Çok-kültürlü ve çok-dilli toplumlarda toplumun anadilinin yok olma tehlikesi üzerine bir inceleme: Kazakistan örneğinde Rusçanın Kazak Türkçesi üzerindeki etkileri
An investigation on the danger of extinction of the mother tongue in multicultural and multilingual societies: The effects of Russian on Kazakh in the case of Kazakhstan
- Tez No: 903610
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ROBABEH TAGHIZADEHZONUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kapadokya Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim, Öğretim ve Araştırma Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Bu çalışma, Kazakistan Cumhuriyeti'nin devlet dili ve Kazakların ana dili olan Kazak Türkçesinin güncel durumunu değerlendirmek, Kazak Türkçesinin toplumsal konumunun analizini yapmak, Kazak Türkçesinin yok olma tehlikesinin olup olmadığı hakkında bilgilere ulaşabilmek ve dil ölümünün gerçekleşme riskinin saptanması durumunda bu durumu önlemeye yönelik neler yapılabileceği konusunda farkındalık oluşturabilmek amacıyla yapılmıştır. Bir dilin toplumsal konumunun ve eğer dil ile ilgili sorunlar varsa bu sorunların tam olarak anlaşılabilmesinin, nedenlerinin saptanabilmesinin ve bu doğrultuda çözümler üretilebilmesinin, öncelikli olarak söz konusu toplumun maruz kaldığı tarihsel süreçlerin doğru anlaşılmasıyla mümkün olabileceği düşünülerek çalışmanın başlangıcında, Kazakistan'ın tarih sahnesine çıkışından bağımsızlığını yitirdiği Sovyetler Birliği Dönemi'ne, bağımsızlık mücadelesinden yeniden doğuşuna kadar Kazakistan Cumhuriyeti'nin tüm tarihi süreçlerine yönelik bilgilere yer verilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi desenlerinden olan, olgubilim deseni ve durum analizi bir arada kullanılmıştır. Olgubilim araştırma yöntemiyle, Rusça bilen Kazakistanlı bireylerin Kazak Türkçesini toplum içinde nasıl gördüğü ve konumlandırdıkları arasındaki bağlantıya dikkat çekilmiş, bu şekilde çalışmanın başlangıç noktası oluşturulmuş ve mevcut olgunun açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Durum analizi yöntemiyle de 20-78 yaş aralığındaki katılımcıların yaşadıkları tarihsel süreçler içerisindeki durum farklılıklarının belirlenmesi, bu yolla Kazak Türkçesinin geçmişten günümüze yaşadığı süreçlere ve bu süreçlerin dayanaklarına ulaşılması amaçlanmıştır. Çalışmada farklı kaynaklardan elde edilen belgeler ve bilgiler kullanılmış ve bu bilgilerin yanı sıra yarı-yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilen bulgulardan yararlanılmıştır. 17 sorudan oluşan görüşmeler, Kazakistan'ın Atyrau ve Ural şehirlerinde yaşayan çok dilli etnik Kazak bireyler arasından seçilen 25 gönüllü katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Çok dilli ve çok kültürlü toplum yapısına sahip olan Kazakistan'da, Kazak Türkçesinin toplumsal konumu, kullanım alanları ve günlük yaşamda kullanılma sıklığı gibi bulgular bu görüşmelerden elde edilen görüşlerin toplanması ve analiz edilmesi yoluyla saptanmıştır. Bu araştırmanın sonucunda, Kazak Türkçesinin bazı alanlarda reformlara ve düzenlemelere ihtiyaç duysa da ölüm tehlikesinde olmadığı, aksine özellikle son 5-10 yıldır Kazak Türkçesinin öğrenilen, geliştirilen ve yaygınlaşan bir dil olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to evaluate the current situation of Kazakh, the native and state language of the Republic of Kazakhstan, to analyze the social position of the Kazakh language, and to obtain information about whether the Kazakh language is in danger of extinction. This study was conducted to raise awareness about what can be done to prevent this situation if the risk of language death is detected. Considering the social position of a language, if there are language-related problems, fully understanding these problems, identifying their causes, and producing solutions accordingly are only possible by correctly understanding the historical processes that the society in question has been exposed to. At the beginning of the study, information about all historical processes of Kazakhstan, from its birth to the Soviet Union period when it lost its independence, to the independence struggle and rebirth of the Republic of Kazakhstan, was included. In the study, phenomenological design and situation analysis, which are qualitative research method designs, were used together. With the phenomenological research method, attention was drawn to the connection between how Kazakh individuals who know Russian see and position Kazakh Turkish in society, thus creating the starting point of the study and aiming to reveal the current phenomenon. With the situation analysis method, it was aimed to determine the situation differences within the historical processes experienced by the participants between the ages of 20-78, and in this way to reach the processes that Kazakh Turkish has experienced from the past to the present and the bases of these processes.In the research, information obtained from different sources was used, and in addition to this information, findings obtained through the semi-structured interview technique were also used. Interviews consisting of 17 questions were held with 25 volunteer participants selected from multilingual ethnic Kazakh individuals living in Atyrau and Oral cities of Kazakhstan. Findings such as the social position of the Kazakh language, its usage areas, and frequency of use in daily life in Kazakhstan, which has a multilingual and multicultural society, were determined by collecting and analyzing the opinions obtained from these interviews. As a result of this research, it has been seen that the Kazakh language is not in danger of extinction, although it needs reforms and regulations in some areas. On the contrary, Kazakh is a language that has been learned, developed, and become widespread, especially in the last 5-10 years.
Benzer Tezler
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Ana okul ve ilkokul düzeyinde yabancı dil eğitimi üzerine sosyolojik bir araştırma: Kaşgar örneği
A sociological research on foreign language education at kindergarten and primary school: Kashgar case study
HUERXIDA ABUDUREYIMU HUERXIDA ABUDUREYIMU
- Tommaso Campanella ve Thomas More'un ütopyalarının karşılaştırılması
Comparing Thomas More and Tommaso Campanella's utopias
MAHMUT AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. OSMAN ELMALI
- Yabancı dil ediniminde konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik yaklaşımlar
Başlık çevirisi yok
RECEP KARAİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEREF ATEŞ
- Female quest for identity between cultures in Amy Tan's The Kitchen God's Wife and the Bonesetter's Daughter
Amy Tan'in The Kitchen God's Wife ve The Bonesetter's Daughter adlı romanlarında kadının kültürler arasındaki kimlik arayışı
BURCU DÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERYEM AYAN