Investigating the effects of executive functions and social cognition on the relationship between autistic traits and mental health
Otistik özellikler ve ruh sağlığı arasındaki ilişkide yürütücü işlevler ve sosyal bilişin etkisinin incelenmesi
- Tez No: 903843
- Danışmanlar: PROF. DR. TIMOTHY R. JORDAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu tezin amacı, ruh sağlığı semptomlarına yönelik yürütücü işlevler ve sosyal bilişi içeren çevrimiçi bir eğitim programı tasarlamak ve bu programın etkilerini incelemektir. Ayrıca, otistik özellikler ile ruh sağlığı semptomları arasındaki ilişkide bu faktörlerin aracılık rolünü araştırmaktır. Bu amaçlar doğrultusunda dört farklı çalışma gerçekleştirilmiştir. İlk çalışmada, çevrimiçi eğitim programının güvenilirliği ve geçerliliğini artırmak amacıyla bir ön çalışma yapılmış, çevrimiçi veri toplama yönteminin kalem-kâğıt yöntemine göre bir fark yaratmadığı bulunmuştur. İkinci çalışmada ise, çevrimiçi programın tasarımına zemin hazırlamak için yürütücü işlevler ve sosyal bilişin rolleri ve ilişkileri araştırılmış, bu iki faktörün otistik özellikler ile ruh sağlığı semptomları ilişkisindeki rolü incelenmiştir. Sonuçlar, duygusal empatinin bir bileşeni olan kişisel sıkıntının, otistik bir özellik olan dikkat değiştirme ile ruh sağlığı semptomları arasında önemli bir aracılık rolü oynadığını ortaya koymuştur. Üçüncü çalışmada, çevrimiçi eğitim programının ruh sağlığı semptomlarını azaltmadaki ve yürütücü işlevler ile sosyal bilişi geliştirmedeki etkinliği pilot bir çalışma ile değerlendirilmiştir. Dördüncü çalışmada ise, altı hafta süren çevrimiçi eğitim programı, katılımcıların rastgele deney ve kontrol gruplarına atanmasıyla test edilmiştir. Sonuç olarak, deney grubundaki ruh sağlığı skorlarında önemli bir düşüş gözlemlenmiştir. Ayrıca, duygusal empati üzerinde de anlamlı iyileşmeler bulunmuştur. Bu bulgular, tasarlanan çevrimiçi müdahalenin ruh sağlığı belirtilerini azaltma potansiyeline sahip olduğunu ve otistik özellikler ile ruh sağlığı arasındaki etkileşimin dikkate alınması gerektiğini göstermektedir. Çalışma, bazı sınırlamalara rağmen, etkili çevrimiçi müdahale programlarının hem nörotipik hem de nöroçeşitli bireyler için ruh sağlığını destekleyebileceğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
The primary objective of the research reported in the current thesis is to design and examine the impact of an online training program that includes executive functions and social cognition targeting mental health symptoms. Additionally, it aims to investigate the mediating role of these factors in the relationship between autistic traits and mental health symptoms. In line with these objectives, four different studies were conducted. In the first study, a preliminary study was carried out to increase the reliability and validity of the online training program, and it was found that the online data collection method did not differ from the pencil-and-paper method. The second study examined the roles and relationships of executive functions and social cognition before designing the online program to understand their impact, particularly in the relationship between autistic traits and mental health symptoms. The results showed that personal distress, a part of affective empathy, plays a significant mediating role between attention switching, an autistic trait, and mental health symptoms. In the third study, the efficacy of the online training program in reducing mental health symptoms and improving executive functions and social cognition was evaluated through a pilot study. In the fourth study, the six-week online training program was tested by randomly assigning participants to either an experimental or control group. As a result, a significant decrease in mental health scores was observed in the experimental group. Additionally, significant improvements in affective empathy were achieved. These results suggest that the designed online intervention has the potential to reduce mental health symptoms and that the interaction between autistic traits and mental health should be considered. This study, despite some limitations, highlights the importance of designing effective online intervention programs and indicates that such programs could support mental health in both neurotypical and neurodiverse individuals.
Benzer Tezler
- Otizmli çocukların ebeveynlerinde yürütücü işlevler ve zihin kuramının fonksiyonel mrg analizi ile incelenmesi
Investigation of executive functions and theory of mind with functional mri analysis in parents of children with autism
ÖZGE TAN ÇAMOK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSelçuk ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ KANDEĞER
- Sekizinci sınıf öğrencilerinde internet tabanlı uzaktan eğitimin sosyal biliş, akademik güdülenme ve internet bağımlılığı üzerine etkilerinin araştırılması
Investigation of the effects of internet-based distance education on social cognition, academic motivation and internet addiction in eightth grade students
HAKAN MEHMET AYDINLIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ YÜNCÜ
- Disleksili çocuklarda kaba motor ve bilişsel becerilerin okuduğunu anlamaya etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of gross motor and cognitive skills on reading comprehension in children with dyslexia
MELİKE DIRAMSIZ
- Can a crab walk in the air or walk through walls? Impact of watching fantastical content on young children's cognitive skills
Bir yengeç havada yürüyebilir veya duvarın içinden geçebilir mi? Fantastik içerik izlemenin küçük çocukların bilişsel becerileri üzerindeki etkisi
DİLARA KEŞŞAFOĞLU
- Şizofreni hastalarında metabolik sendrom ve ilişkili parametrelerin bilişsel işlevler üzerine olan etkisinin incelenmesi
Investigation of metabolic syndrome and related parameters on cognitive functions in schizophrenic patients
ZEKİYE ÇELİKBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriGaziosmanpaşa ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MESUT YILDIZ
