Hüdâvendigâr eyaleti bursa sancağına bağlı Pazarcık kazasının 9101 numaralı temettuât defterine göre sosyal ve ekonomik durumu
According to the temettuat book no. 9101 of the Pazarcik kaza subject to the state of Hudavendigar (Bursa Sanjak), the social and economic situation
- Tez No: 896437
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSER YARDIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Pazarcık Kazası, Temettuât, Vergi, Sosyal ve Ekonomik Yapı, Pazarcık Accident, Temettuât Book, Tax, Social and Economic Structure
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Osmanlı Devleti'nde idari, sosyal, kültürel, ekonomik anlamda çağdaşlaşma XVIII. yüzyıl da Lale Devri ile başlamıştır. Bu dönemde Avrupa devletlerini sanatsal, kültürel, siyaset ve diğer alanlarda anlamak ve tanımak için dönemin devlet adamları önemli teşebbüslerde bulunmuşlardır. Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla beraber reform ve nizam hamleleri farklı bir boyut kazanmıştır. XIX. yüzyıla kadar karmaşık ve adil olmayan usullerde toplanan vergilerin herkesten yıllık kazancına göre alınmasına karar verilmiştir. Böylece yeni vergi uygulamasına (Vergi-i Mahsûsa) geçilmiştir. Yeni vergi uygulaması beraberinde vergi kaynaklarının yeniden tespitini de zorunlu kılmıştır. Bu vergi kaynaklarının tespiti ise 1844-1845 yıllarında Tanzimat Fermanı'nın uygulandığı idari birimlerde Temettuât kayıtlarının tutulması ile mümkün olmuştur. Temettuât kayıtları sonucunda hane reislerinin yıllık kazancı belirlenmiş buna göre de vereceği vergi miktarı saptanmıştır. Günümüz de Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan binlerce Temettuât Defterleri kataloğu oluşmuştur. Temettuât defterleri Osmanlı bölgesel tarih araştırmaları ve XIX. yüzyıl Osmanlı sosyoekonomik tarih araştırmaları için son derece mühim ve zengin bilgilerle donatılmış kaynaklardır. Temettuât defterlerinin içeriğinden elde edilen teferruatlı bilgiler sayesinde tahriri yapılan bölgede ki ahalinin ismi, lakabı, unvanı, mesleği, tarlaları, hayvanları, ticaret, kira, emlak gelirleri ve devlete ödenmiş olan vergilere ilişkin verilere ulaşıla bilmektedir. Bu çalışmanın amacı Hüdâvendigâr Eyaletine (Bursa Sancağı) bağlı Pazarcık Kazasının 9101 numaralı temettuât defterine göre sosyal ve ekonomik durumunu ortaya koymaktır. Böylece bölgenin tarihi ile ilgili yapılacak olan araştırmalara bir nebze de olsa katkı sağlanacaktır. 9101 numaralı temettuât defterinde yer alan bilgiler Türkçe transkripsiyon çalışmasından sonra sondaj niteliğinde ki bir çalıma ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bilgiler grafik ve tablolar ile desteklenmiştir. Çalışma konumuzu oluşturan temettuât defterine göre merkez Pazarcık kazasında yaşayan insanların nüfus bilgileri, isimleri, unvanları, lakapları, meslekleri ve bu mesleklerden elde edilen kazanç, arazi dönüm kayıtları ve gelirleri, hayvan türleri, sayıları ve bu hayvanlardan sağlanan kazanç, varsa kira, emlak kayıtları ve kazançları, yıllık gelire göre vergi türü ve miktarı tespit edilerek tafsilatlı bir incelemeye tâbi tutulmuştur.
Özet (Çeviri)
Modernization in the administrative, social, cultural, and economic sense in the Ottoman Empire XVIII century. the century also began with the Tulip Era. During this period, the statesmen of the period made important attempts to understand and get to know the European states in the artistic, cultural, political, and other fields. With the announcement of the Tanzimat Edict, the reform and ordinance moves have taken on a different dimension. XIX. until the century, it was decided that taxes collected in complex and unfair procedures should be taken from everyone according to their annual earnings. In this way, a new tax application (Vergii Mahsûsa) has been started. The new tax practice has also made it necessary to re-identify tax sources. The determination of these tax sources was made possible by keeping Dividend records in the administrative units where the Tanzimat Edict was applied in 1844-1845. As a result of the dividend records, the annual income of the heads of households was determined, and, accordingly, the amount of tax they will pay was determined. Today, a catalog of thousands of Dividend Books has been created in the Presidential State Archives and the Prime Ministry's Ottoman Archive. Temettuat notebooks Ottoman regional history research and XIX. century Ottoman socio-economic history is an extremely important and rich source of information for research. Thanks to the detailed information obtained from the contents of the dividend books, information about the name, nickname, title, profession, fields, animals, trade, rent, property income, and taxes paid to the state of the people in the region under census can be accessed. The purpose of this study is to reveal the social and economic situation of the Pazarcık Accident related to Hüdâvendigâr Province (Bursa Sanjak) according to the dividend book numbered 9101. In this way, a small contribution will be made to the research that will be carried out on the history of the region. The information contained in the dividend book numbered 9101 was evaluated with a sounding study after the Turkish transcription study. The information obtained is supplemented with graphs and tables. According to the dividend book, the demographic, ethnic, social, and economic information of the people living in the central Pazarcik accident has been determined and subjected to a detailed examination.
Benzer Tezler
- Hüdavendigâr eyaleti Burusa sancağı Domaniç kazası 1261 (1845) tarih ve 7712,7714,7719,7725,7731,7732 numaralı temettu'ât defterleri transkripsiyonu
Transcription of 1261(1845) dated and 7712,7714,7719,7725,7731,7732 numbered Hüdavendigar state of Burusa banner and Domaniç county?s dividend books
MEHMET TURAN IŞIK
- 1845 (h.1261) tarihli temettüât defterlerine göre Hüdavendigâr eyaleti Bursa sancaği Domaniç kazasina bağli Bozbelen, Durabey, Hisar, Çok, İlicaksu, Domur, Bükerler, Çiftlik, Çarşamba köylerinin iktisâdi ve içtimaî durumu
The financial and social status of the villages of Bozbelen, Durabey, Hisar, Çok, Ilicaksu, Domur, Bükerler, Çiftlik and Çarşamba of Domaniç quarter Hudavendigar province of bursa state in accordance with the income books with the date of 1845 ( h. 1
UĞUR DEMLİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
TarihDumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HASAN BASRİ KARADENİZ
- XIX. yüzyılın ilk yarısında Şer'iyye sicillerine göre Karahisar-ı Sahib Sancağı
Başlık çevirisi yok
ZÜBEYDA TİRYAKİOĞLU KAZAK