Türk vergi sisteminde vergi incelemesinin hukuki niteliği ve sonuçları
Legal qualifications and results of tax audit in Turkish tax law
- Tez No: 896971
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KÜRŞAT ERSÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Hukuk, Economics, Law
- Anahtar Kelimeler: Vergi Denetimi, Vergi İncelemesi, Vergi İnceleme Raporu, Vergi Usul Kanunu, Vergi Yükümlüsünün Hakları, Tax Audit, Tax İnspection, Tax Audit Report, Tax Procedure Law, Taxpayer Rights
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 505
Özet
Türk vergi sisteminde vergilerin toplanmasında beyan esası geçerlidir. Beyan esasına dayanan bu sistemde mükelleflerin beyanlarının karine olarak doğru olduğu kabul edilmektedir. Ancak bu beyanların doğruluğunun denetlenmesi de sistemin olmazsa olmazıdır. Beyan esası vergi mükelleflerine getirilen ödevler ve yükümlülükler üzerinden yürümektedir. Zira vergi incelemesinin temel amacı da bu ödevler doğrultusunda ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Vergi incelemesi devletin egemenlik yetkisine dayalı olarak sahip olduğu vergilendirme yetkisinin bir uzantısı ve tamamlayıcısıdır. Hem vergilendirme yetkisinin yasalarla kullanımında hem de vergi inceleme faaliyetinin yerine getirilmesi sırasında birey ve devlet, başta mülkiyet hakkı olmak üzere temel hak ve özgürlükler alanında karşı karşıya gelmektedir. Vergi inceleme sürecinde tarafların sahip olduğu hak ve yükümlülükler madalyonun iki yüzü gibidir. Bir tarafın sahip olduğu haklar diğer taraf bakımından yükümlülüklerini ve sahip olduğu yetkilerin de sınırını oluşturmaktadır. Vergi incelemesi hem sürecin yürütülmesi hem de sonuçları bakımından yükümlülerin hukuki alanlarına ciddi etki eden bir denetim yöntemidir. Bu sebeple vergi incelemesine mali yönleri bir tarafa bırakılarak hukuki açıdan bakılması, uluslararası ve ulusal hukuktan doğan anayasal ve yasal dayanakları ile sınırlarının belirlenmesi, hukuki niteliğinin tespit edilmesi, mevzuat çerçevesinde sürecin yürütülmesi sonunda meydana gelen hukuki ve fiili sonuçlarının hak temelli bir bakış açısıyla değerlendirilmesi gerekmektedir. Türk vergi hukukunda vergi incelemesi Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenmiş bir vergi denetim yöntemi olup; kanunda ve yönetmeliklerde yer alan usul kuralları ile düzenlenmiştir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle vergi incelemesinin kavramsal çerçevesi incelenmiş, diğer denetim yolları ile bağlantılı ve farklı yönlerine değinilerek; hukuki dayanak ve sınırları ile hukuki niteliği belirlenmiştir. İkinci bölümde ise vergi incelemesinin kapsamı, inceleme süreci, incelemenin tamamlanması ve süreçte yer alan mükellef hakları açıklanmıştır. Son olarak üçüncü bölümde vergi incelemesinin sonuçları ortaya konularak olması gereken hukuk bakımından vergi incelemesine dair görüş ve önerilerimize yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the Turkish tax system, the taxpayer's declaration is taken into account in the calculation and collection of the tax. In this system, taxpayer's statements are considered accurate as a presumation. However, auditing the taxpayer's declarations is the most important element of the system. In addition to the principle that the taxpayer's declaration is accepted correctly, duties and obligations have been imposed on the taxpayer. Because the main purpose of the tax examination is to investigate, determine and ensure the accuracy of the taxes to be paid. The tax audit is an extension and complement to the taxation authority that the government (state) has based on sovereign authority. Both in the use of taxation authority with the law and during the performance of the tax inspection activity, the taxpayer and the government (state) face each other in the field of fundamental rights and freedoms, especially the right to property. The rights and obligations of the both sides in the tax inspection process are like the two sides of the coin. The rights of one party's obligations for the other party; Again, the rights of one party constitute the limit of the powers of the other party. Tax inspection is an audit method that has a serious impact on the legal fields of the liable in terms of both the execution of the process and its results. For this reason, it is necessary to look at the tax examination from a legal point of view by leaving the financial aspects aside, to determine the constitutional and legal bases and limits arising from international and national law, to determine its legal nature, and to evaluate the legal and actual results that occur at the end of the execution of the process within the framework of the legislation with a rights-based perspective. Tax inspection in Turkish tax system is a tax audit method regulated in the Tax Procedure Law; it is regulated by the procedural rules in the law and regulations. In this study, first of all, the conceptual framework of the tax audit was examined, related to other audit methods and different aspects were mentioned, and the legal basis, limits and legal nature of the tax inspection were determined. In the second part, the scope of the tax inspection, the examination process, the completion of the tax audit and the taxpayer rights in the process are explained. In the third and conclusion section of the study, the results of the tax audit were evaluated, opinions and suggestions on tax examination based on tax law were presented.
Benzer Tezler
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Vergi kaçakçılığı suçlarının tespiti ve yargılanmasında Vergi Usul Kanunu'ndaki delil sisteminin değerlendirilmesi
Evaluation of the evidence system in the Tax Procedure law in the detection and trial of tax smuggling crimes
TAHSİN TORUNOĞLU
- İdari işlemlerin yargısal denetimi bakımından yasa ile düzenleyici işlem ilişkisi
The relationship between the law and administrative regulatory act in terms of judicial review of administrative acts
LEVENT AKDOĞAN
- Türk vergi sisteminde vergi incelemesi (Eskişehir ve Sakarya uygulamaları)
Başlık çevirisi yok
BAYRAM ATİOĞLU
