Özelleştirmenin endüstri ilişkilerine etkisi: İstanbul Deniz Otobüsleri A.Ş. (İDO) çalışanlarının algısına yönelik bir araştırma
The impact of privatization on industrial relations: A study on the perception of employees at Istanbul Sea Buses INC. (IDO)
- Tez No: 894697
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT MURAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Özelleştirme, özellikle son kırk yıldır tüm dünyada ve ülkemizde kamuoyunda tartışılan popüler konulardan biridir. Dünya, yirminci yüzyılın son çeyreğinde ve yirmi birinci yüzyılın ilk yirmi yılında çok hızlı ekonomik, sosyal ve politik değişimler yaşadı. Üçüncü dalga ve ardından endüstri 4.0'ın getirdiği sosyal ve ekonomik değişimler bir yandan devam ederken, yirminci yüzyılın sonlarında komünizmin çöküşü ve neo-liberalizmin güçlenmesi de önemli değişimleri beraberinde getirmiştir. Bu muazzam dönüşümle birlikte devletin ekonomik yaşamdaki rolünün en aza indirilmesi ve kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesi tartışmaları başladı. Özelleştirmenin temel amacı, devleti ekonomideki ticari faaliyetlerden uzaklaştırmaya çalışmak ve bu doğrultuda finansal piyasaya gitmeyen iç ve dış tasarrufları etkileyecek cari kaynaklar yaratmak ve böylece halkın fon talebi nedeniyle, daralan piyasa üzerindeki olumsuz baskıyı önlemektir. Öte yandan özelleştirme uygulamaları dünyada ve Türkiye'de sonuçları açısından hala tartışılmaktadır. Bu araştırmanın konusu olan İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (İDO), İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 1988 yılında kurulmuştur. İstanbul'un Marmara Denizi'ndeki uzak noktalara deniz bağlantısını sağlayan, vapur ve deniz otobüsleriyle şehir içi ve şehirlerarası deniz taşımacılığında uzmanlaşmış olan İDO, 2011 yılında 861 milyon dolar karşılığında 30 yıllık bir süre için "Tepe-Akfen-Souter-Sera Ortak Girişim Grubu'na devredilmiştir. Araştırma, İDO özelleştirmesinin şirketteki endüstriyel ilişkiler üzerindeki etkisini incelemektedir. Araştırmaya özelleştirme öncesi istihdam edilen 213 kişi ve özelleştirme sonrası istihdam edilen 272 kişi olmak üzere toplam 485 kişi katılmıştır. Söz konusu personelin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları analiz edilmiş ve özelleştirmeye ilişkin bakışın sendikalı, eğitimli, kadrolu ve beyaz yakalı çalışanlar arasında alt işveren, sendikasız ve az eğitimli çalışanlara göre daha olumlu olduğu, özelleştirmenin etkileri açısından benzer profillerde benzer görüşlerin temsil edildiği anlaşılmıştır. Bu görece savunmasız grupların niteliklerinin hem yasal hem de eğitimsel araçlar vb. yoluyla artırılmasının endüstriyel ilişkiler üzerinde de olumlu etki yaratacağı değerlendirilmiştir. Özelleştirmenin genel bir politika içerisinde uygulanmasının sadece kamuya gelir sağlamak gibi kısa vadeli bir düşünceye hizmet etmemesi gerektiği, bu gibi durumlarda İDO örneğinde olduğu gibi istihdamın azaldığı ve hem özelleştirmeye ilişkin bakış açısının hem de endüstri ilişkilerinin bu süreçten olumsuz etkilendiği belirlenmiştir. Bu süreçte alt işveren çalışanlarının sendikalı ve kadrolu personele göre bazı haklarının korunmasının da iş barışına katkı sağlayacağı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Privatization is one of the popular topics discussed in the public opinion, especially in the last forty years, all over the world and in our country. The world experienced very rapid economic, social and political changes in the last quarter of the twentieth century and the first two decades of the twenty-first century. While the social and economic changes brought by the third wave and then industry 4.0 continued on the one hand, the collapse of communism and the strengthening of neo-liberalism at the end of the twentieth century also brought important changes. With this tremendous transformation, discussions began on minimizing the role of the state in economic life and privatization of public economic enterprises. The main purpose of privatization is to try to distance the state from commercial activities in the economy and, in this direction, to create current resources that will affect domestic and foreign savings that do not go to the financial market, and thus to prevent the negative pressure on the market that has shrunk due to the public's demand for funds. On the other hand, privatization practices are still being discussed in terms of their results in the world and in Turkey. The subject of this research is Istanbul Sea Buses Industry and Trade Inc. (IDO), established in 1988 by the Istanbul Metropolitan Municipality, provides Istanbul's sea connection to distant points in the Marmara Sea, and specializes in intra-city and intercity sea transportation with its ferries and sea buses. In 2011, IDO was transferred to the“Tepe-Akfen-Souter-Sera Joint Venture Group”for a period of 30 years for 861 million dollars. The research examines the impact of IDO privatization on industrial relations in the company. A total of 485 people participated in the research, 213 of whom were employed before privatization and 272 of whom were employed after privatization. The results of the research conducted with the participation of the personnel in question were analyzed and it was understood that the view on privatization was more positive among unionized, educated, permanent and white-collar employees than among subcontractors, non-unionized and less educated employees, and that similar views were represented in similar profiles in terms of the effects of privatization. It has been assessed that increasing the qualifications of these relatively vulnerable groups through both legal and educational tools etc. will also have a positive impact on industrial relations. It has been determined that the implementation of privatization within a general policy should not serve only a short-term thought to provide income to the public, and in such cases, as in the example of İDO, employment decreases and both the perspective on privatization and industrial relations are negatively affected by this process. It has also been observed that protecting some rights of subcontractor employees compared to unionized and permanent personnel in this process will contribute to labor peace.
Benzer Tezler
- Gelişmekte olan ülkelerde özelleştirme uygulamalarının istihdam üzerine etkileri: Bangladeş, Nijerya, Arjantin ve Türkiye örnekleri
Effects of privatization practices on employment in developing countries and the cases of Bangladesh, Nigeria, Argentina and Turkey
NURİYE SEZER
Doktora
Türkçe
2013
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT MURAT
- Mass customization of architecture
Mimarlıkta kitlesel özelleştirme
EFE GÖZEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARDA İNCEOĞLU
- Çalışanlar açısından özelleştirme-sendikalaşma ilişkisi
The Relationship between privitization-unionization from the aspect of employees
HÜLYA (DEMİRALP) AFŞİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiDOÇ.DR. NÜKHET AYAZ
- Özelleştirmenin Türk İş Hukukuna etkisi
The Effect of privatization on Turkish Labour Law
BÜLENT SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSakarya ÜniversitesiY.DOÇ.DR. OSMAN SARI
- Sendika dergilerinde özelleştirme gündemi: Petrol-İş ve Tek Gıda-İş örnekleri
Privatization agenda in union magazines: Examples of Petrol-İş and tek Gıda-İş
GAYE KUAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEREN SÖZERİ ÖZDAL