Etkileşimli kitap okuma programının otizm spektrum bozukluğu olan çocukların dinlediğini anlama ve dil becerileri üzerindeki etkililiği
Effectiveness of dialogic reading program on the listening comprehension and language skills of children with autism spectrum disorder
- Tez No: 910560
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF SAZAK DUMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihin Engelliler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Bu araştırmanın amacı, etkileşimli kitap okuma (EKO) programının otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların dinlediğini anlama ve dil becerileri (alıcı dil ve ifade edici dil) üzerindeki etkililiğinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda 5-6 yaş aralığında OSB olan üç çocuğun dinlediğini anlama ve dil becerilerinin (alıcı dil ve ifade edici dil) geliştirilmesinde EKO programının etkililiği incelenmiştir. Araştırmada ayrıca, çocuklar dinlediğini anlama ve dil becerilerini (alıcı dil ve ifade edici dil) edinirlerse bu becerilerin 1, 2 ve 3 hafta sonra sürdürülmesine ilişkin izleme verileri, farklı araç-gereç ve ortamlarda bu becerileri sergilemelerine yönelik genelleme verileri elde edilmiştir. Araştırmada hedeflenmeyen davranış kazanımı olarak EKO programının OSB olan çocukların etkinlikle ilgilenme davranışı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın sosyal geçerlik verileri, öznel değerlendirme ve sosyal karşılaştırma yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma desenlerinden yoklama denemeli katılımcılar arası çoklu yoklama deseni kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, OSB olan çocuklar için uygulanan EKO programının çocukların dinlediğini anlama ve dil becerileri (alıcı dil ve ifade edici dil) üzerinde etkili olduğunu, elde edilen bu kazanımların öğretim tamamlandıktan bir, iki ve üç hafta sonrasında da korunduğunu ve kazanılan becerilerin farklı araç-gereç ve ortamlara genellenebildiğini göstermektedir. Araştırmada hedeflenmeyen davranış olarak değerlendirilen etkinlikle ilgilenme süresinin OSB olan çocuklarda programa katıldıktan sonra arttığı görülmüştür. Sosyal karşılaştırma sonuçları, EKO programı sonrası OSB olan çocukların dinlediğini anlama ve dil becerilerini (alıcı dil ve ifade edici dil) tipik gelişim gösteren akranlarına yaklaştırdığını göstermiştir. Bunun yanında sosyal geçerlik kapsamında öğretmenler ve ebeveynlerle yapılan görüşmeler sonucunda, bu programın sosyal açıdan olumlu etkilerinin olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the effectiveness of the dialogic reading (DR) program on listening, comprehension and language skills (receptive and expressive language) of children with autism spectrum disorder (ASD). For this purpose, the effectiveness of the DR program in developing the listening comprehension and language skills (receptive and expressive language) of three children with ASD between the ages of 5-6 was examined. In addition, if the children acquired the listening comprehension and language skills (receptive and expressive language), follow-up data regarding the maintenance of these skills after 1, 2 and 3 weeks and generalization data regarding their demonstration of these skills with different tools and environments were obtained. The effect of the DR program on the activity engagement behaviour of children with ASD was investigated as an untargeted behavioural gain in the study. The social validity data of the study were determined by the subjective evaluation and social comparison method. In the study, a probe trial multiple probe design between participants, one of the single-subject research designs, was used. The findings obtained from the study show that the DR program applied to children with ASD is effective on children's listening comprehension and language skills (receptive and expressive language), that these gains are maintained one, two and three weeks after the completion of the training and that the acquired skills can be generalized to different tools and environments. It was observed that the duration of engagement in the activity, which was evaluated as untargeted behavior in the study, increased in children with ASD after participating in the program. Social comparison results showed that after the DR program, children with ASD brought their listening comprehension and language skills (receptive and expressive language) closer to their typically developing peers. In addition, as a result of interviews conducted with teachers and parents within the scope of social validity, it was seen that this program had positive effects in social terms.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda etkileşimli kitap okuma programının sözcük dağarcığı üzerindeki etkililiğinin incelenmesi
Examining the impact of the interactive book reading program on the vocabulary of children diagnosed with autism
DİLARA YAZICI ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZAK
- Etkileşimli kitap okuma programının ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin temel dil becerilerine etkisi
Effect of dialogic reading program on basic language skills of first grade primary school students
ELİF İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUNCAY CANBULAT
- Etkileşimli kitap okuma programının okul öncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of shared book reading program on preschool children's problem solving skills
ENİSE AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU HASİBE TANJU ASLIŞEN
- Etkileşimli kitap okuma programının 48-66 aylık Suriyeli çocukların alıcı dil gelişimine etkisi
Dialogic reading program for 48-66 months Syrian the effect of children's receiving language development
ASUDE AKÇA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU HASİBE TANJU ASLIŞEN
- Etkileşimli kitap okuma programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin bilim insanı imajlarına etkisi
The effect of the interactive book reading program on primary school second-grade students' images of scientist
BİLGE İŞLEKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ŞENOCAK