Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlarınsektörel analizi ve ekonomik büyümeye etkisi
Foreign direct investments in turkeysectoral analysis and its impact on economic growth
- Tez No: 902881
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HACI AHMET KARADAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Sanayi Sektörü, Tarım Sektörü, Hizmet Sektörü, Ekonomi Büyüme, Türkiye, Foreign Direct Investments, Industrial Sector, Agricultural Sector, Service Sector, Economic Growth, Türkiye
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bir şirketin başka bir ülkede faaliyet gösteren bir firmayı satın alması, yeni kurulacak bir şirketin sermayesini artırmak suretiyle ortaklık kurması veya başka bir ülkede üretim tesisi kurması olarak tanımlanan doğrudan yabancı yatırımlar, dünyada artan küreselleşme hareketleri sonucunda yaygın hale gelmiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar ülkenin ihtiyacı olan sermayenin faiz yükü olmadan karşılanmasını sağlaması nedeniyle, gelişmekte olan ülkeler açısından büyük önem arz etmektedir. Doğrudan yabancı yatırımlar geçmişten günümüze diğer gelişmekte olan ülkeler gibi Türkiye'nin de önemsediği bir yatırım türü olmuştur. 1838 Balta Limanı Anlaşması ile ilk defa Osmanlı döneminde yapılan doğrudan yabancı yatırımlar, günümüze kadar önemini korumuş ve dünyada yaşanan doğrudan yabancı yatırımları çekme yarışına Türkiye de dahil olmuştur. Sektörel olarak incelendiğinde, Osmanlı döneminde yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda tarım sektörünün payı yüksek iken, küreselleşmeyle birlikte ülkeler arasındaki sınırların ortadan kalkması ve teknolojinin ilerlemesiyle tarım sektörünün payı giderek azalmış, sanayi ve hizmet sektörlerinin payı artmıştır. Yani küreselleşme ile hizmet sektörü ile sanayi sektörü önem kazanmıştır. Bunun sonucunda, bu sektörlere yapılan doğrudan yabancı yatırımlardan hangisinin ekonomik büyüme üzerinde daha etkili olduğu uygulanacak politikalar ve teşvikler açısından önem kazanmıştır. Bu nedenle, doğrudan yabancı yatırımların sektörel olarak analiz edilmesi bu yatırımların ülkeye çekilmesi aşamasında büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de tarım, sanayi ve hizmet sektörlerine yapılan doğrudan yabancı yatırımların ekonomik büyümeye etkisi incelenmektedir. Bu doğrultuda Türkiye'de tarım, sanayi ve hizmet sektörüne 2010-2024 döneminde yapılan doğrudan yabancı yatırımların GSYİH üzerindeki etkisi ekonometrik analiz yardımıyla incelenmektedir. Yapılan ARDL sınır testi sonucunda, değişkenler arasında uzun dönem ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ARDL uzun dönem katsayılarına göre, Türkiye'de hizmet, sanayi ve tarım sektörlerine yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda meydana gelen %1'lik artış ekonomik büyüme üzerinde sırasıyla %0,39, %0,21 ve %0,12 artışa neden olacağı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Foreign direct investments, defined as a company purchasing a company operating in another country, establishing a partnership by increasing the capital of a newly established company, or establishing a production facility in another country, have become widespread as a result of the increasing globalization movements in the world. Foreign direct investments are of great importance for developing countries as they provide the capital needed by the country without any interest burden. Foreign direct investments have been a type of investment that Turkey, like other developing countries, has considered important from the past to the present. Foreign direct investments, which were first made during the Ottoman period with the Balta Limanı Agreement in 1838, have maintained their importance until today, and Turkey has also joined the race to attract foreign direct investments in the world. When examined in terms of sectors, while the share of the agricultural sector in direct foreign investments made during the Ottoman period was high, its share gradually decreased due to the removal of borders between countries and advances in technology as a result of globalization, and the share of the industrial and service sectors increased. As a result, which of the foreign direct investments made in these sectors is more effective on economic growth has gained importance in terms of the policies and incentives to be implemented. Therefore, sectoral analysis of foreign direct investments is of great importance in the stage of attracting these investments to the country. This study examines the impact of foreign direct investments made in the agricultural, industrial and service sectors in Turkey on economic growth. In this context, the impact of foreign direct investments made in the agricultural, industrial and service sectors in Turkey in the period 2010-2024 on GDP is examined with the help of econometric analysis. As a result of the ARDL bounds test, it was concluded that there is a long-term relationship between the variables. As a result of the ARDL bounds test, it was concluded that there is a long-term relationship between the variables. According to the ARDL long-term coefficients, it was determined that a 1% increase in foreign direct investments made in the service, industrial and agricultural sectors in Turkey would cause an increase of 0.39%, 0.21% and 0.12% on economic growth, respectively.
Benzer Tezler
- Türk perakende ticaret sektöründe yabancı doğrudan yatırımlar ve CarrefourSa örneği
Fofeign direct investment and the case of Carrefour in Turkish retail trade sector
KUBİLAY PÖSTEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
EkonomiKocaeli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF BAYRAKTUTAN
- Gelişmekte olan ülkelere yönelik dış finansman kaynakları üzerine üç deneme: Dış borçlanma, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve sıcak para hareketleri
Three essays on external financing sources for developing countries: External debt, foreign direct investmentsand hot money flows
MÜDRİKE UÇKAÇ
- Dolaysız yabancı sermaye yatırımlarının sektörel komposizyonunun ekonomik büyümeye etkisi
Sector composition of direct foreing capital ınvestments that effective to economic growth
GÖKHAN AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonomiKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİktisadi Gelişme ve Uluslararası İktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ALAGÖZ
- Türkiye'de doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının belirleyicileri
Determinants of foreign direct capital investments in Türkiye
MEHMET MUSTAFA BASKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiBandırma Onyedi Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN ERÇAKAR
- Türkiye'de doğrudan yabancı yatırımlar ve ekonomik büyüme ilişkisi: Toda-Yamamoto nedensellik analizleri
The relationship of foreign direct investments and economic growth in Türkiye: Toda-Yamamoto causality analyses
SEVGİ DEĞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiAvrasya Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL HAKKI KOFOĞLU