Ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının ve karar verme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Uşak ili örneği
Investigation of middle school students' attitudes towards socioscientific issues and decision-making skills in terms of various variables: Uşak case
- Tez No: 896166
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜMRAN BETÜL CEBESOY GÜÇYETER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Sosyobilimsel Konular (SBK), ortaokul öğrencileri, karar verme becerileri, tutum, Socioscientific issues (SSI), middle school students, decision-making skills, attitude
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Bu araştırmanın iki amacı vardır: Bunlardan ilki, ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel konulara (SBK'ye) yönelik tutumlarının ve karar verme becerilerinin nasıl olduğunu belirlemek ve ortaokul öğrencilerinin SBK'ye yönelik tutumları ile karar verme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın ikinci amacı ise ortaokul öğrencilerinin SBK'ye yönelik tutumlarının ve karar verme becerilerinin çeşitli değişkenler (cinsiyet, sınıf seviyesi ve anne-baba eğitim durumu) açısından incelemektir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçme aracı, iki bölümden oluşmaktadır:İlk bölüm öğrencilerin yaş, cinsiyet, sınıf seviyesi, aile gelir durumu, anne-baba eğitim düzeyi, SBK'yi duyma durumu, çeşitli SBK'yi (küresel iklim değişikliği, genetik testler, klonlama) duyma durumu ve öğrencinin SBK'yi öğrenme kaynaklarına ilişkin sorular yer almaktadır. İkinci bölüm ise SBK'ye yönelik tutum ölçeği ve Karar verme becerileri ölçeğinden oluşmaktadır. Klaver ve Van der Molen (2020) tarafından geliştirilen SBK'ye yönelik tutum ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışması Alkış Küçükaydın, Gökbulut ve Şahinpınar (2021) tarafından yapılmıştır.Ölçekte'kişisel ilgi', 'okul ilgi düzeyi', 'olumlu duygular', 'endişe', 'ortak yeterlik ve başkalarına bağımlılık' olmak üzere 6 faktör altında 19 tane 4'lü Likert tipinde madde bulunmaktadır. Ölçekte ters kodlanan madde yoktur. Karar verme becerileri ölçeği, Sever ve Ersoy (2019) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, 15 maddeden ve tek boyuttan oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan anket ilgili izinler alındıktan sonra, Uşak ilinde bulunan devlet okullarında öğrenim görmekte olan 493 kız, 572erkek öğrenci olmak üzere toplamda 1065 ortaokul (5-6- 7-8. sınıf) öğrencisine uygulanmıştır. Öğrencilerden bazılarının tutum ve karar verme becerileri ölçeğinin tamamına cevap vermediği için 51 öğrencinin verisi, toplam veri setinden çıkarılmış ve 1014 öğrenci verisi üzerinden analizler yapılmıştır. Araştırma sonucunda, araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerinin SBK'ye yönelik toplam tutum puanlarının ortalamanın üzerinde olduğu ve olumlu tutumlara sahip oldukları belirlenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin SBK'ye yönelik karar verme becerileri ortalama toplam puanları incelendiğinde ise araştırmaya katılan öğrencilerin karar verme beceri düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. SBK'ye yönelik tutum toplam puanları ile karar verme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla korelasyon analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucu elde edilen bulgular, ortaokul öğrencilerinin tutum toplam puanları ile karar verme becerileri toplam puanları arasında orta düzeyde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ortaokul öğrencilerinin sınıf seviyesine göre SBK' ye yönelik tutumları ve karar verme beceri puan ortalamaları incelendiğinde ortaokul 6. Sınıf öğrencilerinin karar verme becerilerinin diğer sınıf seviyelerine göre daha gelişmiş olduğu görülmüştür. Tutum ölçeği incelendiğinde ise 5. Sınıf öğrencilerinin tutum ölçeği puanlarının diğer sınıf seviyelerine göre daha olumlu olduğu görülmektedir. Karar verme becerileri ve tutum puanları sınıf seviyesine göre incelendiğinde ise karar verme becerilerinin sınıf seviyesine göre değişmediği görülmektedir. Tutum puanlarının ise sınıf seviyesine göre anlamlı olarak farklılaştığı görülmektedir. Ortaokul öğrencilerinin karar verme becerilerinin cinsiyet bakımından değişmediği belirlenirken, tutumlarının ise kız öğrenciler lehine anlamlı olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde tutum alt boyutları bazında“kişisel ilgi”,“okul ilgi”ve“endişe”boyutlarında kız öğrenciler lehine anlamlı fark bulunmuştur. Yani kız öğrencilerin bu boyutlardaki tutum ortalama puanları erkek öğrencilerden yüksektir ancak bu farkın etki değeri küçüktür. Son olarak ortaokul öğrencilerinin karar verme ve tutum becerilerinin anne-baba eğitim seviyesine göre değişip değişmediği incelenmiş ve karar verme becerilerinin hem anne hem de baba eğitim düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür. Yapılan post-hoc analizleri, anne eğitim seviyesi arttıkça, ortaokul öğrencilerinin karar verme becerileri ortalama puanlarının arttığını göstermektedir. Sadece annesi üniversite mezunu ve lisansüstü kurumlardan mezun öğrencilerin karar verme beceri ortalamaları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Yine babası, üniversite ve lisansüstü kurumlarından mezun olan öğrencilerin karar verme becerileri ortalama puanlarının, babası okuryazar olmayan öğrencilerden daha fazla olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study has two aims: The first one is to determine how middle school students' attitudes toward socioscientific issues (SSI) and their decision-making skills are and to examine the relationship between middle school students' attitudes towards SSI and their decision-making skills. The second aim of the study was to examine middle school students' attitudes toward SSI and their