Sosyal bilimlerde gözlem önermeleri sorununun Quine'ın doğallaştırılmış epistemolojisi perspektifinden analizi
Analysis of the problem of observation propositions in social sciences from the perspective of Quine's naturalized epistemology
- Tez No: 897099
- Danışmanlar: DOÇ. EKİN KAYNAK ILTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Bilimler, nesnel bilgi iddiasındadırlar. Nesnel bilgi iddiası mutlak anlamda nesnellikten ziyade yaklaşık bir nesnellik olmaktadır. Nesnellik söz konusu olduğunda doğa bilimlerinde bu ideale sosyal bilimlere göre daha fazla yaklaşılmaktadır. Sosyal bilimler, araştırmacılarının aynı zamanda araştırma nesnesi içerisinde bulunması ve insan faktörünün değişkenliği gibi nedenlerden dolayı nesnellik konusunda eleştirilmektedir. Bu eleştiriler sosyal bilim araştırmalarında üretilen bilgiye öznelliğin sızacağı yönünde yapılsa da sosyoloji gibi bilimlerde bu hususun gözetilmediği yaklaşımlarda olmuştur. Bilimsel bilgi, hâkim paradigmaya uygun olarak bu paradigmanın metodolojik sayıltıları içerisindeki yöntem ve teknikler seti ile üretilirler. Bu yöntem ve teknikler gözleme dayanmaktadır çünkü araştırmacı insan olma noktasında beş duyu organıyla bu bilgiye yönelmektedir. Sosyal bilim araştırmacıları, insan eylemlerine dayanan sosyal gerçekliğe yönelirler. Dolayısıyla sosyal gerçekliğin açıklanması, insan eylemlerinin açıklanmasından bağımsız olmamaktadır. İnsan eylemleriyse doğrudan gözleme konu edilemeyecek içsel süreçler ile ilişkilidir. Sosyal gerçekliğin bilgisinde nesnellik sorunu, bu bilginin insan inşası olması ve içsel süreçlere uzanması nedenleriyle ortaya çıkmaktadır. Quine, epistemolojinin doğallaştırılması projesiyle, bilimlerde gözlemler ve teoriler arasındaki ilişkilere odaklanmaktadır. Quine, gözlemlerimizin cılız girdiler olduğunu ve bu cılız girdilerden yoğun çıktılar olarak teoriler ürettiğimizi ifade etmektedir. Sosyal bilim araştırmalarında daha özel olarak sosyoloji araştırmalarında yapılan gözlemler cılız girdiler ve bu gözlemlerden oluşturulan teoriler yoğun çıktılar olarak ele alınırsa bu süreç içerisinde gözlem verilerine eklemlenen şeylerin ne olduğu sorunu ortaya çıkmaktadır. Duyusal girdilerimize eklemlenen şeyler, veriler arasındaki mantıksal ilişkilere dayalı çıkarımlar olabileceği gibi bilimsel bilginin nesnellik idealini zedeleyecek olan kuram-yüklülüğe dayalı ideolojiler, inançlar, kültüre özgü ontolojiler vd. gibi bilgiler de olabilmektedir. Doğa bilimleri de benzer sorunlardan azade değildir. Bu çalışma, merkezi ve özel olarak sosyoloji araştırma süreçlerine ve bazı kısımlarda sosyal bilim araştırma süreçlerine temas ederek, kuram-yüklülükten kaynaklanan ve bilimsel bilgilerimize eklemlenen şeylerin açığa çıkarılmasını sağlayacak olan ve Quine'ın bilim felsefesine dayanan metodolojik bir çerçeve sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Sciences claim to have objective knowledge. The claim of objective knowledge is an approximate objectivity rather than an absolute objectivity. When it comes to objectivity, natural sciences approach this ideal more than social sciences. Social sciences are criticised for objectivity due to reasons such as the presence of researchers in the research object and the variability of the human factor. Although these criticisms are made in the sense that subjectivity will infiltrate the knowledge produced in social science research, there have been approaches in sciences such as sociology where this issue is not taken into consideration. Scientific knowledge is produced in accordance with the dominant paradigm with a set of methods and techniques within the methodological assumptions of this paradigm. These methods and techniques can ultimately be based on observation. At the point of being human, the researcher is orientated towards this information with his five sense organs. This situation is more complex for social science researchers than natural science researchers. Social science researchers are orientated towards social reality based on human actions. Therefore, the explanation of social reality is not independent from the explanation of human actions. Human actions are related to internal processes that cannot be directly observed. This makes the knowledge of social reality controversial in terms of objectivity. With his project of naturalising epistemology, Quine focuses on the relations between observations and theories in the sciences. Quine argues that our observations are rudimentary inputs and from these rudimentary inputs we construct theories as dense outputs. If the observations made in social science research, and more specifically in sociological research, are considered as rickety inputs and the theories constructed from these observations as dense outputs, the problem of what is articulated to the observation data in this process arises. The things that are added to our sensory inputs may be inferences based on logical relationships between data, or they may be ideologies, beliefs, culture-specific ontologies, etc., which may undermine the ideal of objectivity of scientific knowledge and are based on theory-loadedness. This paper presents a methodological framework, based on Quine's philosophy of science, which, by touching centrally and specifically on sociological research processes and, in some parts, on social science research processes, will enable us to uncover what arises from theory-burdenedness and what is embedded in our scientific knowledge.
Benzer Tezler
- İş ve sosyal güvenlik hukukunda göçmen işçiler
Migrant workers in labor and social security law
YELİZ YÜCEL
- Güneydoğu sorununda din faktörü
Religion factor in the problem of South East (of Turkey)
SELİM ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
SosyolojiMersin ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EYÜP KEMERLİOĞLU
- Sokakta çalıştırılan Suriyeli çocuklar ve aileleri üzerine bir araştırma: Kocaeli Gebze ilçesi örneği
A research on Syrian children worked in the street and its families: Kocaeli Gebze district
MİNE GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerÜsküdar ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABULFEZ SÜLEYMANOV
- Çeviri dersinde yapılaşma (uygulama sorunları-yöntem önerileri)
Strukturierung im übersetzungsunterricht (probleme der praxis-vorschlage zur methodik)
A. TURGAY KURULTAY
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF.DR. ŞARA SAYIN