Kronik rahatsızlığı olan çocuk ve ergenlerde sanat terapi uygulamalarının etkinliği: Sistematik derleme ve meta-analiz
Effectiveness of art therapy practices in children and adolescents with chronic diseases: Systematic review and meta-analysis
- Tez No: 903640
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA AKÇİNAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu sistematik derleme ve meta-analiz çalışmasının amacı, sanat terapi uygulamalarının kronik hastalığa sahip çocuk ve ergenlerdeki yaşam kalitesi, anksiyete, ağrı ve depresyon düzeyleri üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Araştırmada, Google Scholar, APA PsycNet, Cochrane Library CINAHL, EBSCOHost, ERIC, Medline, PsycINFO, PsycARTICLES, PsycBOOKS, Pubmed, Proquest, Sciencedirect, Springer Link, ULAKBIM, YÖKTEZ ve Web of Science veri tabanları sistematik biçimde taranmış, 2000-2023 yılları arasında yapılmış çalışmaları içeren toplamda 2352 veri kaydına erişilmiştir. Bunlardan 0-18 yaşları arasında 584 katılımcı barındıran 12 randomize kontrollü çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Dahil edilen çalışmalarda, sanat terapisinin etkinliği Hedges g etki büyüklüğü değeri üzerinden hesaplanmış ve tesadüfi etkiler modeli temel alınarak R, R Studio programlarında standartlaştırılmış ortalama farkına dayalı meta-analiz değerlendirilmesi yapılmıştır. Her bir değişken için etki büyüklüğüyle birlikte heterojenlik, duyarlılık ve yayın yanlılığı değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir. Yaşam kalitesi için ebeveyn ve çocuk ölçeklerine dayalı iki farklı değerlendirme yapılmıştır. Çalışmaların kalitesi Cochran Risk of Bias 2 (RoB2) aracı esas alınarak değerlendirilmiştir. Etki büyüklüğündeki değişimlere neden olabilecek moderatör değişkenlerin etkisi alt grup ve meta-regresyon analizleriyle incelenmiştir. Analize dahil edilen çalışmalar, sanat terapisinin çocuk ve ergenlerin bakış açısından değerlendirilen yaşam kalitesi üzerinde orta düzeyde ve anlamlı bir etkisi olduğunu göstermiştir (Hedges' g = .40, 95% CI [0.27; 0.53], p = .001). Ebeveyn değerlendirmesini baz alan yaşam kalitesi değerlerinde ise pozitif ancak istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir etki gözlenmiştir (Hedges' g = .43, 95% CI [-.03; 1.20], p = .21). Bu bakış açısındaki farklılıklar klinik ve yöntemsel açıdan tartışılmıştır. Sanat terapisinin ağrı düzeyi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve büyük bir etkisi olduğu bulunmuştur (Hedges' g = -.63, 95% CI [-1.19; -0.07], p = .03). Anksiyete düzeyi üzerindeyse pozitif ancak anlamlı bir etki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır (Hedges' g = -.71, 95% CI [-2.24; 0.82], p = .23). Depresyon değişkenine dair yeterince çalışma olmaması nedeniyle analiz yapılmamıştır. Yaşam kalitesi ve anksiyete için heterojenliğin kaynakları araştırılmış ve tartışılmıştır. Yapılan yanlılık değerlendirmelerinde meta-analiz bulgularında belirgin bir yayın yanlılığı olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın bulguları, sanat terapisinin kronik hastalığı olan çocuk ve ergenlerde yaşam kalitesini artırmada ve ağrı düzeyini azaltmada potansiyel bir araç olabileceğini göstermiştir. Bu sonuçlar, klinik uygulamalar ve gelecekteki araştırmalar için yön göstericidir. Ancak, alandaki çalışma sayısının azlığı, yüksek heterojenlik düzeyleri ve çalışmaların risk oranları gibi sınırlılıklar düşünüldüğünde, bu potansiyel etkiyi daha iyi değerlendirebilmek adına bu alandaki çalışmaların artması gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This systematic review and meta-analysis aim to evaluate the impact of art therapy applications on the quality of life, anxiety, pain, and depression levels in children and adolescents with chronic illnesses. Databases including Google Scholar, APA PsycNet, Cochrane Library, CINAHL, EBSCOHost, ERIC, Medline, PsycINFO, PsycARTICLES, PsycBOOKS, PubMed, ProQuest, ScienceDirect, Springer