Erkilet Fay Zonu'nun paleosismolojik ve morfotektonik özellikleri (Kayseri, Orta Anadolu-Türkiye)
Paleoseismological and morphotectonical characteristics of Erkilet Fault Zone (Kayseri, Central Anatolia - Türkiye)
- Tez No: 894643
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSNÜ SERDAR AKYÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Türkiye'nin aktif tektoniği, çarpışmalı kıta içi yakınsama ve tektonik kaçışa (escape) bağlı deformasyonun tezahürü olarak tanımlanmaktadır. Pliyosen başlangıcında sıkışmalı tektonik rejimin yerini kaçış tektonizması almıştır. Kaçış tektonizması olarak adlandırılan batıya doğru hareketin bir sonucu olarak, KAFZ ve DAFZ tarafından sınırlandırılan Orta Anadolu'da, tektonik yapılar farklı yönlerde konumlanmıştır. KDGB ya da KB-GD gidişli doğrultu atımlı ve oblik faylar, KAFZ ve DAFZ'dan ayrılan ve Orta Anadolu'yu kuzey ve doğudan sınırlayan fay zonları bulunmaktadır. Orta Anadolu Ova Bölgesi'nin en önemli tektonik bileşenlerinden olan Orta Anadolu Fay Zonu (OAFZ); Sivas'ın güneyinden başlayarak Pozantı'ya (Adana) kadar devam eden, yaklaşık 380 km uzunluğunda, sol-yanal doğrultu atımlı aktif bir kıta içi fay zonudur. Sivas güneyi ile Kayseri arasında K600 -700D gidişli olan OAFZ, Kayseri civarında sola büklüm yaparak K200D doğrultusunda güneye devam eder. Büklüm alanında karmaşık bir yapı kazanan fay zonunun Kayseri il merkezi kuzeyinde yer alan ve oblik (sol yanal normal) fay özelliği gösteren kesimi Erkilet Fay Zonu (EFZ) olarak bilinir. 2-8 km uzunluğunda kademeli ve basamaklı fay parçalarından oluşan zonun uzunluğu 50 km, doğrultusu K500 -600D'dur. Bu tez çalışması Erkilet Fay Zonu'nun paleosismolojik, morfotektonik çalışmalar ışığında depremsellik özelliklerinin belirlenmesi amacı ile hazırlanmıştır. Aletsel dönem kayıtlarına göre EFZ ve yakınında 5 büyüklüğüne kadar depremler meydana gelmiştir. Tarihsel kayıtlar incelendiğinde ise Kayseri ve çevresinde MS 1205, 1335, 1717 ve 1835 yıllarında meydana gelen yıkıcı depremler dikkati çeker. EFZ'nin Geç Kuvaterner dönemdeki sismik aktivitesini öğrenebilmek için 3 farklı alanda 4 adet hendek açılarak paleosismolojik çalışmalar yapılmıştır. Hendeklerde en az iki deprem izi tespit edilmiştir. Bu veriler, EFZ'nin tarihsel dönemde yüzey kırığı oluşturacak büyüklükte deprem ürettiğine işaret etmektedir. Tarihsel depremleri yaşlandırmak amacıyla çökel seviyelerinden 14C ve OSL (Optically Stimulated Luminescence-Optik Uyarımlı Işınım) örnekleri alınmıştır. Paleosismolojik incelemelerde, 14C yaşlandırma sonuçlarından elde edilen verilere göre; Bedir hendeği çalışmasında fay kolunun kestiği çökellerden alınan örneklerin yaşlandırma sonuçları yaklaşık olarak günümüzden 10000 yıl öncesini işaret etmektedir. Deprem seviyesini örten birimden alınan örneğin yaşlandırma tarihi ise yaklaşık olarak günümüzden 5300 yıl öncesidir. Kızık hendeğinde üç adet deprem seviyesi belirlenmiş, bölgede sondan bir önceki sismik aktiviteyi işaret eden 2. olay seviyesinden alınan örneklere yapılan radyokarbon analizleri neticesinde, sondan bir önceki depremin günümüzden önce 5800 ile 2200 yaş aralığında meydana geldiği sonucuna varılmıştır. Morfometrik incelemelerde, drenaj havzaları belirlenmiş ve havzalara hipsometrik eğri, hipsometrik integral değerleri (HI), Transverse Topoğrafik Simetri Faktörü (TFaktör), Havza Asimetrisi (AF) uygulanmış ve sayısal verilere dayalı olarak deformasyon etkisi yorumlanmıştır. Yapılan çalışmanın neticesinde EFZ'nin Orta Anadolu Fay Zonu'nun normal bileşenli sol yanal atımlı (oblik) ve hareket hızı yavaş olan aktif bir fay zonu olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Türkiye's active tectonics is defined as the result of collisional intra-continental convergence and deformation due to tectonic escape. At the beginning of the Pliocene, the compressional tectonic regime was replaced by escape tectonism. As a result of the westward movement, tectonic structures are located in different directions in Central Anatolia, which is bounded by the NAFZ and the EAFZ. There are NE-SW or NWSE trending strike-slip and oblique faults or fault zones separating from the NAFZ and EAFZ and limiting Central Anatolia from