Görme engellilere yönelik e-sınav ortamının tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi
Design, development, implementation and evaluation of e-exam environment for visually impaired people
- Tez No: 910234
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇELEBİ ULUYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu araştırmada total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine yönelik e-sınav ortamının tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması, değerlendirilmesi ve kullanılabilirliğin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultunda ortaokulda eğitimlerine devam eden görme engelli öğrencilerin sınavlarda karşılaştıkları sorunları tespit etmek ve teknoloji destekli değerlendirme süreçlerinin etkisini belirlemek için öğretmenlerle görüşmeler yaparak ihtiyaç analizine başvurulmuştur. Gönüllü olarak çalışmaya katılan beş görme engelli öğretmeni ile görüşmeler (okulda) yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Toplanan verilere betimsel analizi uygulanmıştır. Bulgularda öne çıkan temalar; genel problemler, okuyucu problemi, kullanım avantajları, riskler, kolaylık ve teknolojiden yararlanma olarak sıralanmaktadır. Saptanan sorunları gidermek amacıyla e-sınav ortamı tasarlamaya karar verilmiştir. E-sınav ortamını tasarlarken W3Schools Online Web Tutorials yararlanılmıştır. Tasarımda, Visual Studio Code - Code Editing. Redefined, PHP (Hypertext Preprocessor), HTML (HyperText Markup Language), CSS (Cascading Style Sheets) ve javascript ve web sunucusu olarak XAMPP kullanılmıştır. E-sınav ortamının hazırlanan prototipi önce görme engelli okullarında görev yapan ve kendileri de birer görme engelli olan öğretmenlere uygulanarak pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Alınan dönütlerden sonrası tasarım tekrar gözden geçirilmiştir ve nihai sürüme ulaşmıştır. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine yönelik e-sınav ortamının tasarımı, geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi araştırmasında, araştırma yöntemi olarak karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmada karma araştırma yöntemlerin yakınsak paralel deseni tercih edilmiştir. Çalışma 2023-2024 öğretim yılı bahar dönemi, Ankara İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı üç görme engelliler ortaokulu öğrencilerden oluşmaktadır. Çalışma grubu ulaşılabilir, gönüllü ve total düzeyde görme yetersizliği olan ve ortaokul öğrencisi kriterine uygun olması gerekmektedir. Bu araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama araçları kullanılmıştır. Hedef kitleye uygun veri toplama araçları geliştirilmiştir. Araştırmada kullanılan veriler, çeşitli veri toplama araçları ile literatür taraması neticesinde elde edilen bilgiler doğrultusunda sağlanmıştır. Geliştirme aşamasında uzman görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşü için biri Türkçe Eğitimi, diğeri ise Görme Engelliler Bölümü alanında iki akademisyene başvurulmuştur. Veri toplama aracı; e-sınav ile ilgili gözlem, e-sınavın kullanılabilirliği (sistem kullanılabilirlik ölçeği (SKÖ) System Usability Scale (SUS)) ve e-sınav ile ilgili öğrenci görüşlerine başvuru yapılmıştır. E-sınav ile ilgili gözlemlerin verileri görev ve zamana dayalı değerlendirme yapılmıştır. Her görev için harcanan süre ve hata sayısı hesaplanmış ve total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerin bilgisayar kullanım becerileri izlenmiştir. Sistem kullanılabilirlik ölçeği (SKÖ) Brooke (1996) göre kodlanmış ve hesaplanmıştır. Görüşme formu ile elde edilen veriler öncelikle bilgisayar ortamında Microsoft Office Word dosyasına aktarılmış ve metin haline getirilmiştir. Görüşme yöntemi ile toplanan verilere betimsel analizi ve frekans analizi uygulanmıştır. Bulgularda, görme engelli ortaokul öğrencileri verilen görevleri yerine getirirken internet tarayıcısı olarak Google Chrome ve ekran okuyucu olarak JAWS 24 kullanmıştır. Öğrenciler, verilen görevlerin hepsini başarı ile tamamlamışlardır. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerin bilgisayar kullanım becerileri iyi düzeydedir. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine yönelik e-sınav ortamının SKÖ puanı (75- 95) arasında değişmektedir ve 11 kullanıcının SKÖ puanın ortalaması 82,5'tir. Çalışma grubundan sadece iki görme engelli öğrenci önceden e-sınav ortamında sınava katılmıştır. Önceden e-sınav ortamında sınav katılan iki öğrenci geçmişte katıldıkları e-sınav ortamlarında sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir. Dokuz katılımcı herhangi bir sorun veya zorlukla karşılaşmamıştır. Sadece iki görme engelli öğrenci sorun veya zorlukla karşılaştığını belirtmiştir. Sekiz görme engelli öğrenci e-sınav ortamının geliştirilmesi veya değiştirilmesi gerekmediğini düşünmektedir. Çalışma grubunun çoğunluğu gelecekte e-sınav ortamını veya benzeri ortamlarını kullanmak istediğini belirtmiştir. E-sınav ortamı ile ilgili iki tema öne çıkmıştır. Bu temalar, memnuniyet ve kullanım kolaylığıdır. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerine yönelik e-sınav ortamının tasarımı, geliştirilmesi, değerlendirilmesi ve kullanılabilirliğin incelemesi çalışmasının sonucu olarak total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerinin bilgisayar kullanım becerileri iyi düzeydedir. Total düzeyde görme yetersizliği olan öğrencilerin verilen görevlerde yaptıkları hata ve harcadıkları süre makul düzeydedir. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencilerin SKÖ puanlarının ortalaması 82,5'tır. Brooke'e (2013) göre (70-100) arasındaki puanlar kabul edilebilirdir. Görüşmede, öğrencilerin çoğu ilk e-sınav ortamını kullanmaktadır. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencileri gelecek yıllarda e-sınav ortamını ve benzeri ortamları kullanmak istemektelerdir. Total düzeyde görme yetersizliği olan ortaokul öğrencileri e-sınav ortamının kullanımı kolay olduğunu ve kendileri de kullanmaktan memnuiyet duyduklarını belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to design, develop, implement, evaluate and examine the usability of an e-exam environment for secondary school students with total visual impairment. In line with this purpose, a needs analysis was applied by interviewing teachers in order to identify the problems encountered by visually impaired students continuing their education in secondary school during exams and to determine the effects of technology-assisted assessment processes. Face-to-face interviews (at school) were conducted with five visually impaired teachers who participated in the study voluntarily. A semi-structured interview form was used in these interviews. Descriptive analysis was applied to the collected data. The prominent themes in the findings are listed as general problems, reader problem, usage advantages, risks, convenience and utilization of technology. It was decided to design an e-exam environment in order to eliminate the identified problems. W3Schools Online Web Tutorials was used while designing the e-exam environment. Visual Studio Code - Code Editing. Redefined, PHP (Hypertext Preprocessor), HTML (HyperText Markup Language), CSS (Cascading Style Sheets) and javascript and XAMPP were used as the web server. The prepared prototype of the e-exam environment was first applied to visually impaired teachers who work in schools for the visually impaired and a pilot study was carried out. After the feedback received, the design was revised and the final version was reached. In the research on the design, development, implementation and evaluation of the e-exam environment for secondary school students with total visual impairment, the mixed research method was used as the research method.In this study, the convergent parallel design of mixed research methods was preferred. The study consists of students from three visually impaired secondary schools affiliated to the Ankara Provincial Directorate of National Education in the spring semester of the 2023-2024 academic year. The study group must be accessible, voluntary, and have total visual impairment and meet the criteria of a secondary school student. Both quantitative and qualitative data collection tools were used in this study. Data collection tools appropriate to the target audience were developed. The data used in the study were provided in line with the information obtained as a result of the literature review with various data collection tools. Expert opinion was sought during the development phase. Two academicians, one from the Turkish Education and the other from the Department of Visually Impaired, were consulted for expert opinion. The data collection tool; observations on the e-exam, usability of the e-exam (System Usability Scale (SUS)) and student opinions on the e-exam were consulted. The data of the observations on the e-exam were evaluated based on task and time. The time spent for each task and the number of errors were calculated and the computer usage skills of secondary school students with total visual impairment were monitored. System usability scale (SUS) was coded and calculated according to Brooke (1996). The data obtained with the interview form was first transferred to a Microsoft Office Word file in a computer environment and converted into text. Descriptive analysis and frequency analysis were applied to the data collected with the interview method. In the findings, visually impaired secondary school students used Google Chrome as an internet browser and JAWS 24 as a screen reader while performing the given tasks. The students successfully completed all the given tasks. The computer usage skills of the secondary school students with total visual impairment are at a good level. The SUS score of the e-exam environment for secondary school students with total visual impairment varies between (75-95) and the average SUS score of 11 users is 82.5. Only two visually impaired students from the study group had previously taken the exam in the e-exam environment. Two students who had previously taken the exam in the e-exam environment stated that they had experienced problems in the e-exam environments they had taken in the past. Nine participants did not encounter any problems or difficulties. Only two visually impaired students stated that they had encountered problems or difficulties. Eight visually impaired students thought that the e-exam environment did not need to be developed or changed. The majority of the study group stated that they would like to use the e-exam environment or similar environments in the future. Two themes emerged regarding the e-exam environment. These themes were satisfaction and ease of use. As a result of the study on the design, development, evaluation and usability of the e-exam environment for secondary school students with total visual impairment, the computer usage skills of secondary school students with total visual impairment were at a good level. The errors made and the time spent by the students with total visual impairment in the given tasks were at a reasonable level. The average SUS score of secondary school students with total visual impairment was 82.5. According to Brooke (2013), scores between (70-100) are acceptable. In the interview, most of the students were using their first e-exam environment. secondary school students with total visual impairment wanted to use the e-exam environment and similar environments in the future. .Secondary school students with total visual impairment stated that the e-exam environment is easy to use and that they were pleased to use it.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MIZIRAK
- İşitme yetersizliği olan öğrencilerin bulunduğu meslek lisesi kaynaştırma uygulamalarının fizik dersi bağlamında incelenmesi
Examine the physics lesson in the integration applications at the level of the vocational high school
İHSAN EVREN AKTÜREL
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİşitme Engelliler Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN GÜRGÜR
- Açık ve uzaktan eğitimde görme engellilerin desteklenmesi AÖF ders kitapları için erişilebilirlik araştırması
Supporting blind learners in open and distance educationaccessibility research for OEF text books
SÜLEYMAN ARI
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUzaktan Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ EKREM ÖZKUL
- İşverenlerin engelli bireylerin işe alınması ve birlikte çalışmasına yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması
A Comparison of various variables related to employers attitudes toward employing and working with handicapped
E. SİBEL ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
PsikolojiAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖNÜL AKÇAMETE