Selden etkilenen topluluklara yönelik psikososyal destek hizmetlerinin incelenmesi: Bozkurt ilçesi örneği
Examining the psychosocial support services in flood affected communities: The case of Bozkurt district
- Tez No: 899623
- Danışmanlar: PROF. DR. VELİ DUYAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 284
Özet
Bir örnek olay incelemesi olarak tasarlanan bu çalışmada sel felaketinin ardından gerçekleştirilen psikososyal destek hizmetlerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; sel afetinin selden etkilenen topluluklar üzerindeki fiziksel, sosyal, duygusal, bilişsel ve manevi etkilerinin neler olduğu, gerçekleştirilen psikososyal destek hizmetlerinin selden etkilenen toplulukların deneyimlediği bu değişimlerle baş etmeye katkısının nasıl olduğu, psikososyal destek hizmetlerinin daha etkili ve ihtiyaçlara yanıt veren bir niteliğe ulaşması için daha başka hangi özelliklere sahip olması gerektiği araştırılmaktadır. Çalışmada ayrıca selden etkilenen toplulukların kriz durumu sonrasında sosyal işlevsellik kazanımları incelenmektedir. Nitel yöntemle yorumsamacı geleneğe bağlı olarak tasarlanan bu araştırmada, 2021 Batı Karadeniz Sel Felaketinden en fazla etkilenen bölge olması nedeniyle Bozkurt İlçesi örnek olay olarak seçilmiştir. Saha araştırması kapsamında, sel felaketinden yaklaşık iki yıl sonra 18 yaşından büyük 24 yetişkin katılımcıyla derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Katılımcıların yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzey açısından karşılaştırmaya imkan tanıyacak şekilde farklılaşması sağlanmıştır. Veri üretme sürecinde ayrıca gözlem ve diğer görüşme notlarından, doküman incelemelerinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler Maxqda-2024 programı aracılığıyla tematik analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bilgiler; yaşantılar, psikososyal destek hizmetleri, eleştiriler ve kazanımlar ana temaları altında araştırma sonuçlarını yanıtlayacak şekilde alt temalarla sunulmuştur. Araştırma sonucunda; afetin insan gelişiminin beş boyutu olan fiziksel, sosyal, duygusal, bilişsel ve manevi alanlarda önemli etkileri olduğu bulunmuştur. Tüm topluluk çeşitli kayıplar yaşamış, sosyal ve kültürel faaliyetler zarar görmüş, fobi, üzüntü, kontrolcülük gibi duygusal ve davranışsal tepkiler ortaya çıkmış, bilişsel kapasitelerde azalma yaşanmış ve kadercilik anlayışı artmıştır. Afetin birey ve topluluk üzerindeki etkilerine psikososyal destek hizmetleri aracılığıyla müdahale edilmiştir. Müdahaleler, yaşanan korku ve endişenin giderilmesine yardım ederek ve güven duygusunu oluşturarak pratik yarar sağlamanın ötesine geçmiş ve psikososyal iyiliği artırmıştır. Afetten etkilenenlerin müdahalelere yönelik eleştirileri; koordinasyon, yerel katılım, esnek karar alma mekanizmaları, uzun vadeli psikososyal destek hizmetleri, standart olmayan uygulamalar gibi konularda yoğunlaşmaktadır. İhtiyaç ve beklentilere daha uygun yanıtların verilebilmesi bu alanlarda hizmetlerin geliştirilmesini gerektirmektedir. Diğer yandan sel afeti, birey ve topluluk düzeyinde çeşitli kazanımları doğurmuştur. Doğaya uygun olmayan insan eylemliliğinin sorgulanması ve ekolojik dengeye önem verme afet dirençliliğinin artırılması noktasında önemli bir kazanımdır. Bunun yanı sıra sosyal sorumluluk duygusunun artması, kendine değer verme gibi bireysel kazanımlar ile afet sonrası yeniden yapılanmaya bağlı olarak kalkınma potansiyelinin artması kazanımlar kapsamındadır. Birey ve topluluğun elde ettiği kazanımların desteklenmesi ve sürekli hale getirilmesi ve psikososyal destek hizmetinin geliştirilmesi için yeşil sosyal hizmet uygulamalarına ihtiyaç bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This case study aims to evaluate the psychosocial support services provided in the aftermath of a flood disaster. The study focuses on understanding the physical, social, emotional, cognitive, and spiritual impacts of the flood on affected communities and assessing the contributions of the support services in coping with the experiences of the community members, as well as identifying additional features that could make these services more effective and responsive. Additionally, the study examines the social functionality the communities gained following the crisis. Designed within the interpretative tradition using qualitative methods, this research focuses on the Bozkurt District since it was the most affected area by the 2021 Western Black Sea Flood. In-depth interviews were conducted with 24 adult participants over 18 years old, approximately two years after the disaster. The samples reflected the demographic diversity of the population in terms of age, gender and socio-economic status. The data collection process benefitted from observations, other interview notes, and document reviews. The data was subjected to thematic analysis using the Maxqda-2024 software. The findings are presented under the main themes of experiences, psychosocial support services, criticisms, and gains, with sub-themes addressing the research questions. The study found that the disaster significantly impacted all of the five dimensions of human development: physical, social, emotional, cognitive, and spiritual. The entire community experienced various losses, social and cultural activities were disrupted, emotional and behavioral responses such as phobias, sadness, and control issues emerged, cognitive capacities decreased, and a fatalistic outlook increased. Psychosocial support services intervened to address the various impact of the disaster on individuals and communities. These interventions went beyond practical benefits by helping to alleviate fear and anxiety and fostering a sense of security, thereby enhancing psychosocial well-being. Criticisms to the psychosocial services vocied by those affected by the disaster, focused on lack of coordination, bottom-up participation, flexible decision-making mechanisms, long-term psychosocial support services, and non-standardised practices. To better meet the needs and expectations, services need to be improved in these areas. On the other hand, the flood disaster brought various gains at both the individual and community levels. Questioning human activities that are not in harmony with nature and emphasizing ecological balance is a significant gain in enhancing disaster resilience. Additionally, individual gains such as increased social responsibility, self-worth, and the potential for economic development linked to post-disaster reconstruction are noted. There remains a need for green social work practices to support and sustain the gains achieved by individuals and communities and to enhance the psychosocial support services.
Benzer Tezler
- Afetlerde psikososyal destek hizmetlerinin afetzedelerin travma sonrası stres bozukluğu ve dayanıklılık düzeylerine etkisinin değerlendirilmesi: Sinop Ayancık örneği
Evaluation of the effect of psychosocial support services in disasters on post-traumatic stress disorder and resilience levels of disaster survivors: The case of Sinop Ayancik
MELİKE PAK
- Cultural encounters of ethnic identities: An ethnographic study of belonging in the urban landscape of Sarajevo
Etnik kimliklerin kültürel karşılaşmaları: Saraybosna kent peyzajında aidiyete ilişkin etnografik bir çalışma
TÜLAY ZIVALI
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Continuity and change in the US foreign policy toward Kosovo question
ABD'nin Kosova sorununa yönelik dış politikasında devamlılık ve değişim
MERVE KALA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TÜRKEŞ
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Macaristan'ın sosyalizm sonrası ekonomik yapısı ve Avrupa Topluluğu ile ilişkileri
Başlık çevirisi yok
HÜLYA ŞİRİN
