Reel Sektör Firmalarında Borç Dolarizasyonunun Bankacılık Sektörü Sistemik Riski Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Empirik Bir Analiz
The Impact on Systemic Risk in Banking Sector of Liability Dollarization in Real Sector Firms:An Empirical Analysis on Turkey
- Tez No: 895841
- Danışmanlar: PROF. DR. BENGÜ VURAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Sistemik Risk, Borç Dolarizasyonu, Stres Testi, Para Birimi Uyumsuzluğu, Reel Sektör, Bankacılık Sektörü, Systemic Risk, Liability Dollarization, Stress Testing, Currency Mismatch, Real Sector, Banking Sector
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Finans Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
Reel sektör firmalarının borç dolarizasyonu, gelişmekte olan ekonomilerde ortak bir özelliktir. Gelişmekte olan ekonomilerde yerli para birimi cinsinden borçlanmanın maliyetinin yüksek olması firmaları yabancı para cinsinden borçlanmaya yönlendirmektedir. Yabancı para cinsinden borçlanma, maliyet avantajı sağlamakla birlikte firmaların döviz kuru riski ile karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. Yabancı para cinsinden borçlanan firmaların döviz pozisyonu açığı taşımaları durumunda döviz kurunda meydana gelebilecek bir artış firmaların borç düzeylerinin artmasına ve özkaynaklarının azalmasına neden olacaktır. Dolayısıyla firmaların kaldıraç oranı yükselecektir. Kaldıraç seviyesindeki artış firmaların kredi ödeme gücünün azalmasına neden olabilir. Reel sektör firmalarının kredi riskindeki artış, bankacılık sektörünün sistemik riskini arttırabilir. 2007-2009 küresel finansal kriz, tetikleyici bir olayın kurumlar arasındaki bağlantılar yoluyla finansal sistemin ve ekonominin geneline yayıldığını gösterdi. Bu nedenle krizden sonra yapılan çalışmalar finansal sistemi bir bütün olarak incelemeye odaklandı. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de reel sektör firmalarının borç dolarizasyonunun bankacılık sektörünün sistemik riski üzerindeki etkisini analiz etmektir. Analiz iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Sektör Bilançosu İstatistiklerinde yer alan 17 sektöre ait 2012-2022 dönemi verileri kullanılarak finansal kaldıraç ile takipteki krediler rasyosu arasındaki ilişki analiz edilmiştir. Analiz metodolojisi olarak doğrusal panel veri metodolojisi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, finansal kaldıraçtaki artışın takipteki kredileri arttırdığını göstermiştir. İkinci aşamada sistemik riski ölçmek için makroihtiyati stres testi uygulaması yapılmıştır. Stres testi uygulamasında 2012-2023 döneminde döviz kuruna %100 ve %150 oranında şok uygulanmıştır. Stres testi sonuçları, 2012-2023 döneminde reel sektörün kur riskinin bankacılık sektörünün sistemik riskini arttırdığını göstermiştir. Özellikle reel sektörün net döviz pozisyonu açığının ve döviz borcunun yüksek olduğu dönemlerde, kur riskinin sistemik risk üzerindeki etkisi, diğer dönemlere göre daha yüksek olmuştur.
Özet (Çeviri)
Liability dollarization of real sector firms is a common feature in emerging market economies. In emerging market economies, the high cost of borrowing on local currrency causes to foreign currency borrowing of real sector firms. Foreign currency borrowing provides cost advantage to real sector firms, but exposures firms to exchange rate risk. If the firms borrowing in foreign currency have foreign currency open position, the increase in exchange rate will cause the firms' debt to increase and firms' equity to decrease.This situation causes the firms' leverage to increase. The increase in the leverage level may cause the firms' loan repayment to decrease. The increase in exchange rate risk of reel sector firms may increase the systemic risk of banking sector. The 2007-2009 global financial crisis showed that a triggering event spreads throughout financial system and economy through relationship between institutions. Therefore, studies conducted after the financial crisis focused on examining the financial system as a whole. The purpose of the study is to analyse the impact of the liability dollarization of the real sector on the systemic risk of banking sector. The analysis consists of two stages; In the first stage, the relationship between financial leverage and non-performing loan was investigated by linear panel data analysis. In the analysis, annual data of the 17 sectors included in the Central Bank Republic of Türkiye (CBRT) company account statistics for the period 2012-2022 were used. Analysis results indicate that financial leverage has a positive effect on non performing loan ratio. In the second stage, macroprudential stress testing was used to measure the systemic risk. In the stress testing methodology, shocks of %100 and %150 were applied to the exchange rate. Stress testing results indicate that the exchange rate risk of the real sector increased the systemic risk of the banking sector for the period 2012-2023. In particular, when the real sector firms' foreign currency open position and foreign currency debt are high, the impact of exchange rate risk on systemic risk is higher.
Benzer Tezler
- Türkiye'de reel sektör firmaları açısından borç dolarizasyonunun değerlendirilmesi: TCMB sektör bilançosu örneği
Evaluation of liability dollarization in terms of real sector firms in Turkey: An example of TCMB sector balance sheet
NESLİHAN BURGAZ
- Risk of company on foreign currency exchange borrowings in Turkey
Türkiye'de şirketlerin dövizle borçlanma riski
MOHAMMAD AL ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELHA ALTINKAYA
- Borsa İstanbul'a (BİST) kote reel sektör firmalarında borçlanma dinamiklerinin belirlenmesi
Determination of leverage dynamics in real sector companies which is quoted to Borsa Istanbul (BIST)
SERCAN KIRIK
- An attempt on the applicability of Basel III liquidity coverage ratio (LCR) and capital adequacy ratio (CAR) requirements to selected food retail sector firms and a comparison with traditional financial ratio analysis
Basel III likidite karşılama oranı (LCR) ve sermaye yeterliliği (CAR) oranlarının seçilmiş gıda perkendeciliği sektörü firmalarına uygulanabilirliği ve geleneksel finansal rasyo analiz yöntemi ile kıyaslanması üzerine bir deneme
BUCAN TÜRKMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
EkonomiDoğuş ÜniversitesiFinansal İktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT GÜNCELER
- Macroprudential policies, persistence of uncertainty and leverage dynamics a study for real sector in Turkey
Makroihtiyati politikalar, süreklilik arzeden belirsizlikler ve şirket borçlanma dinamikleri türkiye'deki reel sektör üzerine bir çalışma
İBRAHİM YARBA YARBA
Doktora
İngilizce
2018
MaliyeOrta Doğu Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA NURAY GÜNER
