Toplumsal hafıza ve kültürel kimlikten hareketle Zaza müziği
Zaza music in terms of social memory and cultural identity
- Tez No: 904728
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EMİN ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Zaza Kültürü, Zaza Müziği, Etnik Müzik, Zaza Culture, Zaza Music, Ethnic Music
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilimleri ve Teknolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Anadolu, kültürel çeşitliliğin ve toplulukların bir arada yaşadığı zengin bir coğrafyadır. Bu çalışmada, Türkiye'nin doğusunda yer alan Bingöl, Elazığ, Tunceli, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır ve Sivas bölgelerinde yaşayan Zaza toplumunun etnik ve kültürel bağlamda toplumsal hafızasına yer etmiş müzik örüntüleri incelenerek Diyarbakır özelinde yorumlanmıştır. Araştırma, Zazaların tarihçesi, kültürel işlevi ve Zaza kültürü içindeki müziğin sosyo-kültürel işlevsel kategorizasyonu, yapısal ve kareografik açıdan Zaza oyun havaları, Zaza müziğinin yapısal analizi, kullanılan çalgılar ve makamsal-ritmik yapısı gibi konuları ele almaktadır. Araştırma, Zaza toplumunun kültürel ve müzikal yapısı etnomüzikolojik çerçevede alan çalışmaları ile toplanan veriler kuramsal metodoloji çerçevesinde yorumlanmış ve etnografik araştırma modeli ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile ulaşılan bulgular irdelenerek, etnik bağlamda Zaza kültürü ve müziği üzerine tespitler yapılmaya çalışılmıştır. Tezin temel hedefleri arasında Zaza müziğinin sosyal ve kültürel işlevlerinin belirlenmesi, müziğin toplumsal yapıda oynadığı rolün incelenmesi ve müzikal pratiklerin tarihsel ve kültürel bağlamda değerlendirilmesi yer alır. Araştırma, nitel veri toplama yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiş ve literatür taraması ile desteklenmiştir. Alan araştırmasında elde edilen veriler uzman görüşüne başvurularak analiz edilmiştir. Zaza toplumu kültürel hafızasında yer alan sonik ifadelerin yansıması olan türküler; düğün türküleri, aşk ayrılık gurbet türküleri, ninni, kurmanci olarak(kurmancca) söylenen türküler, sosyo-kültürel ritüel türküleri, dini ritüel türküleri, yıllık takvimsel ritüel türküler tematik yapılardaki Uşşak makamı, Hüseyni makamı, Rast makamı, Hicaz Hümayun makamlarında, 2/4 (Nim Sofyan), 4/4 (Sofyan), 5/8 (Türk aksağı) 6/4,6/8 (Yürük Semai), 8/8 (Düyek), 10/8 (Aksak Semai) usûllerindeki icrası çalışmanın bulguları arasındadır.
Özet (Çeviri)
Anatolia is a rich geography where cultural diversity and communities live together. In this study, the musical patterns ingrained in the social memory of the Zaza community living in the Bingöl, Elazığ, Tunceli, Adıyaman, Urfa, Diyarbakır and Sivas regions in the east of Turkey, in an ethnic and cultural context, were examined and interpreted specifically for Diyarbakır. The research deals with issues such as the history of Zazas, their cultural functions and the socio-cultural functional categorization of music within Zaza culture, Zaza dance styles in terms of structural and choreographic aspects, structural analysis of Zaza music, the instruments used and its maqam-rhythmic structure. In the research, the data collected through field studies on the cultural and musical structure of the Zaza society within the ethnomusicological framework were interpreted within the framework of theoretical methodology, and by examining the findings obtained through the ethnographic research model and semi-structured interviews, determinations were made on Zaza culture and music in an ethnic context. The main objectives of the thesis include determining the social and cultural functions of Zaza music, examining the role of music in social structure, and evaluating musical practices in a historical and cultural context. The research was conducted using qualitative data collection methods and supported by literature review. Folk songs that are a reflection of the sonic expressions in the cultural memory of the Zaza society; wedding folk songs, love, separation, homesickness folk songs, lullabies, folk songs sung in Kurmanji, socio-cultural ritual folk songs, religious ritual folk songs, annual calendar ritual folk songs in thematic structures in Uşşak maqam, Hüseyni maqam, Rast maqam, Hicaz Hümayun maqam, 2/4 (Nim Sofyan), 4/4 (Sofyan), 5/8 (Turkish accent), 6/4,6/8 (Yürük Semai), 8/8 (Düyek), 10/8 (Aksak Semai) are among the findings of the study.
Benzer Tezler
- Cultural encounters of ethnic identities: An ethnographic study of belonging in the urban landscape of Sarajevo
Etnik kimliklerin kültürel karşılaşmaları: Saraybosna kent peyzajında aidiyete ilişkin etnografik bir çalışma
TÜLAY ZIVALI
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- 'Dağların kayıp anahtarını arayan halk' Dersim toplumunda kimliksel uyanış, kültürel siyasetler ve iç gerilimler
'The people who seek the lost key to the mountains' identity revival, cultural politics and internal conflicts in Dersimli society
ÜLKER SÖZEN
Doktora
Türkçe
2017
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ ASLAN
- Resim sanatında figür-yerel ilişkisinin anı-bellek bağlamında incelenmesi
Examination of figure-local relationship in painting art in the context of memory-memory
EMEL DOĞANAY BALKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarHitit ÜniversitesiBileşik Sanatlar Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT ENGİN
- Envisioning plural futures through narratives and design
Anlatılar ve tasarım ekseninde çoklu gelecek tahayyülleri
ELİF GÖZDE ÖZTOPRAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- Kentsel dönüşümün toplumsal hafızaya etkisi (Malatya örneği)
The effect of urban transformation on social memory (Malatya example)
GÜLŞEN DURDU