decision-making skills in terms of various variables (gender, grade level, and parental education level). A cross-sectional survey modelwas used in this study. The questionnaire used in the study consists of two parts: The first part includes questions about students' age, gender, grade level, family income, parental education level, whether they heard about SSI, whether they heard about various SSI (global climate change, genetic tests, cloning) and the sources of learning about SSI. The second part is the Attitude towards the SSI scale and the Decision-making skills scale. The attitudes towards the SSI scalewasoriginallydeveloped by Klaver and Van der Molen (2020). It was translated and adapted into the Turkish language by AlkışKüçükaydın, Gökbulut, and Şahinpınar (2021). The scale has 19 four-point Likert-type items under six factors: 'personal interest', 'school interest level', 'positive emotions', 'anxiety', and 'shared competence and dependence on others'.The decisionmaking skills scale was developed by Sever and Ersoy (2019). The scale consists of 15 items and is unidimensional. After obtaining the relevant permissions, the questionnaire used in the study was administered to a total of 1065 secondary school (5th-6th-7th-8th grade) students (493 female and 572 male students) enrolled in public schools in Uşak province. Since some of the students did not respond to the entire attitude and decision-making skills scales, the data of 51 students were excluded from the total data set and analyses were made on the data of 1014 students. The results revealed that the total attitude scores of the middle school students participating in the research were above average and they had positive attitudes towards SSI. In addition, the average total scores of middle school students' decision-making skills toward SSI were found to be high. Correlation analysis was conducted to examine the relationship between total scores of attitudes toward SSI and decision-making skills. The findings revealed that there was a moderate relationship between the total attitude scores of middle school students and their decision-making skills. When the middle school students' attitudes towards SSI and decision-making skill mean scores were examined according to grade level, it was seen that the decision-making skills of 6th -grade students were more developed than other grade levels. When the attitude scale is analyzed, it is seen that the attitude scale scores of 5th-grade students are more positive than other grade levels. When decision-making skills and attitude scores are analyzed according to grade level, it is seen that decision-making skills do not change according to grade level. Attitude scores, on the other hand, differed significantly according to grade level. While it was determined that middle school students' decision-making skills did not change in terms of gender, their attitudes were found to be significant in favor of female students implying that female students have more positive attitudes. Similarly, there is a significant difference with respect to attitude sub-dimensions (personal interest, school interest, and concern) found in favor of female students. In other words, the mean attitude scores of female students in these dimensions are higher than male students, but the effect size of this difference is small. Finally, it was examined whether the decision-making and attitude skills of middle school students varied according to the level of parental education. It was found that decision-making skills differed significantly according to both mother and father education levels. Post-hoc analyses showed that as the level of mother's education increased, the average scores of decision-making skills of middle school students increased. No significant difference was found between the mean decision-making skills of students whose mothers graduated from university and postgraduate institutions. Again, it was determined that the mean decision-making skills scores of students whose fathers graduated from university and graduate institutions were higher than those of students whose fathers were illiterate.
Benzer Tezler
- 8. sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konulara ilişkin tutumlarının ve zihinsel yapılarının incelenmesi
Examination of mental qualities and attitudes on 8th grade students to socio-scientific topics
EYÜP ÖKKEŞOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE GAMZE HASTÜRK
- Sosyobilimsel STEM etkinliklerinin öğrencilerin tutumlarına ve 21. yüzyıl becerilerine etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of socioscientific STEM's activities on students' attitudes and 21st centry skills
İBRAHİM BENEK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE AKÇAY
- Sokratik sorgulama tekniği kullanımının ortaokul öğrencilerinin sosyo-bilimsel konulara yönelik tutumlarına ve fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerine etkisi
The effects of using socratic inquiry technique on attitudes towards socio-scientific issues and motivation in science learning
PINAR YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF SÜLÜN
- Probleme dayalı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin sosyobilimsel konular ile çevreye yönelik tutum ve farkındalıklarına etkisi
The impact of problem-based learning on students' attitudes and awareness towards socioscientific issues and the environment
FATMA SENA KAPTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU CANSARAN
- Bilim uygulamaları dersi için FeTeMM merkezli bir öğretim programı önerisi ve etkililiği
Stem-based curriculum proposal and effectiveness for science applications course
ESMA SAÇAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİTNAT KAPTAN