Antik felsefeden İbn Sînâ'ya teşkîkî yüklemlemenin kavramlaşması
The conceptualization of tashkiki predication from the ancient philosophy to Avicenna
- Tez No: 906265
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESAT BURAK ŞAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Teşkîkî yüklemleme genel olarak bir anlamın delâlet ettiği şeylere dereceli olarak yüklemlendiğini, müşekkek lafzın örneğinin mevcûd olması dikkate alındığında ise varlık anlamının delâlet ettiği şeylere eşit olarak değil, dereceli olarak yüklemlendiğini ifade etmektedir. Dolayısıyla zorunlu ve mümkün varlıklar söz konusu olduğunda varlığın teşkîkî niteliğinin Tanrı-âlem arasındaki farkın belirginleşmesinde önemli bir rolü bulunmaktadır. Nitekim teşkîk kavramı mantık, ontoloji ve nihayetinde metafizik çalışmaları açısından oldukça önemli bir noktada durmaktadır. Bu çalışma, Antik dönemde ve İslam düşüncesinde söz konusu olan lafızlar taksimini ve yüklem türlerini ele alarak müşekkek lafızların ve teşkîkî yüklemlemenin felsefe tarihindeki oluşum seyrini ana hatlarıyla ortaya koymayı hedeflemiştir. Bu bağlamda Aristoteles ve Antik dönem şârihlerinden Porphyrios, Afrodisisaslı İskender, Ammonios ve Simplikios'un metinlerinde söz konusu kavramın izi sürülerek İbn Sînâ öncesinde bu kavramın kullanımının olup olmadığı araştırılmıştır. Dolayısıyla bu çalışma, Antik dönemde ve İslam düşüncesinde söz konusu olan yüklem türlerini ortaya koyarak teşkîkî yüklemlemenin sistematik olarak nerede ve niçin kavramlaştığını göstermeyi amaçlamıştır.
Özet (Çeviri)
Tashkiki predication states that, in general, a meaning is predicated gradually to the things it signifies, and specifically, considering that the example of the mushakkak word is existence, to the things that the meaning of existence signifies is predicated gradually, not equally. Therefore, when it comes to necessary and possible beings, the tashkiki nature of being has an important role in clarifying the difference between God and the universe. As a matter of fact, the concept of tashkik stands at a very important point in terms of logic, ontology and ultimately metaphysics studies. This study aims to outline the formation process of the mushakkak words and the tashkiki predication in the history of philosophy by examining the division of words and the types of predication in the Ancient period and in Islamic thought. In this context, the concept in question was traced in the texts of Aristotle and the Ancient commentators Porphyry, Alexander of Aphrodisias, Ammonius and Simplicius, and it was investigated whether this concept was used before Avicenna. Then, this study aimed to show where the tashkiki predication was systematically conceptualized by revealing the types of predication in Ancient period and Islamic thought.
Benzer Tezler
- Klasik felsefede ve İslam felsefesinde inâyet: İbn Sînâ örneği
Providence in classical philosophy and Islamic philosophy: The case of avicenna
EMİNE TAŞÇİ YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2017
FelsefeAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ
- İslam felsefesinde metafizik bir problem olarak imkan
Possibility as a metaphysical concept in islamic philosophy
MEHMET CÜNEYT KAYA
Doktora
Türkçe
2008
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER MAHİR ALPER
- Constant cycle in nature and existential dread in Shakespeare's Hamlet and Khayyam's Rubaiyat
Shakespeare'in Hamlet'i ve Hayyam'ın Rubailer'inde doğadaki sürekli döngü ve varoluşsal kaygı
SURHAY GÖÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Karşılaştırmalı EdebiyatAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜMRE GİZEM YILMAZ KARAHAN
- Ahlaki bilgi ve eylem sorunu: Gerçekçilik karşıtı tutumlar açısından bir inceleme
The problem of moral knowledge and action: An examination in regard to anti-realist attitudes
RUMEYSA TOKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul Medeniyet ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL ÜÇER
- Révélation et loi chez maïmonide et spinoza
Maimonides ve spinoza'da vahiy ve yasa
ALBER EROL NAHUM
Doktora
Fransızca
2018
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN GÜRSOY
PROF. DR. CATHERINE CHALIER