Döviz kuru rejimleri ve Türkiye'de 2000-2022 yılları arasında uygulanan döviz kuru rejimi
Exchange rate regimes and exchange rate practice in Türkiye for the period 2000-2022
- Tez No: 892586
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ OSMAN BALKANLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonomi ve Yönetim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Döviz kuru, bir ülkenin para politikası ile ekonomik performansını doğrudan etkilediği için uluslararası ekonomide önemli bir yer tutmaktadır. Ülkeler, döviz kuru rejim tercihlerini yaparken enflasyon, finansal istikrar, dış ticaret dengesi, büyüme gibi makroekonomik faktörleri dikkate alarak hareket etmektedirler. Gelişen dünya ekonomisinde, bazı döviz kuru rejimlerinin ekonomik krizlerin önemli sebeplerinden biri olduğu düşüncesiyle, ekonomik büyüme ve uluslararası finansal istikrarı sağlamak açısından doğru döviz kuru rejimi seçiminin önemi giderek artmaktadır. Aynı zamanda, döviz kuru rejim tercihinin etkilerini daha iyi kavrayabilmek ve bu etkilerle başa çıkmak için uygun politika tedbirleri geliştirebilmek amacıyla daha fazla araştırma ve analiz yapılması gerekmektedir. Döviz kuru rejim çeşitleri ve uygulamaları, döviz kuru krizlerinin nedenlerini anlamak ve gelecekte oluşabilecek krizlerin önüne geçebilmek için ekonomi araştırmalarının en önemli kısımlarından birini oluşturmaktadır. Bu rejim tercihleri çeşitli şekillerde sınıflandırılarak ekonomik koşullar ve politika tercihleri açısından çeşitli avantaj ve dezavantajlar sunar. Ancak, ülkelerin ilan ettiği ve fiili olarak uyguladığı döviz kuru rejim biçimleri arasında farklılıklar olabilir ve bu durum döviz kuru krizlerini tetikleyebilir. Bu nedenle, döviz kuru rejimi tercihi ve uygulaması, ekonomik istikrar üzerinde etkili olan en önemli faktörlerden biridir. Örneğin, sabit kur rejimi ekonomik dengesizliklere maruz kaldığında döviz kuru krizlerine yol açabilirken, dalgalı kur rejimi ani sermaye akımlarına karşı savunmasız kalabilir. Sonuç olarak, döviz kuru rejimi tercihleri ekonomik istikrar için son derece kritik öneme sahiptir ve bu tercihlerin değerlendirilmesi büyük bir dikkat gerektirir. Bu sebeple, rejim tercihi yapılırken farklı biçimler arasındaki farklılıkların ve olası kriz tetikleyicilerin iyi anlaşılması, gelecekte oluşabilecek krizlerin önlenmesi açısından hayati önem taşır. Bu çalışmada, Türkiye'de 2000-2022 yılları arasında uygulanan döviz kuru rejimlerinin fiili etkileri incelenmiş ve bu rejimlerin ekonomik sonuçları üzerine bir inceleme sunulmuştur. Türkiye'nin odak noktasına alındığı bu araştırmada, Şubat 2001 krizi sonrası benimsenen dalgalı döviz kuru rejiminin, önceki dönemlerde uygulanan yönetimli dalgalı ve sürünen bant rejimlerine göre daha fazla büyümeye katkı sağladığı görülmüştür. Ancak, dalgalı kur rejiminin devam ettiği sonraki dönemlerde, özellikle 2018'den sonra uygulanan yanlış politikaların etkisiyle Türkiye için döviz kuru krizlerinin kaçınılmaz olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The exchange rate holds an important position in the international economy as it directly affects a country's monetary policy and economic performance. When determining their exchange rate regime preferences, countries consider macroeconomic factors such as inflation, financial stability, trade balance, and growth. In the developing world economy, with the belief that certain exchange rate regimes are among the major factors contributing to economic crises, choosing the right exchange rate regime is increasingly important for economic growth and ensuring international financial stability. However, further research and analysis are required to better understand the impact of exchange rate regime choice and to implement appropriate policy measures to address these impacts. The types and applications of exchange rate regimes constitute one of the most important focal points of economic research in order to understand the reasons behind exchange rate crises and to prevent potential crises in the future. These regime preferences, classified in various ways, offer various advantages and disadvantages in terms of economic conditions and policy choices. However, differences may arise between the exchange rate regime forms declared and effectively implemented by countries, which can trigger exchange rate crises. Therefore, the choice and implementation of exchange rate regimes are one of the most significant factors affecting economic stability. For instance, while a fixed exchange rate regime may lead to exchange rate crises when exposed to economic imbalances, a floating exchange rate regime may be vulnerable to sudden capital inflows. Consequently, exchange rate regime preferences are crucial for economic stability and require careful consideration. Hence, understanding the differences between various forms of regimes and potential crisis triggers is vital in preventing future crises when making regime choices. In this study, the actual effects of exchange rate regimes implemented in Turkey between 2000 and 2022 have been examined, and an analysis of the economic consequences of these regimes has been presented. In this research, focusing on Turkey, has shown that the floating exchange rate regime adopted after the February 2001 crisis contributed more to growth compared to the managed float and crawling peg regimes implemented in previous periods. However, it has been determined that, in the subsequent periods where the floating exchange rate regime continued, particularly after 2018, due to the impact of misguided policies, exchange rate crises became inevitable for Turkey.
Benzer Tezler
- Öncü göstergelerle finansal krizlerin tahmin edilebilirliği: Türkiye örneği
Predictionability of financial crises with leading indicators: The case of Turkey
MERVE VELİCİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisadi Gelişme ve Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ KABLAMACI
- Döviz kuru rejimleri ve kur savaşları: Türkiye ile seçilmiş ülke karşılaştırmaları
The regimes of foreign exchange rates and the wars as regards the exchance rates: Comparisons of Turkey with the given countries
BURCU COŞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiManisa Celal Bayar Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ECE DEMİRAY EROL
- Türkiye'de uygulanan döviz kuru politikaları ve bu politikaların 2001 şubat krizine etkileri (1995-2006)
Effects of the exchange rate politicies applied in Turkey on the economical crisis of february-2001 (1995-2006)
HAMZA GÖÇER
- Exchange rate depreciation in Turkey in the spotlight of crisis
Türkiye'de krizler ışığında döviz kuru devalüsyonu
ENVER SAİT KURTARAN
- Türkiye'de döviz kuru ve nispi fiyat değişkenliği: Doğrusal ve doğrusal olmayan zaman serileri analizi
Exchange rate and relative price variability: Linear and nonlinear time series analysis in Turkey
TAYFUR BAYAT
