Faiz oranı, döviz kuru, ihracat kredileri ve BİST sektör endeksleri arasındaki asimetrik etkileşim: Türkiye için NARDL yaklaşımından kanıtlar
Asymmetric interaction between interest rate, exchange rate, export credits and BIST sector indices: Evidence from NARDL approach for Turkey
- Tez No: 898525
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUNUS YILMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, İşletme, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
Küreselleşen dünyada, ülkelerin büyümelerinde ihracatın önemi yadsınamaz bir şekilde artmaktadır. Artan bu önem kapsamında, devletler uyguladıkları politikalarla ve aldıkları kararlarla ihracat rakamlarını arttırmaya çalışmaktadır. Bu politikaların en önemlilerinden biri ihracatın finanse edilmesidir. Bu kapsamda, devletler ihracatı arttırmak için ihracatçılara finansman desteği sunan kurumlar inşa etmişlerdir. Ülkemizde de bu amaçla kurulan en önemli kurum Eximbank'tır. Öte yandan, ülkelerin büyüyen ekonomilerini temsil eden göstergelerden biri borsa endeksleridir. İhracatın arttırılması için kullandırılan ihracat kredilerinin, ekonomik büyümelere etkisini borsa endeksleri üzerinden araştırmak mümkündür. Bu nedenle çalışmada; Eximbank'ın kullandırmış olduğu ihracat kredileri, ihracat kredilerine uygulanan faiz oranlarıyla ve döviz kurunun borsa endeksleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu çalışmada, örneklem olarak Türkiye ve zaman dilimi olarak da 2016M6-2022M12 dönemleri seçilmiştir. Çalışmada, sadece BIST100 ile sınırlı kalınmayıp, analizlere; borsa sektör endeksleri ve bu endekslerin temsil ettiği sektörlere kullandırılan ihracat kredisi, bu kredilere uygulanan faiz oranları ve döviz kuru da dâhil edilmiştir. Değerlendirmeye tabi tutulan sektörler; Bilişim, Elektrik, Gıda İçecek, Hizmetler, İnşaat, Kâğıt Basım, Kimya Petrol Plastik, Metal Ana, Metal Eşya Makina, Ticaret sektörleridir. Çalışmada, Ekonometrik yöntemler olarak eşbütünleşme ve nedensellik testi yöntemleri tercih edilmiştir. Bu doğrultuda, 34 farklı değişkenden 11 model tasarlanmıştır. Eşbütünleşme ve nedensellik analizlerinden önce PP ve ADF birim kök testleri aracılığıyla serilerin durağanlık sevileri tespit edilmiş, akabinde ARDL sınır testi yöntemiyle eşbütünleşme analizi yapılmıştır. NARDL sınır testinden sonra Toda-Yamamoto nedensellik testi ile nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. NARDL sınır testi sonuçlarına göre ise, 37 adet anlamlı eşbütünleşme ilişkisi ve Toda-Yamamoto nedensellik testi sonuçlarında ise 20 adet nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, Eximbank'ın en çok kredi kullandırdığı sektörlerde; ihracat kredileri, borsa sektör endekslerini arttırmıştır. Kredi kullanım miktarının daha az olduğu sektörlerde; ihracat kredisi, borsa endekslerinin düşüşünü önlediği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In a globalizing world, the importance of exports in the growth of countries has undeniably increased. In line with this growing significance, governments strive to enhance export figures through the policies they implement and the decisions they make. One of the most critical of these policies is the financing of exports. In this context, governments have established institutions that provide financial support to exporters to boost exports. In Turkey, one of the most important institutions established for this purpose is Eximbank. Moreover, stock market indices are one of the indicators representing the economies of growing countries. It is possible to investigate the impact of export credits on economic growth through stock market indices. Therefore, this study investigates the effects of export credits provided by Eximbank, the interest rates applied to these credits, and the exchange rate on stock market indices. For this study, Turkey was selected as the sample country, and the period from June 2016 to December 2022 was examined. The analysis was not limited to the BIST100 index but also included sectoral stock indices and the sectors they represent, along with the export credits extended to these sectors, the interest rates applied to these credits, and the exchange rate. The sectors considered include Information Technology, Electricity, Food and Beverage, Services, Construction, Paper and Printing, Chemicals Petroleum Plastics, Basic Metals, Metal Products Machinery, and Trade sectors. Econometric methods such as cointegration and causality tests were employed in this study. Accordingly, 11 models were designed from 34 different variables. Before conducting the cointegration and causality analyses, the stationarity levels of the series were determined using the PP and ADF unit root tests, followed by the ARDL bounds test method for the cointegration analysis. After the NARDL bounds test, the Toda-Yamamoto causality test was used to investigate the causality relationships. According to the results of the NARDL bounds test, 37 significant cointegration relationships were identified, and the Toda-Yamamoto causality test revealed 20 causality relationships. The analysis results indicate that in the sectors where Eximbank has provided the most credit, export credits have increased the stock sector indices. In sectors with lower credit usage, it was found that export credits prevented the decline in stock indices.
Benzer Tezler
- Risk of company on foreign currency exchange borrowings in Turkey
Türkiye'de şirketlerin dövizle borçlanma riski
MOHAMMAD AL ALI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
İşletmeİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELHA ALTINKAYA
- Enflasyonla mücadelede istikrar politikaları
Başlık çevirisi yok
BİLGİN ORHAN ÖRGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ZEKAYİ ORHAN
- Finansal krizler, erken uyarı sinyalleri ve 2008 global krizi için Türkiye ve ABD örneği
Financial crises, early warning system and the example of Turkey-USA for 2008 global crisis.
UTKU ALTUNÖZ
- Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MIZIRAK