the north and east. The Central Anatolian Fault Zone (OAFZ), which is one of the most important tectonic components of the Central Anatolian Ova Province; it is an active intracontinental fault zone with a leftlateral strike-slip, approximately 380 km long, starting from the south of Sivas and continuing to Pozantı (Adana). The OAFZ, which is trending N600 -700E between the south of Sivas and Kayseri, bends to the left around Kayseri and continues south in the direction of N200E. The part of the fault zone known as the Erkilet Fault Zone (EFZ), which has a complex structure in the bending area, is located in the north of Kayseri city center and has oblique (left lateral normal) fault characteristics. The length of the zone, which consists of 2-8 km long en echelon and stepped fault segments, is 50 km and its strike is N500 -600E. This thesis study was prepared with the aim of determining the seismic characteristics of the Erkilet Fault in the light of paleoseismological and morphotectonic studies. According to the instrumental records, earthquakes up to magnitude 5 have occurred in EFZ and its vicinity. When historical records are examined, destructive earthquakes that occurred in Kayseri and its surroundings in 1205, 1335, 1717 and 1835 draw attention. In order to learn the seismic activity of the EFZ in the Late Quaternary period, paleoseismological studies were carried out by digging 4 trenches in 3 different areas. At least two earthquake traces were detected in the trenches. These data indicate that the EFZ produced earthquakes large enough to cause surface rupture in the historical period. C-14 and OSL (Optically Stimulated Luminescence) samples were taken from the sediment levels in order to age historical earthquakes. In paleoseismological studies, according to the data obtained from the C14 aging results; the dating results of the samples taken from the sediments cut by the fault in the Bedir Trench study indicate approximately 10000 years ago from today. The aging date of the sample taken from the sediment covering the earthquake trail is approximately 5300 years ago. Three earthquake levels were determined in the Kızık Trench, and as a result of the radiocarbon analyzes made on the samples taken from the 2nd event level, which indicates the penultimate seismic activity in the region, it was concluded that the penultimate earthquake occurred between 5800 and 2200 years before today. In morphometric studies, drainage basins were determined and hypsometric curve, hypsometric integral values (HI), Transverse Topographic Symmetry Factor (T-Factor), Basin Asymmetry (AF) were applied to the basins and the deformation effect was interpreted based on numerical data. As a result of the study, it was determined that the EFZ Central Anatolian Fault Zone is an active fault zone with normal component, left lateral slip (oblique) and has slow slip rate.
Benzer Tezler
- Kayseri yöresinin (Mimarsinan-Yazır arası) jeolojisi ve depremselliği
The Geology and earthquake risk analysis of Mimarsinan-Yazır region (Kayseri)
FATMA DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNER ÜNALAN
- Erkilet Taşhan Mahallesi (Kocasinan\Kayseri) heyelanının coğrafi analizi
Geographic analysis of Erkilet Taşhan neighborhood (Kocasinan\Kayseri) landslides
MEHMET ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAMER ÖZLÜ
- Müzelerde aydınlatma kriterleri bağlamında mekânsal algının irdelenmesi
Examination of spatial perception in the context of lighting criteria in museums
SEDA ERKİLET
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonBaşkent Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIZA FATİH MENDİLCİOĞLU
- Yenidoğan servisinde yatan hastalarda sepsis değerlendirmesinde yeni nesil biyobelirteç presepsinin rolü ve mevcut biyobelirteçlerle karşılaştırılması
The role of the new generation of biomarker preceps in the assessment of sepsis in the neonated service and the comparison with current biomarkers
MERVE ERKİLET
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ADNAN ÖZTÜRK
- Hidrostatik pompa ve motor performansının teorik ve deneysel analizi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA ERKİLET