile verilmesi gerektiği öne çıkan hususlardandır. Sesli betimlemenin öğretmenlere hem ses dosyası hem de dijital metin olarak verilmesinin kullanışlılık açısından faydalı olacağı kanaati ön plana çıkmıştır. Son olarak öğretmenler görsel içeriklere alternatif olarak erişim sağlamayı amaçlayan sesli betimlemeyi uygulamaları sonrası faydalı bulmuş ve bu durumun kendilerine daha fazla öz güven ve sınıf hakimiyeti sağladığını dile getirmişlerdir. Yürütülen bu çalışma ışığında söylenebilir ki özel gereksinimli bireylerin bilgiye erişimini çeşitlendirmek adına Millî Eğitim Bakanlığı görme yetersizliği olan tüm öğretmenler için ders kitaplarını sesli betimleme ile desteklemeyi düşünebilir. Öte yandan sesli betimlemenin eğitim ortamlarında kullanımı konusunda daha fazla akademik çalışma yapılması literatüre katkı sağlayacak önemli bir unsur olacaktır.

Özet (Çeviri)

Access to information is always of great importance for individuals with special needs. Accessing visuals such as graphs, tables and pictures in textbooks that have a meaning on their own can often be a problem for social studies teachers with visual impairments. In order to meet this need, the Ministry of National Education delivers textbooks to visually impaired teachers in embossed print format every year, in line with their demands. In this study, the use of audio description as a different technique for visually impaired teachers to access the visual content in textbooks is discussed. In the research designed as a qualitative action research, expectations regarding audio descriptions were determined in the light of preliminary interviews conducted with eight social studies teachers with visual impairments, then the prepared sample audio descriptions were presented to the teachers and their opinions were received about their effects. In the light of the findings, some criteria have emerged on how audio description should be done. For example, it was stated by the participants that attention should be paid to simple expression, regular sentences and stress/intonation in descriptions. On the other hand, it was emphasized that the use of some terms in the description may be unnecessary, and that it may be useful to convey the information desired to be conveyed to the student through the visual with objective expressions in a way that supports the acquisition. In addition, where the image is located on the book page and the title and description of the image should be given with description are among the prominent issues. The opinion that providing audio descriptions to teachers as both an audio file and a digital text would be beneficial in terms of usability has come to the fore. Finally, teachers found audio description, which aims to provide access to visual content as an alternative, useful after their implementation and stated that this provided them with more self-confidence and classroom dominance. In the light of this study, it can be said that in order to diversify the access to information of individuals with special needs, the Ministry of National Education may consider supporting textbooks with audio descriptions for all teachers with visual impairments. On the other hand, conducting more academic studies on the use of audio description in educational environments will be an important element that will contribute to the literature.

Benzer Tezler

  1. Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    SAMİ BALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN TUNCER

  2. Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre özel eğitim gereksinimi olan öğrencilerin, çocuk haklarının kullanımına dair görüşleri

    Opinions of social studies teachers on the use of children's rights by students withspecial education needs

    SEVDA ERDİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİBEL OĞUZ HAÇAT

  3. Çevre bilinci geliştirmede sosyal bilgiler dersinin rolüne ilişkin öğretmen görüşleri (Elazığ ili örneği)

    Teacher views concerning the role of primary education secondary stage social sciences in developing the environmental consciousness

    ESMA ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimFırat Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ESEN DURMUŞ

  4. Sosyal Bilgiler dersi öğrenme ortamlarında çoklu zekâ uygulamalarının incelenmesi

    Investigating multiple intelligence applications in learning environments of the course of Social Studies

    NURCAN ŞENER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CİHANGİR DOĞAN

  5. Sosyal bilgiler eğitiminde kullanılan ders, öğrenci çalışma ve öğretmen klavuz kitaplarındaki etkinliklerin incelenmesi

    Research of activities used for social science education in the textbook, workbook and teacher?s guide book

    ESRA TUBA ŞİRİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. YÜCEL KABAPINAR