Ali Şir Nevâyî'nin Gazeliyat Divanı (inceleme-metin-dizin
Gazeliyat Divan of Ali Shir Navâyî (review-text-index)
- Tez No: 894114
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SAIDBEK BOLTABAYEV
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Ali Şir Nevâyî, Divan, Çağatay Türkçesi, Gazel, Sultan Ali Meşhedî, Hazayinü'l-Maanî, Ali Shir Navâyî, Divan, Chaghatai Turkish, Ghazal, Sultan Ali Mashhadî, Khazayinu'l-Maanî
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 905
Özet
Türk diliyle en çok şiir yazan şairlerden biri olan Ali Şir Nevâyî Türk diline eşsiz hizmetler yapmıştır. Şiirleri halk arasında beğenilerek okunmuş, divanları elden ele dolaşmıştır. Buna rağmen genç yaşlarında şiirlerini bir araya getirerek bizzat kendisi divan tertip etmeden önce sevenleri tarafından kitap hâline getirilmiştir. İlk Divan adı verilen bu kitap Sultan Ali Meşhedî tarafından istinsah edilmiştir. Döneminin en önde gelen hattatlarından biri olan Sultan Ali Meşhedî, Herat'ta Hüseyin Baykara'nın sarayında Çağatay Türkçesi ve Farsça istinsahlar yapmıştır. Bu istinsahlar arasında Ali Şir Nevâyî'nin divanları epey bir yekûn tutmaktadır. Meşhedî'nin istinsahları arasında Nevâyî'nin sadece gazellerinden oluşan bir kitap bulunmaktadır. Bilim dünyasında Gazeliyat Divanı olarak isimlendirilen bu nüsha 1492-1493 yılında Herat'ta istinsah edilmiştir. Tez çalışmasına konu olan Gazeliyat Divanı Özbekistan Bilimler Akademisi Ebu Reyhan Birunî Şarkşinaslık Enstitüsü Kütüphanesi'nde 790 numara ile muhafaza edilmektedir. Tezin ilk bölümünde Ali Şir Nevâyî'nin Türkçe divanları ve Gazeliyat Divanı hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise Gazeliyat Divanı üzerinde inceleme yer almaktadır. Burada özellikle gazellerin Türkiye'de yayımlanan Hazayinü'l-Maanî külliyatındaki divan yayınlarıyla bazı mukayeseleri yapılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde ise 102 varaktan oluşan eserin transkripsiyonlu metni yer almaktadır. Gazellerin diğer divan yayınlarındaki farklılıkları dipnotta gösterilmiştir. Dördüncü bölüm eser üzerinde hazırlanan dizin-sözlükten ibarettir.
Özet (Çeviri)
Ali Shir Navâyî, one of the poets who wrote the most poems in the Turkish language, made unique services to the Turkish language. His poems were read with admiration by the public, and his divans were passed from hand to hand. Despite this, he collected his poems in his youth and compiled them into a book by his fans before organizing a divan himself. This book, called the İlk Divan, was copied by Sultan Ali Mashhadî. Sultan Ali Mashhadî, one of the most prominent calligraphers of his period, made copies of Chaghatai Turkish and Persian in the palace of Husayn Bayqara in Herat. Among these copies, Ali Shir Navâyî's divans are the most numerous. Among Mashhadî's copies, there is a book consisting only of Navâyî's ghazals. This copy, called Ghazaliyat Divan in the scientific world, was copied in Herat in 1492-1493. The Ghazaliyat Divan, which is the subject of the thesis study, is preserved in the Uzbekistan Academy of Sciences Abu Rayhan Birunî Oriental Studies Institute Library under number 790. In the first part of the thesis, general information is given about Ali Shir Navâyî's Turkish divans and Ghazaliyat Divan. In the second chapter, there is an examination of the Ghazaliyat Divan. Here, some comparisons have been made, especially between the ghazals and the divan publications in the Khazayinu'l-Maanî collection published in Turkey. In the third part of the thesis, the transcribed text of the work consisting of 102 foils is included. Differences of ghazals from other divan publications are shown in the footnote. The fourth chapter consists of the index-dictionary prepared on the work.
Benzer Tezler
- Ali Şir Nevayi'nin Mahbubu'l-Kulub ve Muhakimetü'l-Lugateyn adlı eserlerinde fiilimsiler
Verbal and gerundial forms in Ali Sir Nevayi's Mahbubu'l Kulub and Muhakimetü'l-Lugateyn
NERMİN DEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Ali Şir Nevayi'nin Garaibü's-Sıgarı'nda insan
Human in Ali Şir Nevayi's Garaibü's-Sigar
ESMA ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN SOLMAZ
- Ali Şîr Nevâyî'nin dîvânlarında insan görünümleri
Human figures from the dîvâns of ali shir nevâ'î
ALPER GÜNAYDIN
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL AKSU
- Ali Şir Nevayi'nin kelâmî görüşleri-Hamse adlı eseri örneği-
Teological opinions of Ali Shir-i̇ Newayi-The sample of Hamse book-
SYED ARİF AHMADOGLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ALTINTAŞ
- Ali Şir Nevayi'nin Farsça Divan'ında ve Gara'ibü's-Sıgar adlı divanında bulunan rubâîlerinin mukayesesi
Comparison of the rubaiyat of Ali Şir Nevayi in his Persian diwan and Garaibüs Sıgar diwan
ALİCAN GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET KARAKÖSE