Türk vatandaşlığının iradî kaybı hâlleri
The voluntary loss situations of Turkish citizenship
- Tez No: 899596
- Danışmanlar: PROF. DR. NECLA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 189
Özet
Kişiyle devlet arasında kurulan hukukî ve siyasî bir bağ olan vatandaşlık bağının kökeni Antik Yunana dayanmaktadır. Tarihî süreç içerisinde başkalaşım geçiren vatandaşlık bağına olan yaklaşımlar, son yüz yıl içerisinde ciddi değişiklikler geçirmiştir. Son yüzyılda uluslararası alanda vatandaşlığa ilişkin genel kabule mazhar tavırlar gelişmiştir. Söz konusu tavırlar, kişinin vatansız kalmasını ve çifte veya çok vatandaşlığı haiz olmasını önleyen ve vatandaşlığını değiştirmede serbest olmasını kabul etmiştir. Çalışmanın konusu da esasen kişinin vatandaşlığını değiştirmede serbest olmasına dayanmaktadır. Nitekim kimseye vatandaşlığı zorla yükletilmemelidir. Türk hukukunda da kişinin zorla vatandaşlıkta tutulmasının önüne geçmek adına vatandaşlığın iradî olarak kaybına imkân sağlayan bazı müesseseler ihdas edilmiştir. Bu müesseseler temelde ikiye ayrılmaktadır; vatandaşlıktan çıkma ve seçme hakkını kullanmak suretiyle vatandaşlıktan ayrılma. Türk hukukunda ilk kez 1869 tarihli Tâbiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi ile vatandaşlıktan çıkma müessesesi pozitif düzenlemelere konu edilmiştir. Cumhuriyetle birlikte seçme hakkını kullanmak suretiyle vatandaşlıktan ayrılma yolu da pozitif düzenlemelerde yerini almıştır. Yürürlükteki 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda da Kanunun sistematiğine göre ilk olarak vatandaşlıktan çıkmaya yer verilmiştir. Kişinin iradesine ek olarak yetkili makamın (devletin) de bu hususta iznini gerektiren çıkma müessesesi vatandaşlığın iradî olarak kaybının doğal hâlidir. Seçme hakkının kullanılması suretiyle vatandaşlıktan ayrılma prosedüründe ise kişinin iradesi belirleyici rol oynamakta, yetkili makamın ise yalnızca tespit kararı vermesi gerekmektedir. Netice itibariyle, seçme hakkını kullanmak suretiyle vatandaşlıktan ayrılmanın, çıkma izni alarak vatandaşlıktan ayrılmaya kıyasla daha kolay bir vatandaşlıktan ayrılma yolu olduğunu belirtmek gerekir. Bununla birlikte, çıkma izni almak suretiyle vatandaşlıktan ayrılmak için Türk vatandaşlığını herhangi bir yoldan kazanmış olmak yeterli iken; seçme hakkını kullanarak vatandaşlıktan ayrılma prosedürü yalnızca Kanunda belirli kişilere hasredilmiştir.
Özet (Çeviri)
The origin of the legal and political bond between an individual and the state, known as citizenship, can be traced back to Ancient Greece. Approaches to citizenship have undergone significant changes throughout history, especially in the last century. In the past hundred years, attitudes towards citizenship have become widely accepted internationally. These attitudes acknowledge the right of individuals to avoid statelessness, to hold dual or multiple citizenships, and to have the freedom to change their citizenship. The subject of this study is essentially the freedom of individuals to change their citizenship. Indeed, no one should be forcibly subjected to citizenship. In Turkish law, to prevent the forced retention of citizenship, certain institutions have been established to allow voluntary loss of citizenship. These institutions are fundamentally divided into two categories: renunciation of citizenship and relinquishment of citizenship by exercising the right to choose. The institution of renunciation of citizenship was first regulated in positive terms by the Ottoman Nationality Law of 1869 in Turkish law. With the Republic, the option of relinquishing citizenship by exercising the right to choose has also been included in positive regulations. According to the system of the current Turkish Citizenship Law numbered 5901, the first place is given to renunciation of citizenship. In addition to the individual's will, the authorization of the competent authority (the state) is required for renunciation, making it the natural form of voluntary loss of citizenship. In the procedure of relinquishing citizenship by exercising the right to choose, the individual's will plays a decisive role, and the competent authority is only required to make a determination. Ultimately, it should be noted that relinquishing citizenship by exercising the right to choose is an easier way to relinquish citizenship compared to obtaining permission to renounce citizenship. However, while obtaining permission to renounce citizenship requires only having acquired Turkish citizenship in anyway, the procedure for relinquishing citizenship by exercising the right to choose is limited to specific individuals specified in the Law.
Benzer Tezler
- Türk vatandaşlığının kaybının sonuçları
The Consequences of losing Turkish nationality
ALPASLAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGİN TİRYAKİOĞLU
- Türk ve Kazak Hukukunda vatandaşlıkla ilişkinin kesilmesi
Annulment of citizenship according to Turkish and Kazakh Laws
KAMSHAT OSPANOVA (YİĞİT)
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Uluslararası Özel Hukuk) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA GÜL DARDAĞAN
- The Integration of Iraqi Turkomans in Ankara after 1980s
1980?ler sonrasında Ankara'da yaşayan Iraklı Türkmenlerin Türkiye'deki sosyal yaşama entegrasyonu
İPEK DEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HELGA RİTTERSBERGER-TILIÇ