Çok kriterli karar verme yöntemleriyle İç Anadolu Bölgesi illerinin sürdürülebilirliklerinin değerlendirilmesi
Sustainability assessment of the Central Anatolia Region provinces using multi-criteria decision making methods
- Tez No: 900444
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE TOPAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Borda Sayım, Çok Kriterli Karar Verme, CoCoSo, CODAS, İç Anadolu Bölgesi, PSI, Sürdürülebilirlik, TOPSIS, WISP, Board Counting, Multi Criteria Decision Making, CoCoSo, CODAS, Central Anatolia Region, PSI, Sustainability, TOPSIS, WISP
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Sürdürülebilirlik son zamanlarda insanlar tarafından farkındalığın artması ile daha çok ön plana çıkan ve önem verilen bir kavramdır. Sürdürülebilirlik insanlığın kendi ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin de ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak hareket etmesidir. Sürdürülebilirlik kavram olmaktan ziyade insanlığın var olması ve kaliteli yaşam sürdürebilmesi için kaynakların düzgün kullanılmasını gerektiren bir zorunluluktur. İllerin sürdürülebilirliği, dünya çapında hızla artan kentleşme ve nüfus yoğunluğunun beraberinde getirdiği sosyal, ekonomik ve çevresel sorunların önlenmesinde önem kazanmaktadır. Sürdürülebilirlik şehirlerdeki yaşam kalitesini artırırken çevresel etkiyi azaltmayı hedefler. Çok kriterli karar verme teknikleri (ÇKKV), çeşitli sektörlerdeki karar verme süreçlerinde tercih edilen kriterler çerçevesinde farklı seçeneklerin değerlendirilmesi ve en uygun seçeneğin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmada, ÇKKV Tekniklerinden yararlanılarak İç Anadolu Bölgesindeki 13 ilin sürdürülebilirliği incelenmiştir. Sürdürülebilirlik değerlendirilmesi için sürdürülebilirlik kriterlerinden 20 adet kriter seçilmiştir. Sürdürülebilirlik kriterlerinin verileri baz alınarak ÇKKV tekniklerinden PSI yöntemi kullanılarak illerin ağırlıkları hesaplanmıştır. Ağırlığı en yüksek olan kriter İstihdam Oranı (K14) olmuştur. PSI yöntemi ile elde edilen ağırlıklar yardımıyla WISP, CODAS, CoCoSo, TOPSIS yöntemleri ile illerin sürdürülebilirlikleri karşılaştırılmıştır. İllerin sürdürülebilirlik hesaplamaları sonrasında her yöntem için farklı sonuçlar elde edilmiştir. Bunun sonucunda Borda Sıralama yöntemi kullanılarak farklılıklar karşısında tek bir sonuç elde edilmesi sağlanmıştır. Borda Sıralama sonucuna göre sürdürülebilirliği en yüksek il Yozgat (A13) olurken, en düşük iller ise Ankara (A2) ve Niğde (A11) olmuştur.
Özet (Çeviri)
Sustainability is a concept that has become more prominent and important as people's awareness has increased lately. Sustainability is when humanity meets its own needs while also taking into account the needs of future generations. Rather than being a concept, sustainability is an obligation that requires the proper use of resources in order for humanity to exist and maintain a quality life. Sustainability of provinces is gaining importance in preventing social, economic and environmental problems brought about by rapidly increasing urbanization and population density around the world. Sustainability aims to reduce environmental impact while improving the quality of life in cities. Multi-criteria decision-making techniques (MCDM) are widely used in the evaluation of different options within the framework of the preferred criteria in decision-making processes in various sectors and in determining the most appropriate option. In this research, the sustainability of 13 provinces in the Central Anatolia Region was examined by using MCDM Techniques. For sustainability assessment, 20 criteria were selected from sustainability criteria. Based on the data of sustainability criteria, the weights of the provinces were calculated using the PSI method from the MCDM techniques. The criterion with the highest weight was Employment Rate (K14). With the help of the weights obtained with the PSI method, the sustainability of the provinces was compared with the WISP, CODAS, CoCoSo, TOPSIS methods. After the sustainability calculations of the provinces, different results were obtained for each method. As a result, the Borda Ranking method was used to obtain a single result against the differences. According to the Borda Ranking result, the province with the highest sustainability was Yozgat (A13), while the provinces with the lowest were Ankara (A2) and Niğde (A11).
Benzer Tezler
- İnşaat sektöründe iş kazalarının çok kriterli karar verme yöntemleriyle bütünleşik garrett sıralama tekniği ile değerlendirilmesi
Evaluation of work accidents in the construction sector by integrated garrett ranking technique with multi-criteria decision-making methods
RIDVAN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat MühendisliğiAkdeniz Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR KAZAZ
- Analysing and determining of wall elements for building construction projects using multi-criteria decision-making methods
Yapı projeleri için duvar elemanlarının çok kriterli karar verme yöntemleriyle analizi ve belirlenmesi
HAREZ KANABI ABDULRAHMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İnşaat MühendisliğiKarabük Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKER TEKİN
PROF. DR. FUAT ŞİMŞİR
- Sürdürülebilir sağlık politikaları açısından sağlıkta eşitsizlik: Türkiye ve Nijerya üzerine karşılaştırmalı bir SWOT-MCDM analizi
Health inequality in terms of sustainable health policies: A comparative SWOT-MCDM analysis on Türkiye and Nigeria
FATİMAH AJİBİKE AKANBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sağlık YönetimiSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN ŞENOL
- AHP-TOPSIS tabanlı matematiksel programlama ile jandarma karakolu kuruluş yeri seçimi ve CAS/CBS ile analizi
Selecting the facility location of the gendarmerie station with an AHP-TOPSIS based mathematical programming and analysing with GAS/GIS
ADNAN ABDULVAHİTOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİK KOYUNCU
- Ar-Ge projelerinde risk ve performans yönetiminde ödül-ceza modelleri ve hibrit çok kriterli karar verme karşılaştırılması
Comparison of reward-penalty models and hybrid multi-criteria deci̇si̇on maki̇ng i̇n R&D project ri̇sk and performance management
EZGİ GÜL DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiMühendislik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAFİYE SENCER