Geri Dön

Sürdürülebilir yaşama ilişkin hukuki yaklaşımlar ekseninde ekosistem(in) hakkı

The right of the ecosystem on the context of legal approaches about sustainable life

PDF İndir

  1. Tez No: 894152
  2. Yazar: ÖYKÜ SENA ÖMEROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADİL ŞAHİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trabzon Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 139

Özet

Çevre bilimi, çevre felaketleri ve aşırı ısınmanın sebeplerini araştırarak bu problemlerin ortadan kaldırılması için çalışmaktadır. Küresel ısınma, bilim insanları tarafından en büyük tehlike olarak görülmüş, bu ısınmanın iklim değişikliğiyle birlikte dünyanın sonunu getirebileceğinden bahsedilmiştir. Küresel ısınmayı azaltmak ve hatta bu ısınmaya engel olmak için ciddi tedbirler alınması gerektiği de vurgulanmıştır. Kamuoyuna da yansıyan sürdürülebilirlik kavramı, küresel ısınmanın ve etkilerinin bertaraf edilmesi için geliştirilmiştir. Sürdürülebilir bir yaşam ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması, şimdiki neslin elinde bulunan doğal kaynakların aynı haliyle gelecek nesillere aktarılabilmesi anlamına gelmektedir. Böylece ısınmanın ve iklim değişikliğinin dünyayı sürükleyeceği felaketlerden kaçınılmış olunacaktır. Sürdürülebilir bir yaşam ve kalkınma için tüm kişi ve kurumların, tüm disiplinlerin bir araya gelmesi gerekmektedir. Sürdürülebilirliğe ilişkin disiplinler arası çalışmalar yapılmasının sebebi de budur. Diğer tüm disiplinler gibi hukuk alanında da bu konuda çalışmalar yapılmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerinin belirlendiği ve devletlere bu doğrultuda kimi ödevlerin verildiği uluslararası sözleşmeler Birleşmiş Milletler başta olmak üzere birçok uluslararası ve bölgesel örgüt tarafından düzenlenmektedir. Ulusal anlamda da yasal düzenlemeler ve anayasa değişiklikleri ile sürdürülebilir kalkınma hedeflerini gerçekleştirmek için adım atılmaktadır. Sürdürülebilir kalkınmaya ilişkin bu düzenlemeler ve çevre hakkı olarak bilinen bir insan hakkının genel olarak kabulü konuya ilişkin takdire değer bir adım olsa da bunlar, ekosistemin gerçek anlamda korunmasını sağlayamamaktadır. Zira bu düzenlemeler, temeline insanı almaktadır. Gerçek bir çevre bilinci ile çevrenin koruma altına alındığının vurgulanması gerekmektedir. Bir kısım hukukçular tarafından ortaya atılan ekosistem(in) hakkı kavramı, bahsi geçen düzenlemelerdeki eksikliği gidermeyi amaçlamaktadır. Ekosistem(in) hakkı, üçüncü kuşak haklardan, yakın tarihte ortaya çıkmış bir haktır. Bu sebeple hâlen kapsamı ve niteliklerine ilişkin tartışmalar yapılmaktadır. Kimi hukuk felsefecileri bu hakkın, ekosistemin kendisine tanınan bir hak olduğunu ifade etmekte, hakkın öznesini ekosistemin kendisi yapmaktadırlar. Bu teori, şimdilik insan hakları hukukunda tartışma aşamasındadır. Fakat sözü edilen bu bakış açısı, ekosistemin korunmasında faydası olabileceği düşünüldüğünden inceleme konusu yapılabilecektir. Bir insan hakkı olarak ekosistem(in) hakkı ise her insanın ekosistemin her bir canlısı üzerinde hak sahibi olduğu fikrinden doğmaktadır. Çevre hakkı gibi insanın somut menfaatini arayan hakların aksine, kişilere, ekosisteme yapılan her bir müdahaleye ilişkin hak talebinde bulunma fırsatı sunmaktadır. Bu hak, çok boyutlu bir hak olup farklı düzenlemelerde farklı şekilde kaleme alınabilmektedir. Henüz yerleşik olmasa da kimi anayasalarda ve yasal düzenlemelerde ekosistem(in) hakkına benzer haklara rastlanmaktadır. Bunlar farklı isimlerle anılsa da fikir olarak aynı konuya karşılık gelmektedir. Fakat bu hak düzenlemeleri yanında yargı organlarının konuya bakışı da incelenmelidir. Zira yargı kararları, bu hakların uygulanışına ışık tutmaktadır. Yargısal örneklerde ekosistem(in) hakkı çeşitli şekillerde değerlendirme konusu yapılabilmektedir. Devleti, ekosistemin koruyucusu haline getiren parens patriae doktrini bu yaklaşımlardan biridir. Kamunun, ekosistemin korunmasına karşı devleti emanetçi bir konumda görmesi ve ihlal durumunda devleti sorumlu tutabilmesi de kamu güveni doktrininin ortaya koyduğu fikirdir. Bu hakkın uygulanışına ilişkin Birleşmiş Milletlerce kabul edilen Aarhus Sözleşmesi de insanların bu hakkı kullanabilmesi için bilgi erişimini, karar alım süreçlerine katılımını, yargıya başvurma yollarını düzenleme altına almaktadır. Yargı organları, bu doktrinler ve yaklaşımlara atıfta bulunarak karara varmaktadır. Özellikle bir insan hakları mahkemesi olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin konuya yaklaşımı önemlidir. AİHS, oldukça yeni tarihli kararlarında bu hakka ilişkin değerlendirmeler yapmaktadır. Özellikle yargı yetkisi ve mağdur statüsü üzerinden ekosistem(in) hakkını değerlendiren AİHM, farklı sonuçlara ulaşmaktadır. Düzenleme ve uygulamalar, sürdürülebilir yaşamın temini açısından bir umut vaat etse de bunlar arasında henüz bir birlik olmaması, ekosistem(in) hakkının tam anlamıyla korunmasına engel teşkil etmektedir. Devletler ve tüm kişi ve kurumların ekosistemin korunması konusunda iş birliği içerisinde olması ve uygulama birliğinin sağlanması ile küresel amaca ulaşılabilecektir.

