Görme engellilerin mekân algısının metro istasyonları özelinde incelenmesi
Investigation of visually imrapired people's perception of space on metro stations
- Tez No: 909894
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP TARÇIN TURGAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Kişinin mekânlar hakkındaki bilgi edinimi algısal süreç sonucu gerçekleşmektedir. Fiziksel gerçeklik olarak mekân, çoğu zaman uzak mesafeden anlamaya ve algılamaya yardımcı olan görme duyusunu inşa eden görsel-mekânsal kopyalama edimi ile bilinçsiz olarak insan zihninde kodlanmaktadır. Görme engellilikte bu edim ortadan kalkarken görme engelli bireylere özgü yeni bir mekân algısı inşa edilmektedir. Görme engelli bireylerin yaşantılarını güvenle sürdürülebilmeleri için görme dışı duyulardan beslenen bu mekân algısının görme duyusuna sahip bireylere yakın düzeyde oluşması kritik öneme sahiptir. Bugün kentlerde yaşamını sürdüren görme engelli sayıları dikkate alındığında, kentte her gün kullanılan veya“kullanmak zorunda olunan”kamusal alan ve mekânların (ulaşım, eğitim yapıları, meydanlar vb.) görme engelli bireylerin mekân algısını destekleyerek onların bağımsız ve güvende hareket edebilmelerine olanak sağlayacak biçimde tasarlanması ve üretilmesi bir zorunluluktur. Bu çerçevede bu çalışma görme engellilerin mekân algısındaki kritik faktörleri belirleyerek mekân tasarımcılarına görme engellilerin mekânı algılama ve bağımsız hareket edebilme konusunda yaşadıkları zorlukları azaltmalarında yol gösterecek bulgular sunmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda kamusal mekân olarak ulaşım yapılarından metro istasyonları özelinde alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Alan çalışması kapsamında İstanbul'da düzenli olarak metro istasyonu kullanan görme engelli bireyler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yapılan görüşmeler sonucunda katılımcıların yanıtları duyusal, bilişsel ve sosyal kategoriler altında sınıflandırılıp değerlendirilmiştir. Duyusal kategori altında verilen yanıtlar ayrıca duyuların tekil etkileri bağlamında analiz edilmiştir. Bu çalışma görme engellilerin mekânı algılama ve dolayısıyla yön bulma ve bağımsız hareket edebilme konularında duyusal ve bilişsel etkenlerin önemini göstermektedir. Bu bağlamda metro istasyonları özelinde duyusal ögelerin (turnike, yürüyen merdiven, Braille yön işaretleri, havalandırma vb.) ve bilişsel etkenlerin (plan şemasının niteliği, donatıların konumları vb.) görme engellilerin mekân algısına etkileri olduğu görülmüştür. Diğer yandan bu çalışmada duyuların tekil etkileri bağlamında görme engelliler için işitme ve dokunma duyularının ön planda olduğu anlaşılmıştır. Son olarak ortam sıcaklığı algısının görme engellilerin metro istasyonlarını algılamasında etkili olduğunu göstermektedir. Bu çalışmanın metro istasyonları özelinde görme engellilerin yaşadığı problemlerin belirlenmesi ve mevcut bir problem alanında uzun ve kısa vadede uygulanabilecek bütüncül çözüm önerileri sunması ile mimarlık ve kentsel üretim süreçlerine önemli katkı sağlama potansiyeli taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
The acquisition of knowledge about places is realized through the perceptual process. Space as a physical reality is encoded in the human mind unconsciously through the act of visual-spatial copying that constructs the sense of sight, which often helps to understand and perceive at a distance. While this act disappears in visual disability, a new perception of space specific to visually impaired individuals is constructed. In order for visually impaired individuals to continue their lives safely, it is critical that this perception of space, which is fed by non-visual senses, is close to the level of individuals with the sense of sight. Considering the number of visually impaired people living in cities today, it is a necessity to design and produce public spaces and places (transportation, educational buildings, squares, etc.) that are used or“have to be used”every day in the city in a way that supports the perception of space of visually impaired individuals and enables them to move independently and safely. In this framework, this study aims to identify the critical factors in the perception of space by visually impaired people and to provide findings that will guide space designers to reduce the difficulties experienced by visually impaired people in perceiving space and moving independently. In this context, a field study was conducted specifically on subway stations, which are transportation structures as public spaces. Within the scope of the field study, semi structured interviews were conducted with visually impaired individuals who regularly use subway stations in Istanbul. As a result of the interviews, the responses of the participants were classified and evaluated under sensory, cognitive and social categories. The responses given under the sensory category were also analyzed in the context of the singular effects of the senses. This study demonstrates the importance of sensory and cognitive factors in the perception of space by the visually impaired, and thus in orientation and independent movement. In this context, it was seen that sensory elements (turnstiles, escalators, Braille direction signs, ventilation, etc.) and cognitive factors (the quality of the plan scheme, the location of the equipment, etc.) have effects on the perception of space by visually impaired people. On the other hand, in the context of the singular effects of the senses in this study, it was understood that the senses of hearing and touch are at the forefront for the visually impaired. Finally, it shows that the perception of ambient temperature is effective in the perception of metro stations by the visually impaired. This study has the potential to make a significant contribution to the processes of architecture and urban production by identifying the problems experienced by the visually impaired in subway stations and offering holistic solution suggestions that can be applied in the long and short term in an existing problem area.
Benzer Tezler
- Storefront logo recognition and stereo vision based distance estimation
Mağaza logosu tanıma ve stereo görüntü tabanlı mesafe kestirimi
MEHMET BİBERCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ULUĞ BAYAZIT
- Görme engelli bireylerin kentsel algısının istanbul üzerinden irdelenmesi
Analysing the urban perception of visually impaired individuals on istanbul
MÜZEYYEN KILINÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkÖzyeğin ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVŞET GÜL ÇANAKÇIOĞLU
- İstanbul ölçeğinde konaklama yapılarının engelliler için erişilebilirliği
Accessibility of accommodation buildings for disabled in the scope of Istanbul
DİLEK ELDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TurizmBahçeşehir Üniversitesiİç Mekan Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİDE ELÇİN TEZEL
- Non-visual aspects of spatial knowledge: Wayfinding behavior of visually impaired people in complex urban environments
Mekansal bilginin görsel olmayan boyutları: Görme engellilerin karmaşık kentsel çevrelerde yön bulma davranışları
DİDEM KAN KILIÇ
Doktora
İngilizce
2016
Mimarlıkİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEHMİ DOĞAN
- Spor takımlarına katılan ve katılmayan görme engelli öğrencilerin benlik saygılarının değerlendirilmesi
The Evaluation about the self esteem respect of the visually impaired students who attend or do not attend to sport teams
EBRU TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İSKENDER ÖZGÜR