Link, ULAKBIM, YÖKTEZ, and Web of Science were systematically searched, resulting in 2352 records from studies conducted between 2000 and 2023. Of these, 12 randomized controlled trials with 584 participants aged 0-18 were included in the analysis. The effectiveness of art therapy in the included studies was calculated using the Hedges' g effect size value, and a meta-analysis based on standardized mean differences was performed using the random effects model in R and R Studio programs. Effect sizes, heterogeneity, sensitivity, and publication bias evaluations were conducted for each variable. Two separate assessments for quality of life were conducted based on parent and child scales. The quality of the studies was assessed using the Cochran Risk of Bias 2 (RoB2) tool. Moderator variables influencing effect sizes were examined through subgroup and meta-regression analyses. The results indicated that art therapy had a moderate and significant effect on the quality of life evaluated from the perspective of children and adolescents (Hedges' g = .40, 95% CI [0.27; 0.53], p = .001). A positive but not statistically significant effect was observed on the quality of life based on parent evaluations (Hedges' g = .43, 95% CI [-.03; 1.20], p = .21). The differences in child-parent perspectives were discussed from clinical and methodological viewpoints. Art therapy was found to have a statistically significant and large effect on pain levels (Hedges' g = -.63, 95% CI [-1.19; -0.07], p = .03). There was a positive but not significant effect on anxiety levels (Hedges' g = -.71, 95% CI [-2.24; 0.82], p = .23). Due to insufficient studies on the depression variable, no analysis was conducted. Sources of heterogeneity for quality of life and anxiety were investigated and discussed. Publication bias evaluations revealed no significant publication bias in the meta-analysis findings. The findings suggest that art therapy could be a potential tool for improving the quality of life and reducing pain levels in children and adolescents with chronic illnesses. These results have implications for clinical applications and future research. However, due to limitations such as the small number of studies in the field, high levels of heterogeneity, and risk ratios of the studies to evaluate this potential effect better further research is needed.
Benzer Tezler
- Ergenlik dönemi obezitesinde ruhsal işleyişin değerlendirilmesi
The analysi̇s of psychic process in adoloscence obesity
BÜŞRA MERVE ÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiOkan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İREM ERDEM ATAK
- Lise öğrencilerinde kendine zarar verme davranışı: İşlevleri, emosyonel regülasyon ve ayrılma bireyleşme
Non-suicidal self injurious behavior among high school students: Its functions, emotion regulation and separation individuation
BÜRGE KABUKÇU BAŞAY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK
- Astımlı çocuk ve ergenlerde anne baba tutumları, duygu düzenleme ve psikosomatik rahatsızlıkların ilişkisi
The relationship of parenting styles, emotion regulation and psychosomatic disorders in children and adolescents with asthma
AYSEMİN APRAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. EZGİ ŞEN DEMİRDÖĞEN
- Tekrarlayan yatışları olan çocuk hastalarda malnütrisyon değerlendirmesi
Evaluation of malnutrition in pediatric patients with recurrent hospitalizations
ORHAN KAZAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiHarran ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DURSUN ÇADIRCI
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GÜZELÇİÇEK
- Jinekomastisi olan ergenlerde benlik saygısı, beden algısı, psikopatoloji düzeyleri ve serum sex steroidleriyle ilişkisi
Başlık çevirisi yok
SEMİHA ARSLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAtatürk ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ONUR BURAK DURSUN