Özet (Çeviri)

Environmental science works to eliminate some problems such as environmental disasters and overhating by investigating the causes of them. Global warming has been seen by scientists as the biggest danger to the world, and it has been mentioned that this overheating could bring the end of the world along with climate change. It was also emphasized that serious measures should be taken to reduce global warming and even to prevent this warming. The concept of sustainability, which is also reflected in the public opinion, has been developed to eliminate global warming and its effects. Ensuring a sustainable life and sustainable development means that the natural resources held by the current generation can be transferred to future generations in the same way. Thus, the disasters that overheating and climate change will drag the world will be avoided. For a sustainable life and development, it is a necessity for all people and institutions, all disciplines to come together. This is the reason why interdisciplinary studies on sustainability are carried out. Like all other disciplines, studies are being conducted in this regard in the field of law. International conventions, in which sustainable development goals are determined and some tasks are assigned to states in this direction, are organized by many international and regional organizations, especially the United Nations. In the national sense, steps are also being taken to achieve the sustainable development goals through legal regulations and constitutional amendments. Although these regulations on sustainable development and the general acceptance of a human right known as the right to the environment are an admirable step on this issue, they cannot ensure the true protection of the ecosystem. Because these regulations take people as their basis. It should be emphasized that the environment is protected with a real environmental awareness. The concept of the right of the ecosystem, put forward by some legits, aims to eliminate the deficiency in the mentioned regulations. The right of the ecosystem is a right that has emerged from the rights of the third generation in recent history. For this reason, discussions are still being held regarding its scope and qualifications. Some legal philosophers state that this right is a right granted to the ecosystem itself, and they make the subject of the right the ecosystem itself. This theory is currently only under discussion because it does not comply with human rights law. But since it is thought that it may be useful in protecting the ecosystem, the subject of investigation may be made. The right of the ecosystem as a human right arises from the idea that every human being has a right over every living creature of the ecosystem. In contrast to individualistic rights such as the right to the environment, it offers individuals the opportunity to make a claim for each intervention in the ecosystem. This right is a multidimensional right and can be written in different ways in different regulations. Although it is not yet established, there are rights similar to the right of the ecosystem in some constitutions and legal regulations. Although they are called by different names, they correspond to the same topic as an idea. However, in addition to these rights regulations, the judicial organs' view of the issue should also be examined. Because judicial decisions shed light on the implementation of these rights. In judicial examples, the right of the ecosystem can be evaluated in various ways. The doctrine of parens patriae, which makes the state the protector of the ecosystem, is one of these approaches. The idea that the public sees the state as a trustee against the protection of the ecosystem and can hold the state responsible in case of violation is also the idea put forward by the doctrine of public trust. The Aarhus Convention on the implementation of this right, adopted by the United Nations, also regulates access to information, participation in decision-making processes, and ways of applying to the judiciary in order for people to exercise this right. Judicial bodies reach decisions with reference to these doctrines and approaches. In particular, the approach of the European Court of Human Rights, a human rights court, to the issue is important. The ECHR evaluates this right in its fairly recent decisions. The ECHR, which evaluates the right of the ecosystem, especially through jurisdiction and victim status, reaches different conclusions. Regulations and practices, although promising in terms of the provision of sustainable life, the lack of unity between them yet constitutes an obstacle to the full protection of the right of the ecosystem. With the cooperation of states and all individuals and institutions on this issue and ensuring unity of implementation, the global goal will be achieved.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    781767

    Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace

    Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı

    ALİ CENK KESKİN

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2009

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JEAN MARC SOREL

    PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM

  2. Tez No

    819345

    Rights of future generation: Right to environment and access to natural resources

    Gelecek nesillerin hakları: Çevre hakkı ve doğal kaynaklara erişim

    AFRA TEREN GÜRLÜLER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DEMİRHAN BURAK ÇELİK

  3. Tez No

    421292

    Sosyal politikalarda yeni yaklaşım, yöntem ve kentsel uygulamaların geliştirilmesi: Bir sosyal inovasyon örneği olarak 'Şeker hayat'

    Development of new approach, method and urban practices in social policies: 'Seker hayat' as a social innovation case study

    AYSU UZSAYILIR KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Sosyal Hizmetlerİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜZİN BAYCAN

  4. Tez No

    515202

    Humanitarian assistance policies of the European Union towards syrian refugees in Turkey

    Avrupa Birliği'nin Türkiye'deki Suriyeli mültecilere yönelik insani yardım politikaları

    CANSU ÇELİKER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAŞAK KALE LACK

  5. Tez No

    760717

    Kültürel mirasın sürdürülebilir korunmasında turizm etkilerinin Yedikule Kültür Rotası örneği üzerinden değerlendirilmesi

    An evaluation of the effects of tourism on sustainable preservation of the cultural heritage through a case study of Yedikule Cultural Route

    FATMA ESRA TORAMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MİNE ESMER

Geri Dön